Ég vil sérstaklega lżsa yfir fyllsta stušningi viš hęstvirtan forseta lżšveldisins Ķslands, herra Ólaf Ragnar Grķmsson, aš vķsa hinum svonefndu nżju Ice-save lögum til almennrar žjóšaratkvęšisgreišsu! Jafnfarmt vķsa ég į bug, aš meš žessri įkvöršun, sé veriš aš hafna réttmętum og lögmętum skuldbindingum Ķslands varšandi hiš svonefnda Ice-save mįl!
Fyrir liggja lög frį Alžingi, sem samžykkt voru žverpólitķskt frį įgśst sl., sem hęstvirtur forseti, herra Ólafur Ragnar Grķmsson stašfesti žegar, meš lögmętum hętti, og hefur žar meš stašiš fyllilega viš umręddar skuldbindingar af hįlfu Ķslendinga varšandi Ice-save mįliš, og ķ raun langt um fram skyldu!
Žar voru žaš žvert į móti Bresk og Hollensk stjórnvöld, sem stóšu ekki viš hinar lögmętu skuldbindingar Ice-save mįlisns.
Žaš aš ,,skrifa undir" óįfylltan vķxil eša tékk, eins og ķ raun felst ķ hinum nżju Ice-save lögum, t.d. meš óhóflega hįum vöxtum, sem engin önnur žjóš myndi žurfa aš gangast undir ķ Evrópu, hefur ekkrt meš lögmętt raunverulegt skuldbindingargildi aš gera, heldur er Ķslenska rķkisstjórnin, meš samžykkt hinna nefndu umdeildu laga frį 30. desember sl., aš lśta óbylgjörnum kröfum ósanngjarns og ólögmęts kśgunarvalds!
Og hér er ekki einu sinni tekin afstaša meš eša į móti hinum nżju Ice-save lögum, heldur ķ raun veriš į lżšręšislegan hįtt, aš vķsa žeim til almennrar žjóšaratkvęšagreišslu, samkvęmt 26. grein Stjórnarskrį hins fullvalda lżšveldis Ķslands, nr. 33/1944. Óbylgjörn gagnrżni, m.a. Breskra og Hollenskra yfirvalda, į stjórnskipun fullvalda lżšręšisrķkis, er gróf atlaga og ašför aš hinu fullvalda lżšręšisrķki, og er fordęmanleg!
Meš von um, aš fleiri lżsi yfir stušningi viš hęstvirtan forseta hins fullvalda lżšveldis Ķslands, herra Ólaf Ragnar Grķmsson, enda tugžśsundir, sem sendu honum įskoranir um aš vķsa nefndu mįli til almennrar žjóšaratkvęšagreišlsu. Guš blessi forseta Ķslands og fjölskyldu hans alla. Guš blessi Ķsland og Ķslenska žjóš!
Meš óskum um glešilegt įr, og Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį Hįskóla Ķslands, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 19:46 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
31.12.2009 | 04:47
Viš Ķslendingar kvešjum įriš 2009 annaš kvöld, gamlįrskvöld. En kvešjum viš žį einnig fullveldi lżšveldisins Ķslands?
Annaš kvöld, gamlįrskvöld, fimmdtudagskvöldiš 31. desember 2009, kvešjum viš Ķslendingar įriš 2009. En kvešjum viš einnig fullveldi lżšveldisins Ķslands, ķ ljósi hinna sögulegu atburša į Alžingi Ķslendinga, mišvikudagskvöldiš 30. desember sl.? Mun žannig fimmtudagurinn 31. desember vera einstakur hįtķšardagur lands vors sem ,,sķšasti dagur" fullvalda lżšveldis?
Mun įriš 2010 marka nżtt upphaf, eftir aš viš höfum kvatt įriš 2009? E.t.v. er žess meiri įhersla aš halda upp į ekki ašeins sķšasta dag įrsins 2009, heldur einnig ,,sķšasta dag fullveldis lżšveldisins" Ķslands? Og munum viš fagna nżju įri kl. 12 į mišnętti annaš kvöld, sem einhvers konar ,,nżlenda" tveggja ,,fyrrverandi" nżlenduvelda? Vęri žį ekki tilvališ fyrir nśverandi, eša öllu heldur ,,fyrrverandi" stjórnarflokka lands vors, aš fį sérstaka ,,landsstjóra" hinna nżju herrarķkja, yfir land vort, sem ,,nśverandi/ fyrrverandi stjórnarflokkar" myndu sķšan lśta? Žį myndi vissulega Žjóšhįtķšardagur Ķslendinga heyra sögunni til ķ nśverandi mynd, en verša sérstakur minningardagur lżšveldisstofnunarinnar frį 17. jśnķ įriš 1944, til 17. jśnķ įriš 2009; minningardagur 65 įra lżšveldis ķ landi voru! Sama er aš segja um Fullveldisdaginn 1, desember įriš 1918, žar sem grundvöllurinn var lagšur ķ senn aš fullveldi og lżšveldi lands vors. Hann myndi einnig heyra sögunni til į nżverandi mynd, en verša minningardagur 91 įra fullveldis ķ landi voru!
Ef viš viršum ekki eigiš land og žjóš, hvernig eigum viš žį aš geta virt önnur lönd og žjóšir? Og hvernig getum viš žį jafnframt vęnst žess, aš önnur lönd og žjóšir virši land vort og žjóš?
Meš óskum um glešilega hįtķš, og Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį Hįskóla Ķslands, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 04:50 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
30.12.2009 | 20:08
STUŠNINGSYFIRLŻSING VIŠ FORMENN SJĮLFSTĘŠISFLOKKISNS OG FRAMSÓKNARFLOKKNINS, OG ALLA ŠARA ŽĮ ŽINGMENN, SEM VILJA KANNA BETUR YFIRLŻSINGAR LÖGMANNSTOFUNNAR MISHCON DE REYA:
Ég vil sérstaklega lżsa yfir fullum stušningi viš hįttvirta žingmenn, Bjarna Benediktsson, formann Sjįlfstęšisflokksins, Sigmund Davķš Gunnlaugsson, formann Framsóknarflokksins, Höskuld Žórhallsson, Ólöfu Nordal, og alla ašra žį hįttvirtu žingmenn, sem vilja fara yfir yfirlżsingar Bresku Lögfręšistofunnar Mishcon de Reya, varšandi hiš svonefnda Ice-save frumvarp rķkisstjórnarinnar - varšandi rķkisįbyrgš, sem rķkisstjórnin vill leggja tafarlaust fyrir Alžingi, įn žess aš hinir lżšręšiskjörnu fulltrśar Alžingis, einkum stjórnarandstöšunnar, fįi tękifęri til aš kynna sér, įšur en atkvęšagreišslan fari fram, nefndar yfirlżsingar Bresku Lögfręšistofunnar. Hér er um einstaklega ólżšręšisleg vinnubrögš aš ręša, af hįlfu rķkisstjórnarflokkanna. Og hvaš vilja stjórnarflokkarnir fela, ef allt er ķ ešlilegum farvegi, eins og žeir halda stöšugt fram?
Oršrétt segir ķ frétt Mbl.is, nś ķ kvöld:
,,Lögfręšistofan Mishcon de Reya segist ķ yfirlżsingu til fjįrlaganefndar Alžingis standa viš žaš sem kom fram ķ bréfi til nefndarinnar ķ gęr. Ķ yfirlżsingunni segist lögfręšistofan vera tilbśin til aš leggja fram eišsvarnar yfirlżsingar ef žess er óskaš." (Mbl.is, 2009).
Žį segir einnig oršrétt ķ frétt Mbl.is:
,,Stjórnarandstašan krefst žess aš leynd verši aflétt af tölvupóstssamskiptum milli bresku lögmannsstofunnar Mishcon de Reya annars vegar og fjįrmįlarįšuneytisins og Icesave-samninganefndarinnar hins vegar. Žetta mun vera meginįstęšan fyrir žvķ aš žingfundum Alžingis hefur ķtrekaš veriš frestaš ķ morgun." (Mbl.is, 2009).
Tek ég heils hugar undir žessa lżšręšislegu kröfu stjórnarandstöšunnar.
Meš óskum um glešlega hįtķš, og Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį Hįskóla Ķslands, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 20:09 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
29.12.2009 | 20:11
STUŠNIGSYFIRLŻSING VIŠ HĮTTVIRTAN ŽINGMANN, PÉTUR BLÖNDAL, VARŠANDI BREYTINGARTILÖGU HANS UM ŽJÓŠARATKVĘŠI, OG FLEIRI HĮTTVIRTA ŽINGMENN, SEM STYŠJA ŽANN MĮLSSTAŠ:
Ég vil sérstaklega lżsa yfir fullum stušningi viš hįttvirtan žingmann, Pétur Blöndal, žar sem hann leggur til breytingartilögu um žjóšaratkvęšagreišslu, varšandi hiš svonefnda Ice-save frumvarp rķkisstjórnarinnar - varšandi rķkisįbyrgš, og ašra žį hįttvirta žingmenn, sem styšja žann mįlsstaš. Hafni žjóšin hinu svonefnda Ice-save frumvarpi nśverandi stjórnvalda, yršu bęši Bretar og Hollendingar, aš samžykkja hin Ķslensku Ice-save lög, og žar meš žį fyrirvara, sem samžykktir voru į Alžingi sl. sumar, aš semja aš nżju viš Ķslensk stjórnvöld, eša aš fara meš mįliš fyrir Ķslenska dómstóla. Žį fengist lagaleg nišurstša ķ mįlinu, en ekki pólitķsk gešžóttaįkvöršun Breskra, Hollenskra, eša nśverandi Ķslenska stjórnvalda. Žaš er grįtbroslegt aš heyra nśverandi stjórnaržingmenn męla gegn žjóšaratkvęšagreišslu, ašeins vegna žess, aš meiri lķkur en minni, eru talin į žvķ, aš hiš nefnda umdeilda frumvarp nśverandi stjórnvalda, verši fellt, fįi almenningur žessa lands, notiš žeirra mannréttinda, aš hafa sķšasta oršiš. Žaš er meš ólķkindum, hve illa nśverandi stjórnvöld landsins treysta almenningi žessa lands. Ętti slķk stjórn aš njóta stušnings žess almennings, sem hśn treystir ekki sjįlf?
Meš óskum um glešilega hįtķš, og Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį Hįskóla Ķslands, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsembęttis.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 20:54 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
28.12.2009 | 20:03
STUŠNIGSYFIRLŻSING VIŠ HĮTTVIRTAN ŽINGMANN, HÖSKULD ŽÓRHALLSSON, OG FLEIRI HĮTTVIRTA ŽINGMENN, EINKUM STJÓRNARANDSTÖŠUNNAR SEM OG HEIŠARLEGRA STJÓRNARŽINGMANNA:
Ég vil sérstaklega lżsa yfir fullum stušningi viš hįttvirtan žingmann, Höskuld Žórhallsson, žar sem hann hvetur til aš hafna hinu svonefnda Ice-save frumvarpi rķkisstjórnarinnar - varšandi rķkisįbyrgš, enda yršu žį bęši Bretar og Hollendingar, aš fara meš mįliš fyrir Ķslenska dómstóla. Žį fengist lagaleg nišurstša ķ mįlinu, en ekki pólitķsk gešžóttaįkvöršun Breskra, Hollenskra, eša nśverandi Ķslenska stjórnvalda.
Nśverandi Ķslensk stjórnvöld hafa sżnt og sannaš, aš žau eru meš öllu fullkomlega vanhęf, og žį ekki ašeins ķ žessu einstaka Ice-save mįli, heldur žvķ mišur ķ nįnast öllu, sem žau hafa tekiš fyrir, eša öllu heldur ekki tekiš fyrir! Heimilin og fjölskyldur landsins, hyrningarsteinn sišašs mannfélags, blęša, óhóflegar skattpķningar vofa yfir almenningi žessa lands semhliša sišlausum, sišbindum og miskunnarlausum nišurskurši til gjörvallrar lķfnaušsynlegrar grunnžjónustu sišašs mannfélags, einkum löggęslu, heilbrigšis- og menntamįla sem og annarra velferšarmįla, sem verša mannfélaginu mjög dżr, einkum til lengri tķma litiš, aš ekki sé talaš um mannśšaržįtt žessarar hyrningaržjónustu sišašs mannfélags!
Žį eru og settir steinar ķ götu alhliša atvinnuuppbyggingar, einkum į Sušurnesjum og Hśsavķk og vķšar, žótt slķk atvinnuuppbygging myndi skila žjóšinni lķfsnaušsynlegri lķfsafkomu bęši heimila og fyrirtękja ķ landinu. Žrengingin aš žessum atvinnuvegum sem og annarrar atvinnuuppbyggingu, auk yfirvofandi skattpķninga, mun leiša til enn meiri landsflótta, og er hann žegr ęrinn oršinn. Žannig mun jafnframt enn minna fé renna til rķkissjóšs, haldi nśverandi ,,norręn ,,vel"feršarstjórn" völdum, hér į landi.
Engvir stjórnmįlaflokkar hafa lagt jafn mikla įherslu į heimilin og fjölskyldur sem og skynsamlega og lķfnaušsynlega atvinnuuppbyggingu į landinu, en Sjįlfstęšisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn, auk žess aš standa vörš um ofangreindar lķfsnaušsynlegar grunnžjónustu sišašs mannfélags.
Ég styš heilshugar hvern žann heišarlega žingmann, sem žorir aš rķsa upp gegn ofurveldinu, og fella hiš umdeilda Ice-save frumvarp - varšandi rķkisįbyrgš.
Guš gefi, aš brįtt heyri hin Ķslenska ,,norręna ,,vel"feršarstjórn" sögunni til, og viš taki, hér į landi, borgaraleg lżšręšisstjórn, sem hefur hagsmuni gjörvalls almenning aš leišarljósi, og žar meš aš varšveita fullveldi Ķslands. Guš blessi Ķsland og Ķslenska žjóš.
Meš óskum um glešilega hįtķš, og Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį Hįskóla Ķslands, og hefur rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl og sišferši | Breytt 29.12.2009 kl. 02:04 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
Inngangur: Sišblinda og skeytingarleysi tķšarandans, - bitnar į žeim, sem sķst skyldi, einkum veiku fólki, auk žess starfsfólks, sem vinnur žarna mjög göfug störf lķknar, heilbrigšis, löggęslu, og uppeldis og fręšslu, - er maškašur įvöxtur žess, aš horfiš hefur veriš frį kjarna kristinnar kęrleikstrśar aldanna. (Sjį nįnar ķ III hl., hér į eftir).
I Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn, Albert Schweitzer, er svartsżnn į samtķšina; hann segir, aš mannkyniš sé ķ andlegri afturför. Žessi afturför lżsi sér į almennri fyrirlitnigu į heilbrigšri skynsemi. Menn megi ekki lengur hafa sjįlfstęšar skošanir. ... . Tķšarandinn leyfir mönnum ekki aš įtta sig af sjįlfsdįš. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 266). ,,Bęši pólitķskir og trśarlegir ,,leištogar, ,,geta aldrei veriš öryggir um, aš žeir, sem sżna lit į žvķ aš hugsa sjįlfstętt, verši nógu žęgir ķ taumi. (Sigurbjörn Einasrsson /Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 266). Hér er allra sķst hęgt aš śtiloka stjórnvöld żmissa landa, ž.m.t. hér į landi, einkum žegar lżšręšisleg vinnubrögš, eru ekki višhöfš, einkum mešal stjórnvalda, sem miša viš forręšishyggju.
II Valdnżšsla og valdahroki bęši andlegra, og veraldlegra hįttsettra embęttismanna, hefur žvķ mišur ķ gegnum alla mannkynssögunar, veriš mikill, og er enn ķ dag; og er land vort žar ekki undanskiliš. Žį er žaš ķ raun engin nżmęli, aš valdamiklar ,,stóržjóšir hafa beitt smįrķkjum, kśgun, og lįtiš žęr kenna į ,,valdi sķnum, og er m.a. komiš inn į žetta atriši ķ Heilagri Ritningu, m.a. ķ Markśsargušspjalli, 10. kapķtula, versum 42-43: ,,En Jesśs kallaši žį til sķn og męlti: ,Žér vitiš, aš žeir, sem teljast rįša fyrir žjóšum, drottna yfir žeim, og höfšingjar žeirra lįta menn kenna į valdi sķnu. En eigi sé svo mešal yšar, heldur sé sį, sem mikill vill verša mešal yšar, žjónn yšar. (Biblķan Heilög Ritning Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 57). Biblķan er innblįsiš Gušs Orš, fyrir kraft Heilags Anda, og talar alltaf inn ķ allar ašstęšur mannfélagsins, į öllum tķmum, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni vorum Jesś Kristi, konungi kęrleikans, koningu konunganna, sem yfirgaf dżrš himnanna, fęddist hér į jöršu nišri į hinum fyrstu jólum, fyrir tilstušlan Heilags Anda, af Heilagri Marķu Gušs móšur. Og ķ 45. versi stendur ritaš: ,,,Žvķ aš Mannssonururinn er ekki kominn til žess aš lįta žjóna sér, heldur til aš žjóna og gefa lķf sitt til lausnargjalds fyrir marga. (Biblķan Heilög Ritning Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 57). Og hin Heilaga Fjölskylda, er og varšur alltaf allt til loka tķmanna, hyrningarsteinn kristins mannfélags, byggš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi, allt žangaš til Hann kemur, og tekur sķna elskušu heim til sķn, ķ himinn sinn, heima hjį Guši, įsamt englunum.
Fyrrnefnda valdnżšslu, frömdu fyrrverandi nżlenduveldi, gagnvart nżlendum sķnum, andstętt kristnibošunum, sem sįu og sjį enn žann dag, kristilega skyldu sķna, aš kristna frumstęšar žjóšir, og frelsa žęr frį frumstęšri trś andadżrkunar, marxķsks/bosévķskrar ofsatrśar, og annars kukls, meš žvķ aš uppfręša žęr um Jesś Krist.
T.d. kemur fram ķ Ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, sem śt kom į Ķslensku įriš 1955, og er ein af žeim bestu ritum, ašeins aš Biblķunni undanskylinni, sem ég hef lesiš, (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185), aš komiš hafi fram, aš öllum lķkindum, undarlegur ófagnašur bolséķskrar ofsatrśar og frumstęšrar forneskju, en hin sķšarnefnda var fyrir ķ Lambarene ķ Afrķku. Svonefndir hlébaršamenn, sem var nokkurs konar leyniregla innan hinnar frumstęšu forneskju, sem var landlęg forneskja ķ sumum rķkjum Afrķku, höfšu haft sig óvenjumikiš ķ frammi. ,,Svo virtist sem žessi ófögnušur vęri aš magnast. Hugsanlegt, aš ekki vęri ašeins um landlęga forneskju aš ręša, heldur innflutta pólitķk jafnframt, bolsévķska ofsatrś.
Fyrir tveim įrum hafši mašur veriš myrtur į kristnibošsstöšinni ķ Lambarene. Moršinginn var hlébaršamašur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185; įherslubreyting: ÓŽ). Guši sé lof, aš žį upprętti krinibošiš žetta andlega krabbamein af samblandi žessara ólyfjan bolsévķskrar ofsatrśar og helstefnu og frumstęšrar forneskju, og k r i s t i n k ę rl e i k s t r ś og įvextir hennar blómstrušu ķ stašinn, og leiddu m.a. af sér lķkn og miskunn, ķ staš grimmdar og morša; hér er um sögulega stašreynd aš ręša, sem į engan hįtt er hęgt aš véfengja!
Og nś berast dapurlegar fregnir gušleysins, žar sem oršrétt segir ķ frétt į Mbl.is:
,,Stjórn Ungra vinstri gręnna telur farsęlast aš leggja nišur alla ašstöšu til trśariškunar innan veggja Hįskóla Ķslands. Hśn lżsir einnig furšu į žvķ misrétti sem višhefst milli trśarhópa innan HĶ, en ašeins žeir sem jįta kristna trś hafa žar ašstöšu. (Innlent | mbl | 31.10 | 15:49).
Hér kemur žvķ mišur m.a. fram sś afkristnun og afhelgun, sem hefur aukist heldur, og fyrirfinnst einkum innan rótękra gušleysishópa. Ef žessi yrši nišurstašan, vęri um hreint mannréttindabrot aš ręša, einkum gagnvart žeim stśdentum, sem vilja einkum geta įtt hljóša bęnastund ķ Kapellu Hįskóla Ķslands; m.ö.o.: Mannréttindabrot ķ nafni ,,mannréttinda. Žį er vissulega einnig fyllilega réttmętt, aš finna góšan staš, sem hver og einn gęti komiš, og bešiš til hinna ęšri mįttarvalda, sem hann hefur trś į, hvaš trś, sem viškomandi jįtar, ž.m.t. Mśslimar og fleiri, enda trśfrelsi ķ landinu, sem į vķst enn aš heita lżšręšisrķki. Hér žyrftu hinir trśušu, hvort sem žeir jįta kristna trś eša ašra, aš snśa bökum saman, žvķ öll jįkvęš góšviljuš tilbeišlsa skiptir miklu mįli, og fįmennur hópur gušleysingja, hefur engan rétt į žvķ, aš meina hinum trśušu, aš geta komiš saman, hvort sem er ķ Kapellunni, eša į öšrum staš, sem jafnframt yrši tekinn frį, til tilbeišlu.
Og ķ raun ętti, žvert į móti, fjölga kapellum, bęši į sjśkrahśsum og skólum landsins, byggt į žeirri trśarmenningarsögulegu arfleifš fullvalda žjóšar vorrar, sem lifaš hefur hér į landi ķ rśm eitt žśsund įr, m.ö.o.: Kristinni kęrleikstrś aldann, byggša į hinu eina sanna bjargi aldanna, Drottni Jesś Kristi. Aš vinna gegn slķku, er ekkert annaš en gróf mannréttindabrot, ķ nafni ,,mannréttinda.
Fyrrverandi nżlendurveldi, sem mikiš hafa veriš nefnd ķ fréttum, halda enn į sömu braut valdnżšslu, įsamt öšrum fyrrverandi nżlendurķkjum, og ekki ašeins gagnvart Ķslandi, heldur miklu fleiri smįrķkjum. En žaš kaldhęšnislega er aš varšandi Ķsland, taka sumir Ķslendingar, opinberlega undir fyrrnefnda valdnżšslu ,,stóržjóša, į sama tķma, og sumum Englendingum blöskrar fyrrnefnd valdnżšsla. Sišblinda valdnżšslunnar er žvķ ķ raun ķ sjįlfu sér ekki bundin įkvešnum rķkjum, heldur fyrst og fremst afhelgušum og afsišušum hugsunarhętti fólks; sķšan komast sumir žessara einstaklinga til hįrra metorša, og nį įkvešnum völdum, og lįta ašra kenna į valdi sķnu, hvort sem er hér į landi, eša annars stašar; hér getur bęši įtt viš pólitķska sem trśarlega ,,leištoga, žar sem m.a. ,,farķseisminn blómstrar. Į sama tķma sjį sumir sér sęma, aš ,,sparka opinberlega ķ liggjandi menn, en ,,snobba um leiš fyrir hįttsettum embęttismönnum. Og til eru žeir menn, karlar sem konur, sem eru of góš fyrir hinn grimma heim miskunnarleysis og tķšaranda hans, og žaš į öllum tķmum.
,,Hjörš ,,samtaka nśtķmans, skal vera sem einlitust og hneppast sem mest saman. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 266).
III Sinnuleysi, andlegur doši, sišblinda og skeytingarleysi tķšarandans, sem einkum bitnar į žeim, sem sķst skyldi, sjśklingum, ž.m.t. börnum og eldri borgurum žessa lands sem og fötlušum, auk žess starfsfólks, sem vinnur žarna mjög göfug, en vanžökkuš störf lķknar, heilbrigšis, löggęslu, og uppeldis og fręšslu, er maškašur įvöxtur žess, aš horfiš hefur veriš frį kjarna kristinnar kęrleikstrśar aldanna.
Oršrétt segir ķ Ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers:
,,Sinnuleysiš er fremsti óvinur alls žroska, allrar menningar og sišgęšis. Žaš varšar mestu, aš menn vakni nś af andlegum doša. Ef žeir gętu lįtiš sér skiljast samaband sitt viš allt lķf og įbyrgš sķna gagnvart hverjum öšrum og öllu, sem anda dregur, žį vęri framtķšinni borgiš.
Hinn óendanlegi, skapandi mįttur birtist ekki ašeins sem lķfsvilji, hann opinberast oss mönnum sem kęrleikur og hann kallar oss til žess aš vinna į móti innbyršis sunduržykki lķfsins.
Žetta er hlutverk og köllun mannsins. Og žetta, segir Schweitzer, er kjarni kristindómsins, ,,sem ég elska heitt og reyni aš žjóna af trśnaši og heilindum. ,,Öll lifandi žekking į Guši er fólgin ķ žvķ, aš vér lifum hann sem kęrleiksvilja ķ hjörtum vorum.
,,Kęrleikurinn er ljósgeislinn, sem til vor skżn śr ómęlinu. ... .
... Vitund hans um aš vera andlega ķ Guši sakir kęrleikans er hiš eina naušsynlega.
Kęrleikur fellur aldrei śr gildi, en žekkingin mun lķša undir lok, segir Pįll.
Žekkingin į tilverunni er takmörkuš og hlżtur aš vera žaš. Ef ekki er viš annaš aš styšjast en leišarljós hennar blasir viš myrkur eitt. Hśn fęr ekki sżnt, aš tilveran bśi yfir neinni merkingu. En menn geta fundiš merkingu lķfs sķns eigi aš sķšur. Žótt žekkinguna žrjóti er mašurinn ekki allur, viljinn er eftir, vonin, trśin. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 270-271; įherslubreyting: ÓŽ).
Svo sannarlega sżndi Albert Schweitzer žennan kristilega kęrleiksvilja ķ verki, einkum meš žvķ aš reisa sjśkrahśs ķ Lamberene, viš Ógówefljót, ķ Frönsku Mišbaugs-Afrķku, (Sigurbjörn Einasrsson /Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 81; įherslubreyting: ÓŽ), og starfa žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, og mišlaši frelsandi og lķknandi nįš Drottins vors Jesś Krists, og žį ekki sķst ķ bęninni.
Mannvinurinn, kristnibošinn og ęskulżšsleištoginn, Bjarni Eyjólsson (1913-1972), ritstjóri ķ Reykjavķk, kemst svo aš orši ķ žessari fögru žżšingu hans į hinum fögru sįlmversum Norska mannvinarins og kristnibošans, K.L.Reichelt (1877-1952), sem segir allt, sem skiptir mįli varšandi žaš aš fylgja Kristi sem einlęgur lęrisveinn Hans, ķ kęrleikssamfélagi Hans, enda mišlaši hann einnig frelsandi og lķknandi nįš Drottins vors Jesś Krists, ekki sķst ķ bęninni:
Ó, DROTTINN, ég vil ašeins eitt:
Aš efla rķki žitt.
Ó, žökk, aš nįš sś var mér veitt,
sem vakti hjarta mitt.
Ég veršur, Jesśs, ekki er
aš eiga aš vera“ ķ žķnum her,
en vinarnafn žś valdir mér,
mig vafšir blķtt aš hjarta žér,
ó, hjįlpa mér
aš hlżšnast eins og ber.
Ó, lįt mig fį aš finna ljóst,
hve fólksins neyš er sįr.
Mér gef žinn įstareld ķ brjóst
og einlęg hryggšartįr.
Ķ ljósi žķnu lįt mig sjį
hvern lżš, sem neyš og heišni žjį,
žvķ neyšin hans er hróp frį žér
aš hjįlpa eins og baušstu mér -
aš daušastund
meš djarfri fórnarlund.
Žį eitt ég veit: Mitt auga sér
žį undraveršu sķn,
er langri ęvi lokiš er
og lķf og kraftur dvķn:
Ég sé žitt rķki sigur fęr,
til sérhvers lżšs žitt frelsi nęr,
og žessi mikli helgra her,
sem hjįlp og lķfiš fann ķ žér,
žig, lķknin blķš,
mun lofa alla tķš.
(Sįlmabók, 1972, Reichelt Bjarni Eyjólsson, bls. 302-303, 537, 545).
IV Vķst er, aš miklu alvarlega horfir vķša annars stašar, en hér į landi, žar sem heilu sjśkrahśsunum sem og skólunum hefur veriš alfariš lokaš, ķ sišlausum og sišblindum nišurskurši, jafnvel m.a. aš kröfu AGS (Alžjóšagjaldeyrissjóšsins), eins og nżveriš kom fram ķ fréttaauka Rķkissjónvarpsins, varšandi Lettland, sem er nś oršiš hįš AGS, žar sem mannslķfiš er lķtiš eša einskis metiš, frekar en uppfręšsla og menntun barna, ašeins ,,hallalaus fjįrlög; ,,fjįrsjóšur, sem möl og ryš fęr eytt; hitt lżtur aš žeirri kristnu grundvallarhugsun allra tķma, sérstaklega žaš, aš sjśkir njóti lķknar og börn uppfręšslu og menntunar; einn hinn dżrsti kristni arfur kristinnar trśar aldanna, og varšar m.a. fjįrsjóši, sem mölur og ryš fęr aldrei eytt. Hitt er svo annaš, aš vissulega ber aš nżta hvern eyri sem best, til lķknaržjónustunnar og mentunarinnar, žannig aš hśn ķ senn varšveitist óskert, og eflist žį frekar, žvķ enn meiri žörf er fyrir žessari grundvallaržjónustu mannśšar, lķknar, og uppfręšslu og menntunar, ekki sķst, į tķmum sem nś, enda hafa andleg įhrif heimskreppunnar, veriš stórlega vanmetin. Žaš veršur sķšan aš byggja mannfélagiš upp į žann skynsama hįtt, aš sem minnstur halli verši į fjörlögum, įn žess aš žaš sé gert į žann žįtt, aš sjśkir, aldrašir og börnin, bżši žess aldrei bętur, sem aldrei verša metnar til fjįr; - žį žurfa börnin jafnframt į žessari fyrrnefndu žjónustu aš halda; aš ekki sé talaš um žau, sem koma frį brostnum heimilum, hvers eiga žau aš gjalda; - sem kostaš geti fjölda mannslķfa veiks fólks, og börnin og unglingarnir bżša žess heldur aldrei bętur, žótt vissulega hiš kristna heimili sé įkvešinn hyrningarsteinn mannfélagsins; skynsöm forgangröšun er žvķ hér óhjįkvęmileg. Mörg fleiri rķki hafa fariš illa śt śr samstarfi viš AGS, m.a. ķ Asķu og Sušur-Amerķku. Slķkt sparar ķ raun ašeins eyrinn, en hendir krónunni, fyrir utan žann mannlega harmleik, žar sem fjölda mannslķfa er sett į brįša hęttu, mörg saklaus börn flosna upp og freistast śt ķ ofdrykkju eša jafnvel eiturlyfjaneyslu; auk ómęldrar fįtęktar fjölda fólks, sem m.a. leišir af sér brostnar fjölskyldur, og žann hręšilega harmleik, sem af ómennskunni leišir.
Žaš er kaldhęšnsilegt, aš į sama tķma og kristnibošar eru m.a. aš byggja upp lķknaržjónustu sjśkrahśs, og skóla, einkum barnaskóla, um vķša veröld, sem leitt hefur til žess, aš stjórnvöld viškomandi rķkja, hafa lagt įherslu į, aš byggja jafnframt įfram upp slķka lķfsnaušsynlega žjónustu, skulu skilyrši AGS, til hjįlpar, einkum fįtękum löndum, leitt m.a. žann harmleik af sér, aš fjöldi sjśks fólks, hefur ķ senn žjįšst óžarfa žjįningu og vafnvel dįiš, žar sem žaš fékk ekki lengur lķfsnaušsynlega lķknaržjónustu sem og uppfręšslu og menntun, sem allir, eiga skżlausan sišferilega rétt į, óhįš efnahag, kyni eša kynžętti; og hefur įstandiš vķša veriš nógu slęmt fyrir, hvaš žetta varšar, ekki sķst ķ Afrķku. Žetta hafa kristnibošarnir séš, og ótaldir žeir, sem sinna slķkri lķknaržjónustu, m.ö.o. heilbrigšisstarfsfólk, sem vinnur óeigingjörn og göfug störf, sem heimurinn vanmetur, žar til einstaklingurinn sjįlfur žarf į slķkri žjónustu aš halda, nęr sem fjęr, hér į landi sem annars stašar, og varšar m.a. žann įvöxt og arf, sem möl og ryš fęr aldri eytt!
V Kristilegum grundvallargildum sem og arfleifš og įvöxtum kristninnar, hefur fękkaš, eins og aš hyrningarsteinn kristilegs mannfélags er hjónabandiš og fjölskyldan, meš hina kristnu kęrleikstrś aldanna, aš leišarljósi, grundvallaša į hinu eina sanna bjargi aldanna, Drottni Jesś Kristi. Sama mį segja um önnur grundvallargildi sem og įvexti og arfleifš kristninnar, eins lķknaržjónustunni til handa žeim sjśku sem og annarri mannśšar- og lķknarstarfsemi, auk menntunar, einkum barna, grundvallaša į Drottni Jesś Kristi, Endurlausnara vorum og Frelsara. Og eins og fyrr segir, er hér órofa samhengi milli varšveislu kristninnar sem og kristnibošsins.
Hér er brżn žörf į markvissu endurreisnarįtaki, varšandi varšveislu og uppbyggingu kristninnar og kristilegs sišferšis; slį skjaldborg um kristnina sem og grundvallargildi hennar, įsamt arfleifš og įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar aldanna, samhliša markvissu kristniboši, žar sem markvisst er unniš aš eilķfri sįluhjįlp nįungans og žjóšanna, nęr sem fjęr: Aš gera allar žjóšir, og ž.m.t. alla ķbśa žeirra, aš lęrisveinum Drottins Jesś Krists, vitandi žaš, aš Hann er meš oss alla daga, allt til enda veraldarinnar, žegar Hann kemur aftur, og tekur sķna elskušu heim til sķn, heim til Föšurins, ķ einingu Heilags Anda. Og allir eru fyrirhugašir til eilķfs hjįlpręšis og eilķfs lķfs ķ Drottni Jesś Kristi, sem afklęddist dżrš himnanna, gjöršist mašur į hinum fyrstu jólum, er hann fęddist af Heilagri Marķu mey, Gušs móšur, frelsaši og lęknaši sjśka, og dó į krossi, žeim dauša, sem beiš vor allra, vegna synda vorra, til aš vér męttum lifa aš eilķfu ķ samfélagi Hans, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum, meš upprisu sinni, į Pįskadagsmorgni, sté upp til himna, og śthellti įsamt Föšurnum, sķnum Heilaga Anda yfir lęrisveina sķna į Hvķtasunnudagi - stofndegi kirkjunnar, og gjörir enn žann dag ķ dag. Kirkja Krists hefur lifaš af, gegnum žrengingar allra alda, ķ rśm 2000 įr. Og mun įfram lifa af allar žrengingar. Įbyrgš hinna kristnu og kristnibošans er mikil, aš berjast trśarinnar góšu barįttu, og gefast ekki upp fyrir heiminum og vonsku hans.
Alkęrleikur Gušs Föšur, ķ Syni sķnum, Jesś Kristi, ķ krafti og vernd Heilags Anda, er óendanlegur. Drotinn Jesśs Kristur frelsar enn ķ dag. Grundvallarinntak kristninnar: Žaš aš taka į móti Jesś Kristi sem sķnum persónulega Frelsara, lifa Honum og fyllast Hans Heilaga Anda, sem fullnast sķšan į himnum, mį lżsa meš žessum oršum Pįls postula, ķ Filippibréfinu 1. kapķtula, versi 21.: ,,Žvķ aš lķfiš er mér Kristur og daušinn įvinningur. (Biblķan Heilög Ritning Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 237; įherslubreyting: ÓŽ) Og hér mį nefna kristileg kristnibošs- og hjįlparsamtök, sem unniš haf ómetanleg kristileg kęrleiksstörf, eins og Samband Ķslenskra kristnibošsfélaga, Hjįlpręšisherinn, Samhįlp Hvķtasunnumanna, o.s..frv.
Hér mį ekki sķst nefna ómetanlegt kristilegt kęrleiks- og lķknarverk systur Móšur Theresu, sem starfaši ķ kristinni lķknarreglu, nęr allt sitt lķf, mešal sinna minnstu mešbręšra og systra į Indland. Žį mį nefna kristilegt kęrleiks- og lķknarverk systur Önnu Marķu, sem starfaši ķ kristinni lķknarreglu, og mišlaši einng sjśkum og ašframkomnum frelsandi og lķknandi nįš Drottins vors Jesś Krists. Žį mį ekki heldur gleyma kristilegu kęrleiks- og lķknarverki systranna, sem reistu hér į landi m.a. Landakotsspķtala įriš 1902, og fleiri sjśkrahśs, og störfušu ķ kristilegum lķknarreglum hér į landi, įratugum saman. Allt grundvallašist žetta į bęninni, eša öllu heldur žeirri nįš og miskunn, sem byggist į Drottni vorum Jesś Kristi, konungi konunganna, konungi kęrleikans, en bęnin er lykillinn aš Drottins nįš. Eins mį nefna ómetanlegt kęrleiksstarf Karmelsystranna ķ Hafnarfirši, og fleiri, ž.m.t. bręšranna, sem starfa ķ kristinni munkareglu, hér į landi. Öll mišlušu žau, og mišla, frelsandi og lķknandi nįš Drottins vors Jesś Krists, ekki sķst ķ bęninni.
Hér mį ekki heldur gleyma ómetanlegu kęrleiks- og lķknarverki žeirra, er starfa viš žróunarhjįlp, t.d. ķ Afrķku, ekki sķst varšandi męšra- og ungbarnavernd; skömm er hins vegar aš žeim nišurskurši nśverandi stjórnvalda, m.a. hér į landi, til žróunarhjįlpar, sem sérstaklega geta kostaš mannslķf męšra og barna žeirra.
Žį mį nefna ómetanlegt kęrleiksverk Njaršar P. Njaršvķk, og miklu fleiri mętti nefna, og žį lķknarfélög, innanlands sem utan, eins og Kraft og Ljósiš, o.s.frv. Og mörg žeirra, sem starfa į žessum vettvangi, og žį bęši nęr sem fjęr, hafa bęnina einnig aš leišarljósi, eins og aš framan greinir.
VI Žótt Schweitzer leggi mikla įherslu į žaš, aš žjóna žar, sem neyšin er mest, leggur hann mikla įherslu į žaš, aš gleyma aldrei heldur aš lķta sér nęst. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272-275). Kemur mér žį ekki sķst til hugar hin óeigingjörnu og vanmetnu störf alls okkar góša heilbrigšisstarfsfólks, og annarra, sem einnig vinna aš almannvörnum, björgunarstörfum, slökkvilišs- og sjśkraflutningum, og löggęslu; ómetanlegra mannśšar- og öryggisstarfa, sem aldrei veršur metiš til fjįr; og mörg žeirra, sem starfa aš žessum lķknar, björgunar- og löggęslustörfum, hafa bęnina einnig aš leišarljósi, eins og einnig aš ofan greinir.
Žaš viršist liggja fyrir, aš bęši forstjóri Landsspķtalans og annarra sjśkrastofnana, eru aš reyna aš gera sitt besta, til aš bjarga žvķ, sem bjargaš veršur. Spurningin er žessi: Vilja landsmenn varšveita umrędda lķknar- og heilbrigšisžjónustu ķ landinu? Söfnunarįtök einstaklinga og félagasamtaka, hafa skilaš miklu į sķnu sviši. En nś žarf aš gera betur og hefja markviss söfnunarįtök, til stušnings lķknar- og heibrigšisžjónustu ķ landinu, og žį ekki sķst til reksturs žeirrar žjónustu, og vęri sjįlfsagt aš kanna skattķvilnanir žar aš lśtandi, eins og vķšast tķškast ķ nįgrannarķkjunum, og er meš ólķkindum, aš ekki sé enn bśiš aš setja slķkt ķ lög hér į landi. Hvorki landsstjórnin né AGS, geta lagt žar stein ķ götu slķkra safnana, og afhendingu afrakstursins til viškomandi sjśkrahśsa og annarra heilbrigšis- og lķknarstofnana.
Žį vęri einnig mögulegt aš virkja sérstaklega aflögufęr fyrirtęki, innlend sem erlend, til žess aš leggja sérstaklega af mörum til liknar- og heilbrigšisžjónustu landsins, meš enn meiri sanngjörnum skattaķvilnunum, žvķ mišur anstętt žvķ, sem nśverandi stjórnvöld vinna aš, sem ķ senn hrekja innlend sem erlend fyrirtęki śr landi, andstętt žvķ, sem hinir borgaralegu lżšręšisflokkar myndu vilja gera, meš auknu ófyrirsjįnlegu atvinnuleysi, sem bitnar ekki ašeins į fyrirtękjunum, heldur ekki sķšur į heimilunum į landinu, og veršur mannfélaginu miklu dżrara, einkum til lengri tķma litiš; fyrir utan žaš, aš mannslķfiš veršur aldrei metiš til fjįr! Sķšan bętast viš óbęrilegar skattahękkanir nśverandi stjórnvalda, bęši gagnvart heimilunum og fyrirtękjunum ķ landinu, ķ staš žess aš athuga žann möguleika af alvöru, aš skattleggja į skynsaman og léttbęran hįtt, inngreišslu lķfeyrisgjalda; vissulegu alls ekki afturvirkt, sem bęši skynsamir žingmenn og verkalżšsleištogar, sem hugsa sjįfstętt og į skynsaman hįtt, hafa lagt til, a.m.k. aš athuga žann skynsamlega möguleika, og komiš hefur sérstaklega fram ķ tveimur Kastljóssžįttum Rķkissjónvarpsins.
Žaš, aš slį ekki skjaldborg um heimilin, fyrirtękin sem og lķfsnaušsynleg störf, sem varša m.a. almannavarnir og almannaheill, leišir til žess, aš lķfi fólks er stefnt ķ brįša lķfshęttu sem og stóraukinnar almennrar fįtęktar ķ landinu; enda enn brżnni lķfsnaušsynleg naušsyn ķ įstandi dagsins ķ dag, aš ekki sé aš auki talaš um yfirvofandi faraldur mjög alvarlegs inflśensutilfellis, svo alvarlegan, aš stękka hefur žurft gjörgęsludeildir sjśkrahśsa. Žess heldur, er bęši naušsynlegt og skylt, aš efla fyrrnefndar lķfsnaušsynlegrar žjónustur, sem varšar björgunar mannslķfa og lķknar, įsamt annarri velferšaržjónustu, menntunar, löggęslu, björgunarstarfa björgunarsveita sem og störfum brįšališa, og slökkvilišs- og sjśkraflutningamanna!
Guš gefi, aš sinnileysi og skeytingarleysi tķšarandans ķ dag, skerši hvorki né eyšileggi žessi ómetanlegu björgunar- og kęrleiksstörf, einkum er yfir vofa fjöldauppsagnir, į Landsspķtalanum, og fleiri sjśkrahśsum og heimbrigšisstofnunum, hér į landi. Žį er veriš aš spara eyrinn, en henda krónunni, eins og ég hef įšur nefnt, auk žess aš koma žessum ómetanlegu, en vanmetnu störfum hundruša heilbrigšisstarfsmanna ķ uppnįm, fyrir utan žį óžarfa hęttu og žjįningar, sem slķkar ,,sparnašarašgeršir munu geta leitt af sér; hér eru mannslķf ķ hśfi, semn aldrei, aldrei, verša metin til fjįr! Lķfi veiks fólks er meš slķkum nišurskurši til lķknar- og heilbrigšisžjónustunnar, stefnt ķ brįšan voša, og žį ekki sķst gešfötlušum, og žeim, sem viš alvarlegt žunglyndi eiga aš strķša. Guš forši žvķ, aš slķkt gerist!
Hvert og eitt mannslķf, og eilķf sįluhjįlp žess, er óendanlega mikils virši, hvar į hnettininum, sem manneskjan bżr. Gleymum žvķ aldrei, aš lķta ķ senn, oss nęst sem fjęr. Lķf nįunga vors, erfišleikar hans, žjįningar og neyš skiptir oss öll mįli sem kristnum, syndugum og mennskum manneskjum, óhįš kyni, kynžętti, kynhneigš, og hversu djśp neyš sem og synd nįungans er; hvort sem nįungi vor bżr viš hlišina į oss, ķ nokkurra km fjarlęgš, eša nokkurra žśsunda km fjarlęgš; m.ö.o: Allir eru fyrirhugašir til eilķfs hjįlpręšis ķ Frelsara vorum, Drottni Jesś Kristi, og žar meš einnig aš hljóti alla žį nįš, miskunn, lķkn, og hjįlp, annars vegar fyrir bęn, sem er upphaf vitjunar til hins ašframkomna, hins vegar fyrir beina lķknar- mannśšar- og björgunaržjónustu sem og allrar annarrar hjįlpar, ž.m.t. menntunar, hverjar, sem ašstęšur eru, og žį hvort sem vor minnsti mešbróšir og systir, bśa viš hungursnaeyš, fįtękt, örbyrgš, sjśkleika, eša eru ķ fangelsi, eša hvaša annarri neyš, sem žau bśa viš, nęr sem fjęr!
VII Ég enda meš žessum oršum mannvinarins Alberts Schweitzers:
,,Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfara vantrś į andleg veršmęti žetta er eitt af einkennum og meinsemdum samtķšarinnar.
Trśin į hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ekki hjįtrśin og hindurvitnin, sem hinn hvķti mašur er aftur tekinn aš gęla viš, heldur trśin į mildina, miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann žetta allt, sem Jesśs talar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar en barnalegar fjarstęšur.
... .
Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš, sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272, 274; įherslubreyting: ÓŽ).
Meš óskum um Gušs blessun.
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ., og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu, og er aš vinna aš riti og/eša ritgerš um mannvininn og kristnibošslękninn, Albert Schweitzer, einkum gušfręši hans, į sviši nżjatestamentisfręša.
19. OKTÓBER 2009: ,,STOFNDAGUR FULLVELDISAFSALS ĶSALNDS, AŠ SJÖ ĮRUM LIŠNUM, TIL TVEGGJA ,,FYRRVERANDI NŻLENDURĶKJA; AUK SIŠBLINDS NIŠURSKURŠAR EVRÓKSRA STJÓRNVALDA, Ž.M.T. ĶSLENSKRA, TIL LĶKNARŽJÓNUSTUNNAR NĘR SEM FJĘR:
Ef Alžingi hins fullvalda lżšveldsis, Ķslands, samžykkir svonefna Icesave-samninga, óbreytta, sem skrifaš var undir žann 19. október sl., sem eru skuldbindingar, langt umfram lagalega skyldu, sem jafnvel liggur ekki fyrir lagalega séš; [vissulega ęttu hlutlausir alžjóšlegir dómstólar, t.d. Efta-dómstóllinn, aš kveša śrskurš um lagaleg vafamįl, žar aš lśtandi, og žį hvorki Breskir, Hollenskir, né Ķslenskir, enda hafa Ķslendingar fulla gagnkvęma og rökstudda įstęšu, til aš bera ekki meira traust Breskra eša Hollenskra dómstóla, en svonefndir višsemjendur Ķslendinga, hafa gagnvart Ķslenskum dómstólum]; og legg ég til, aš 19. október, verši, aš sjö įrum lišnum, haldinn sem sérstakur ,,hįtķšisdagur, žegar landsstórnin tók, žann 19. október įriš 2009, žį afdrifarķkiu įkvöršun, aš ,,leggja nišur fullveldi lżšveldisins Ķslands, aš sjö įrum lišnum, n.t.t. žann 19. október įriš 2016.
Žį verša einnig fullveldisdagurinn, 1. desember, og lżšveldisdagurinn 17. jśnķ, aš sjį įrum lišnum, einungis minningardagar fyrrverandi fullvalda žjóšar og lżšveldis, annars vegar varšandi fullveldisstofnun Ķslands, og hins vegar varšandi lżšveldisstofnun Ķslands, žar sem fullveldi lżšveldisins Ķslands, mun frį og meš fyrrnendum októberdegi, aš sjö įrum lišnum, aš öllu óbreyttu, heyra sögunni til.
Ég tek heils hugar undir varnašarorš hįttvirtra žingmanna, allra forystumanna stjórnarandstöšunnar, į Alžingi sem og annarra hįttvirtra žingmanna, sem vara viš žessum gjörningi, žar sem tvö ,,fyrrverandi
nżlendurķki, beita nśvernadi landsstjórn Ķslands, Ķsalndi og Ķslenskri žjóš , sem ber enga sök į hinum svonefndu Icesave-reikningum, ofrķki og valdnżšlsu, ķ skjóli yfirburšavalds sem ,,fyrrverandi nżlendurķkja.
Bandarķskur sérfręšingur ķ alžjóšamįlum, varaši nś nżveriš viš slķkum gjörningu, ķ fjölmišlum, sem rķkisstjórnin hefur nś žvķ mišur samžykkt, ķ ljósi valdbeitingar hinna ,,fyrrverandi nżlendurķkja.
Hér skal žaš tekiš skżrt fram, aš samkomulag į jafnréttisgrundvelli kęmi hér vissulega fyllilega til greina, ef um er aš ręša vissar lagalegar lįgmarks skuldbindingar Ķslenska rķkisins, en žaš liggur ekki ljóst fyrir hvort svo sé, og žvķ um aš ręša mikla lagalega óvissu, og žvķ ęttu vissulega allir žrķr mįlsašilar, skżlausan rétt, til aš fį śr žvķ skoriš, fyrir hlutlausum alžjóšlegum dómstólum, hver hin lagalega nišurstaša er, eša yrši, ķ raun og veru. Hér gildir hiš sama og varšandi landsrétt, aš tślka lögin meš almennt višurkenndum lagalegum aš feršum, ž.e.a.s. fį śr deilumįlum skoriš, aš komist sé aš lagalegri nišurstöšu į grundvelli žess, hvernig lögin eru, en ekki ęttu aš vera. Sama gildir varšandi alžjóšarétt. Hér er hins vegar um aš ręša pólitķsak valdbeitingu tveggja fyrrnefndra stóržjóša, žar sem nśverandi landsstjórn Ķslands, er kśguš til uppgjafar, m.a. meš hótunum AGS (Alžjóšagjaldeyrissjóšsins). Viš slķkt er ekki hęgt aš una, enda auk žess, sem aš ofan greinir, tekin mikil įhętta um skeršingu fullvalda lżšręšisrķkis, sem sagan hefur sannaš, žar sem AGS hefur komiš aš mįlum, og m.a. rśstaš lķknaržjónustu landa, eins og kom fram ķ fréttaauka Rķkissjónvarpsins, fyrir nokkru, varšandi Lettaland! Guš gefi, aš svo verši ekki hér, né annars stašar, og undanskil ég žį hvorki Lettland, né nokkur önnur lönd, nęr sem fjęr. Žį er nišurskuršur į lķknaržjónustu og annarri žjónustu gagnvart fötlušum, sem kom m.a. fram ķ féttum nś nżveriš, hrein svķvirša. Sama er aš segja varšandi sjśka, einkum börnin, en ekki sķšur eldri borgara žessa lands sem og öryrkja, og svo mętti lengi telja.
Mesta hęttan varšandi kreppuna er sś, aš fįtękustu rķkin fari verst śt śr henni, t.d. ķ Afrķku og Asķu; žar hefur jafnvel heilu heilsgęslunum og jafnvel sjśkrahśsum veriš lokaš. Gleymum ekki vorum minnstu mešbręšrum og systrum, sem verst eru sett, žótt viš megum vissulega aldrei gleyma aš lķta oss nęst, enda óhugnanlegt, hvernig fįtękt samhliša atvinnuleysi, hefur stóraukist hér į landi. Žaš er óhętt aš segja, aš aldrei sem fyrr, hefur veriš brżnni žörf aš hlśa aš vorum minnstu mešbręšrum og systrum; ekkert hjįlpar sem markviss varšaveisla kristinnar kęrleiktrśar aldanna sem og markvisst kristniboš, og sagan hefur sannaš ómetanlegt kęrleiksgildi žess. Ég enda meš oršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, varšandi öflugt kristniboš til frumstęšra Afrķkubśa, sem vér megum allra sķst gleyma, mešbręšra vorra og systra, sem bśa viš örbyrgš og mikinn skort į lķfsnaušsynlegri lķknaržjónustu; sem hefur versnaš mikiš, eftir aš alžjóšakreppan skall į; en žvķ mišur mį aš mjög mörgu leiti heimfęra afkristnašan og afhelgašan hugarheim vesturlandabśa, varšandi ótta og hręšslu gušleysins og ógušlegrar hugmyndafręši, žar sem lķka margir bśa aš mikinn skort sem og svķviršilega skerta lķknaržjónustu, žar sem Ķsland, er ekki einu sinni undanskiliš, og minnslķfiš lķtils metiš; til hugarheims frumstęšra manna ķ Afrķku; e.t.v. eiga kristnibošar frį Afrķku, eftir aš koma til vesturlanda, til aš kristna, aš mörgu leiti afhelgašan, skeytingarlausan, sinnulausan, sišblindan og miskunnarlausan heim vesturlandabśa :
,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer, ,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framar efast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessi hindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš til fulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum... Žeir menn einir, sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytja frumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svo kvalafullt. Ķ žessu tilliti myndu jafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntust mįlavöxtum.
,,Kristindómurinn leysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķka föšur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129). ... .
Guš blessi, alla vora mešbręšur og systur, nęr sem fjęr. Guš blessi Ķsland, og Ķslenska žjóš.
Reykjvķk, 20. október 2009,
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ., er er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu; og er nś aš vinna aš drögum ritgeršar og/eša rits um mannvininn og kristnibošslękninn Albert Schweitzer, einkum gušfręši hans, Ķ samręmi viš nżjatestamentisfręšin, įsamt helstu hugsjónum hans.
8.10.2009 | 04:15
Gušfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, (einkum/sérstaklega) ķ ljósi/samręmi viš nżjatestamentisfręšina:
[3.KAFLI - MEGINKAFLI RITGERŠARINNAR]:
Gušfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, (einkum/sérstaklega) ķ ljósi/samręmiviš nżjatestamentisfręšina:
Gušfręši mannvinarins ogkristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, einkum eins og gušfręšikenningar hans koma fram ķ gušfręširiti hans, um Ęvisögur Jesś, sem kom upphaflega śt 1906,og mörkušu tķmamót varšandi nżjatestamentisfręšina og sögu hennar, og ž.m.t. sögu gušfręšinnar, sem rętt veršur hér nįnar į eftir; (einkum/sérstaklega) meš hlišsjón af lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis. [Samantekttil birtingar sem frumdrög, til brįšabirgša].
Nįnar tiltekiš: Gušfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzerssem kristnibošslęknis, sem reisti sjśkrahśs ķ Lambarene viš Ógówefljót, ķFrönsku Mišbaugs-Afrķku (A. E. F.), įriš 1913, og starfaši žar semkristnibošslęknir, ķ rśma hįlfa öld, einkum eins og gušfręšikenningar hans komafram ķ gušfręširiti hans, um Ęvisögur Jesś, og žį jafnframt meš hlišsjón af lķfsstarfiog lķfsköllun hans, įsamt helstu hugsjónum hans. Mišaš er hér fyrst og fremst viš eftirfarandirit Schweitzers sjįlfs:
1. ,,TheQuest of the Historical Jesus", ,,Spurningin um hinn sögulega Jesś", sem kom śtįriš 1954 (žżtt eftir enskri žżšingu). Įfrummįlinu: ,,Von Reimarus zuWrede. Eine Geschichte derLeben-Jesu-Forschung", published 1906 by J. C. B. Mohr, Tubungen, m.ö.o.gušfręširti hans, um Ęvisögur Jesś. 2. Sjįlfsęvisögu Shchweitzers: [Albert Schweitzer, 1935, My Life andThougt. An Autobiogaraphy; enskžżšing. Į frumįlinu: AlbertSchweitzer, 1931, Aus Meinem Leben und Denken], og Ęvisögu Schweitzers į Ķslensku: [Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga]. [{Aukfleiri rita, einkum gušfręširita og/eša ritgerša, eftir Schweitzer sjįlfan,t.d. rit hans um Kvöldmįltķšina, Pįl postula og fleiri rit og eša ritgeršir, ogfleira, eins og viš į}]. [Žį veršur ašsjįlfsögšu einnig mišaš viš žau gušfręširit, sem Schweitzer ręšir sérstaklegaog vķsar til, ķ fyrrnefnu riti sķnu um Ęvisögur Jesś, auk fleiri gušfręširita, eins og viš į].
{[Jafnframt veršur höfš hlišsjón - eins og viš į - af heimspeki hans, einkumheimspekirits hans: ,,Kultur und Ethik",,,Menning og sišferši" (žżtt eftir frumtexta, sérstaklega ,,Hnignun oguppbygginar menningarinnar" (I. hl.), og ķ II. hluta, VI kafla (seinni hluta)v. kristna/kristilega heimspeki sem og XVII., XVIII., XXI. og XXII. kafla (II.hluti) v. sišfręši hans ,,lotning fyrir lķfinu" (sem og ķ Ęvisögu hans įĶslensku); eins og viš į, einkum ,,lotning fyrir lķfinu", sem er einnig samkvęmkęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268)]}.
3.1: RANNSÓKNARSPURNING/AR -TILGĮTA/TILGĮTUR.
3-1-a. Yfirlit: Grundvallartilgįta (1):Grundvöllur eftirfarandi tilgįtna/rannsóknaspurninga, varšar köllunina: skipun Jesś til fylgdar, (AlbertSchweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401;įherslubreyting: ÓŽ): [Lżsa kölluninni sem slikri nįnar ....(1).--[[Nįnar śtfęrt ķ 3-1-b]]. [Lżsanįnar: Fyrrnefnd grundvallartilgįta: Köllunin - skipun Jesś er grundvöllurinn, ogžar meš grundvallaratriši ķ gušfręši Alberts Schweitzers (1), sem sķšan er ķórofa samhengi viš kristnbošsskipunina (2A), Matteusargušspjall, 28. Kapķtula,vers 18-20. ... . (2B): Nįnar ķ beinu rökréttu inntaki kristnibošsinsog/eša kristnibošslęknisins: Aš mišlahinum sjśka og ašframlomna lķkn og miskunn, eins og Jesśs sjįlfur gerši, ogsagši lęrisveinum sķnum aš gjöra slķkt hiš sama. Lękningarfrįsögur gušspjallanna eru hér jafnframt ķ órofa samhengi, viš ofangreint (3). ... ].
3-1-b. Rannsóknarspurning - tilgįta/tilgįtur [{įlyktun}] Alberts Schcweitzers sjįls, [varšandi köllunina]: [rędd/ręddar hér nįnar]: (1) Köllunin - skipun Jesś - [Grundvallartilgįta: Grundvöllur eftirfarandi tilgįtna/rannsóknarspurninga: (2A) Kristnibošiš - skipun Jesś sķšan ķ rökręnu samhengi viškristnibošsskipunina (3-1).
Mišast fyrst og fremst viš rit Alberts Schweitzers um Ęvisögur Jesś. Tilgįta(ur) śt frį įlyktun Schweitzers sjįlfs, ķ lok nefnds rits sķns. Kristnibošiš grundvallaratriši, bęši varšandi gušfręši Alberts Schweitzers (3.1) sem og (sérstaklega) varšandi lķfsstarfs/köllunarstarf hans sem kristnibošslęknis (1.2). (2B): Tilgįta (įlyktun) śt frį hugsjónum Alberts Schweitzers, einkum gušfręši hans, sérstaklega ķ nišurlagi rits sķns um Ęvisögur Jesś, varšandi köllun Jesś og skipun (1), sem sķšan er ķ rökréttu samhengi viš kristnibošsskipunina(Matt. 28, vers18-20), (2A og 2B), (meš hlišsjón af heimspeki og sišfręši hans, - Hnignun og uppbygging menningarinnar - Menning og sišfręši - einkum sišfręšinni ,,lotning fyrir lķfinu"), ķ ljósi gušfręšikenninga hans ķ nżjatestamentisfręšum, meš hlišsjón af lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis ķLambarene ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913 og starfaši žarsem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld; kristnibošiš hér lykilatriši -raušur žrįšur. ... .
(1) Köllun Jesś Krists, žar sem Hann kallar enn ķ dag oss til fyldar sem foršum daga; Hann skipar fyrir -(2A) ķ beinu og rökręnu samhengi viš kristnibošsskipunina, einkum ķ Matt. 28. Kap., vers 18-20, og vér eigum aš sżna ķ verki (en ekki ašeins oršum) hvernig vér skiljum hver Jesśs Kristur er, ,,Og žeim, sem hlżša Honum, vitrum sem fįvķsum, mun Hann opinbera sig ķ žvķ, sem žeir fį aš reyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, žrautum og žjįningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er" (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401; įherslubreyting: ÓŽ). Ręša žessa gušfręšilegu įlyktun, ķ samręmi nżjatestamentisfręša, meš hlišsjón viš lķfsköllunarstarfi hanssjįlfs, og žį hvernig hann hefur sżnt sjįlfur, hvaš žaš er aš skilja vilja Krists og fylgja Honum, (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 41); og žį (fyrst og fremst) sem kristnibošslęknir ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reistisjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir, ķ rśma hįlfaöld. ... .
(2B): Nįnar ķ beinu rökréttu inntaki kristnibošsinsog/eša kristnibošslęknisins: Aš mišla hinum sjśka og ašframkomna lķkn og miskunn. Lķknaržjónusta kristnibošslęknisins sem og björgun mannslķfa, įsamt ašstoš annarra lękna og hjśkrunarfólks. Hér er um aš ręša mikilvęg lķknarstörf innan veggja kristnibošssjśkrahśss/hśssins sem og hvar sem er aš finna hinn sjśka, og vitjahans, ekki sķst į heimili hans. Įsamt žvķ aš uppfręša viškomandi (og alla ašra, eins og kostur er) um Jesś Krist!
[{Ręšaog rökstyšja žį gušfręšilegu tilgįtu, ķ ljósi nżjatestamentisfręša, sem sett erupphaflega fram ķ inngangi sem tilgįta (įlyktun) śt frį nišurlagsoršum - įlyktun - ķ riti Schweitzers, aš hann višurkenni (jįti), aš Jesśs sé Kristur, Sonur hins lifanda Gušs Föšur vors į himnum; višurkenni (jįti) žar meš Jesś Krist sem sannan Messķas, Son Gušs Föšur; višurkenni (jįti) m.ö.o. Drottin Jesś Krist sem sannan Guš og sannan mann, Endurlausnarann, sem kemur til vor eins og ókunnur nafnlaus gestur, į sama hįtt og Hann kom foršum viš bakka vatnsins, Hann kom til žessarra manna, sem vissu ekki hver Hann var. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401). A.m.k er ekki hęgt aš śtiloka žessa rökstuddu fullyršingu, sem hér er sett fram (tilgįta/įlyktun), śt frį nišurlagsoršum - įlyktun Alberts Schweitzers sjįlfs. ,,Hann segir sömu oršin (viš žig og mig): ,,Fylg žś mér!" Og Hann bendir oss į žau verkefni, sem Hann žarf aš leysa į vorum tķmum. Hann skipar fyrir." (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401; įherslubreyting: ÓŽ).
[1, sbr. tilgįta 1: Köllunin - skipun Jesś (3.1., sbr.ofangreint, v. tilgįtu/tilgįtur)].
Hann bendir oss į og skipar oss fyrir žeim kęrleiksverkum, sem Hann kallar oss til ķ vķngarši sķnum. ,,Og žeim, sem hlżša honum, vitrum sem fįvķsum, mun Hann opinbera sig ķ žvķ, sem žeir fį ašreyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, og žrautum og žjįningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er." (Albert Schweitzer, 1954, The Questof the Historical Jesus, bls. 401). Sjįlfur sżndi Albert Schweitzer žennan skilning ķ verki, sérstaklega sem kristnibošslęknir ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku ķ rśma hįlfa öld, og mun framtķšin fyrst og fremst minnast hans fyrir žaš, ,,hvernig hann hefur sżnt, hvaš žaš eraš skilja vilja Krists og fylgja honum." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 41). Žannig uppljómast /lżkst upp fyrir oss ķ eftirfylgd viš Hann, aš Hann er Drottinn vor og Frelsari, ķ žvķ/žeim köllunarhlutverkum, sem Hann hefur fyrirhugaš oss til eflingar Rķki Hans, konungar kongunanna, konungar kęrleikans, žar meš žeirrar kęrleiksžjónustu, aš fylgja, žeir er jįtast Honum af hjarta sem Drottni sķnum og Frelsara, til starfa ķ vķngarši Hans - aš efla Rķki Hans! (2A) Kristnibošiš er hér grundvallarariši (raušur žrįšur) bęši ķ gušfręši Schweitzers og lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis! Įherlsan hjį Schweitzer, aš Jesśs skipar fyrir -
[2, sbr. tilgįta 2: Kristnibošiš - skipun Jesś sķšan ķ rökręnu samhengi viš kristnibošsskipunina (3.1., sbr. ofangreint, v. tilgįtu/tilgįtur)]. [{Mišast fyrst og fremst viš rit Alberts Schweitzers um Ęvisögur Jesś, {auk fleiri gušfręširita og/eša gušfręširitgeršaSchweitzers}. Tilgįta(ur) śt frį įlyktunSchweitzers sjįlfs, ķ lok nefnds rits sķns. Kristnibošiš grundvallaratriši, bęši varšandi gušfręši Alberts Schweitzers (3.1) sem og (sérstaklega) varšandi lķfsstarfs/köllunarstarfs hans sem kristnibošslęknis (1.2)., {sem getiš er hér aš framan} ķ kafla 3.1. ...}]];
- er ķ beinu og rökręnu samhengi viš kristnibošsskipunina sjįlfa, einkum ķ Matteusargušspjalli, 28. kapķtula, vers 18-20. Žessi įhersla hjį Schweitzer kemur skżrlega fram ķ lķfsköllun hans ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig, enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, eša ķnįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęši Rómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer,Ęvisaga, bls. 250). Žannig lżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķ Lambarene, og fórust m.a. orš į žessaleiš: (sbr. einnig ķ khl. 3-2)
,,Égber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér og franskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegum skilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošs um žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšummönnum." (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250; įherslubreyting: ÓŽ).
Schweitzer hefur lagt mikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar og hjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bętt lķkamlegmein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafa uppfrętt žį um Jesśm Krist. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). (Ręša nįnar, og ręša einnig fyrirkomulag. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250 og įfram, og bls. 261 og įfram)). (Koma einnig meš śr fleiri ritum um og/eša eftir Schweitzer sjįlfan, eins og viš į).
Tilgįta (įlyktun): Kristnibošiš er hér grundvallaratriši (rauši žrįšurinn); kristin kęrleikstrś aldanna til handa öllum, nęr sem fjęr. Kristnibošiš er hér, eins og fyrr segir, grundvallaratriši (raušur žrįšur) bęši ķ gušfręši Alberts Schweitzers, og žį fyrst og fremst varšandi nżjatestamentisfręšina, og lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis. Ręša og rökstyšja hér żtarlega, og komast aš įlyktun/nišurstöšu, sem veršur sķšan/verša sķšan dregin/dregnar betur saman ķ nišurlagskaflanum, hér į eftir. Spurt afgerandi gagnrżninna spurninga, hvort žessi tilgįta/įlyktun stenst, eša ekki, mišaš viš žį umręšu og rök, sem leidd verša fram ķ žessum kafla! Rök meš og į móti!
Kannaš żtarlega, hvort žessi tilgįta/įlyktun stenst, eša ekki, mišaš viš žį umręšu og rök, sem leidd veršahér fram ķ 3. kafla!
Loks aš leggja įherslu į órjśfanlegt samhengi kristnibošsins og kristilegrar lķknaržjónustu (og ķ raun menntunar einnig), og ķ órofa samhengi viš kristnibošiš. Ręša og rökstyšja nįnar meš įlyktun varšandi tilgįtu (fullyršingu) og/eša įlyktun Schweitzers sjįlfs, ķ nišurlagsoršum ritssķns, um Ęvisögur Jesś, og dregiš sķšan (betur) saman ķ nišurlagskaflanum. Öll įherslan er hins vegar į gušfręši og lķfsköllun mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers; kristnibošiš er žar grundvallaratriši (raušur žrįšur), sem fyrr segir, m.ö.o. aš hlżša Honum, sem kallar oss til fylgdar viš sig, eins og foršum daga, og skipar oss fyrir. ,,Hann segir sömu oršin (viš žigog mig): ,,Fylg žś mér!" Og Hann bendir oss į žau verkefni, sem Hann žarf aš leysa į vorum tķmum. Hann skipar fyrir." (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401). Hann bendir oss į og skipar oss fyrir žeim kęrleiksverkum, sem Hann kallar oss til ķ vķngarši sķnum. ,,Og žeim, sem hlżšahonum, vitrum sem fįvķsum, mun Hann opinbera sig ķ žvķ, sem žeir fį aš reyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, og žrautum og žjįningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er." (Albert Schweitzer, 1954, The Questof the Historical Jesus, bls. 401). Sjįlfur sżndi Schweitzer žennan skilning ķ verki sem kristnibošslęknir ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku ķ rśma hįlfa öld, sem fyrr er getiš; žaš sannar sagan. Įherlsan hjį Schweitzer, aš Jesśs skipar fyrir, er ķ beinu og rökręnusamhengi viš kristnibošsskipunina sjįlfa, einkum ķ Matteusargušspjalli, 28.kapķtula, vers 18-20. Žessi įhersla hjį Schweitzer kemur skżrlega fram ķ lķfsköllun hans ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig: Sterkustu rök fyrrnefndrar tilgįtu (fullyršingar) / (įlyktunar), og er ķ órofa samhengi viš fyrrnefnd įlyktunarorš Schweitzers sjįlfs, ķ nišurlagi fyrrnefnds rits sķns!
2B): Nįnar ķ beinu rökréttu inntaki kristnibošsins og/eša kristnibošslęknisins: Aš mišlahinum sjśka og ašframlomna lķkn og miskunn. ... .
[Ręšaog rökstyšja ofangreint żtarlega, tilgįtu/tigįtur, įsamt öšru efni og innihaldi ķ žessum 3. kafla, og komast aš įlyktun/įlyktunum Įlyktun/įlyktanir dregin/dregnar sķšan betursaman ķ nišurlagskafla, sem lagt er hér fram sem tilgįta/tilgįtur ķ inngangskafla, įsamt öšru efni og innihsldi. ...].
3.2: GRUNDVALLARATRIŠI VARŠANDI GUŠFRĘŠI ALBERTS SCHWEITSERS, EINKUM Ķ RITI HANS UM ĘVISÖGUR JESŚ: [Samantekt til birtingar sem endurbętt drög, til brįšabirgša].
Ķ ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, sem kom śtį Ķslensku 1955, segir m.a. oršrétt:
,,Mestaverk hans (Schweitzers*) į žessum įrum (upp śr aldamótunum 1900*) er bók hansum ęvisögur Jesś. Žar rekur hann žaš, sem fręšimenn höfšu um hįfrar annarrar aldar skeiš ritaš um lķfssögu Jesś og gagnrżnir nišurstöšur žeirra. Fyrir žessa bók (hśn kom śt ķ fyrstu śtgįfu 1906) varš Schweitzer kunnastur sem fręšimašur. Hśn flutti margar fersklegar, snjallar og tķmabęrar athuganir, og sem sögulegt yfirlitsverk er hśn sķstęš.
Schweitzer mišar viš žį ašalreglu, aš ummęli og framkoma Jesś verši aš skošast ķ ljósi kunnra, gyšinglegra meginhugmynda." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, ęvisaga, bls. 35-36; įherlsubreyting, *: ÓŽ). Žaš kemur skżrt fram hjį Schweitzer, aš meginreglan, bęši varšandi ummęli og framkomu og žar meš verk Jesś, verši aš skošast ķ žessu ljósi kunnuglegra, gyšinglegra meginhugmynda, og žį ekki sķst ķ samhengi seinni gyšinglegra heimsslitakenningar, og žį ķ trausti tilkomu konungsrķkis eša konungsdóms hins fyrirheitna Messķasar. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. V,({VI}); Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thougt, bls. 51, 69 {og vķšar}; Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 36. Įherslubreyting: ÓŽ). Lykilatriši hér, tengjast fyrst og fremst Nżja testamentinu: Gušfręši Nżja testamentisins, og žar meš nżjatestamentisfręšumum, en meš bakgrunn ķ Gamla testamentinu: Gušfręši Gamla testamentisins, og žar meš gamlatestamentisfręšunum. [Ręša hér nįnar ķ žessum kafla - rekja einnig nįnar - og rökręša, eins og žarf]! -
Höfušspurningin er žessi, žegar reynt er aš brjóta gušspjöllin til mergjar: ,,Hvernig skildi Jesśs sjįlfan sig, persónusķna og ętlunarverk? Schweitzersegir: Frį skķrnarstundu sinni er Jesśs sannfęršur um, aš hann sé hinn fyrirheitni Messķas: Gušs himneska rķki er aš koma, hin jaršneska tilvera er aš renna sitt skeiš į enda, gušleg tilvera tekur brįšum viš. Og hann er konungur žeirrar tilveru, Mannssonurinn, sem Danķel spįmašur sį ķ sżn (Dan. 7). Žetta er leyndarmįl hans meš Guši. Mennirnir sjį žaš ekki eša skilja. Dżrš hans opinberast lęrisveinum hans ķ svip, žegar hann ummyndast į fjallinu, Pétur jįtar, aš hann sé Kristur, sonur hins lifanda Gušs, en Jesśs bannar žeim aš segja frį žessu. Žaš į ekki aš vitnast fyrr en Guš opinberaržaš. Žangaš til er hann ķ lęgingarmynd mešal mannanna, žrįtt fyrir žau tįkn, sem hann gerir." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 36).
Schweitzersegir žetta vera lykilinn aš huga og lķfssögu Jesś. Žegar Jesśs er sannfęršur um aš hann vęri hinn fyrirheitni Messķsas, žį verša Matteusar- og Markśsargušspjall, elstu gušspjöllin, augljós sem og öll saga frumkristninnar. Žegar gušspjöllin eru skošuš ķ žessu ljósi, veršur įlyktunin sś, aš žau eru mjög öruggar heimildir og nįkvęm lżsing į stuttum starfstķma Jesś og dauša hans. Jesśs bošar aš endalok žessa heims sé framundan, og aš Gušs rķki sé ķnįnd, meš hugtökum, sem samtķš hans žekkti. Jesśs bošar afgerandi og umbyltandi sišgęšislęrdóm. Sį heyrir til Guši og Rķki hans, sem lżtur bošorši kęrleikans. Žeir, sem eru fįtękir ķ anda, miskunnsamir, frišflytjendur, hjatrahreinir, og hungrar og žyrstir eftir réttlęti Rķkis Gušs, įsamt žeim, er žola žjįningar og ofsóknir, og žeir, sem vilja verša eins og börn. ... . Jesśs sendir lęrisveina sķna til žess aš boša komu Gušs rķkisins og vęntir sjįlfur komu žess į hverri stundu. Jesśs sannfęrist sķšan um aš Hann eigi aš deyja, ,,fórna lķfi sķnu til frišžęgingar fyrir žį, sem kallašir voru til hins komanda rķkis." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.36-37; įherslubreyting: ÓŽ). Žetta samręmist viš ummęli Jesaja, 53. kapķtula og vķšar, um žjón Gušs, sem lķšur fyrir syndir annarra og heimfęrir Jesśs žessi ummęli til sķn. Hér er um aš ręša spįdóm um Hann, opinberun um hlutverk Hans.
Jesśs trśir lęrisveinum sķnum einslega fyrir žvķ, aš sér beri aš fara upp til Jerśsalem, til žess aš lķša žar og deyja. Hann fer til Jerśsalem um pįskaleitiš, įsamt hópi hįtķšargesta. Jśdas svķkur Jesś, meš žvķ aš segja andlegu yfirvöldunum žar, aš Jesśs telji sig vera Messķas. Viš sķšustu kvöldmįltķšina, žar sem Jesśs gefur lęrisveinum sķnum brauš og vķn, sem Hann hefur blessaš, vķgir Hann lęrisveina sķna til žess aš sitja til boršs meš sér ķ Dżršarrķkinu. Žvķ nęst fer Hann śt til žess aš bišjast fyrir, ķ Getsemanegaršinum, įsamt lęrisveinum sķnum. Hann vonar aš Guš afstżrši hinni ęgilegu raun, léti bikarinn fara fram hjį, en er samt fśs til aš drekka hann, ef Guš vill. Hann bišur til Gušs fyrir sjįlfum sér, en hugsar eingöngu um lęrisveina sķna og hefur ašeins įhyggjur af žeim, sem standa Honum nęst, vegna žess, aš Hann veit ekki hvaš Guš ętlast fyrir meš žį og bišur žį žess vegna aš vera hjį sér. Sķšan er Jesśs dęmdur fyrir gušlast, žvķ Hann sagšist vera Messķas. Jesśs gengur fśslega ķ daušann, ķ žeirri fullvissu, aš meš žvķ sé Hann aš ryšja Gušs rķkinu braut. Lęrisveinar Hans eru gagnteknir af eftirvęntingu, eftir opinberun hans. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 37-38). ,,Žį efast žeir ekki um, aš hann sé upphafinn til Gušs ķ himnunum og aš hann muni innan skammsbirtast sem Messķas og stofnsetja rķki sitt. Lifandi eftirvęnting eftir endurkomu hans mótar frumkristnina." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 38).
Gušfręšilegar kenningar og athuganir Schweitzers, brutu ķ bįga viš rķkjandi gušfręšikenningar um aldamótin 1900, og hęgt er aš draga žęr įlyktanir, aš Schweitzer hafi meš žeim, haft afgerandi įhrif į nżjatestamentisfręšina, og vķsaš veg śt śr nokkurskonar blindgötu, sem nżjatestamentisfręšin voru komin ķ. Óhętt er aš segja, aš forsendur Schweitzers hafi leyst margt, sem įšur virtist illskiljanlegt, og geršu m.a. žróun frumkristninnar skiljanlegri, og brśušu m.a. žaš djśp, sem margir töldu hafa veriš į milli Jesś og Pįls postula. Žann žįtt gušfręšinnar ręšir Schweitzer żtarlega ķ gušfręširiti sķnu um Pįl postula. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 38; įherslubreyting: ÓŽ).
Hin hispurlausa og raunsęja tślkun Schweitzers, og annarra, sem héldu svipušu fram, um svipaš leiti, žótti mörgum umdeild. ... . Óhętt er aš segja aš nżja gušfręšin hafi gert Jesś nżtķskulegan og smįbrotnari, en Hann er. ,,Jesśs veruleikans veršur aldrei eins mešfęrilegur og sś gušfręši taldi. Hann er svo sérstęšur, bęši hugsun hans og athafnir, aš žaš veršur alltaf eitthvaš annarlegt og leyndardómsfullt viš hann." (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 39).
Rannsóknir į Ęvi Jesś mišušu ašžvķ aš finna Jesśm sögunnar. Žessar rannsóknir hafa lotiš merkilegum örlögum. Menn trśšu žvķ aš unnt vęri aš leiša Hann sem fręšara og frelsara inn ķ samtķš vora, eins og Hann vęri ķ raun og veru. En nżju gušfręšinni tókst ekki aš halda Honum viš vora tķma; vonast hafši veriš, aš mašurinn Jesśs yrši aftur lifandi og kęmi nś til móts viš yfirstandandi tķma. En Hann gekk framhjį vorum tķmum, og sneri aftur til sķns eigin tķma, og nżja gušfręšin gat meš engu móti haldiš Honum föstum ķ samtķš vorri, heldur varš aš lįta Hann fara aftur sömu leiš. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.39-40). ,,Hann hvarf aftur til sinnarsamtķšar rétt eins ešlilega og pendśllinn hverfur til upprunastöšu, žegar honumer sleppt." (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 40). .
Schweitzer segir, aš margir kynnuaš spyrja, hvort Jesśs ętti ķ rauninni nokkurt erindi viš vora tķma, og svarar į žann hįtt, aš sį, sem horfi óhikaš ķ augu viš Jesśm veruleikans, og hlusti į žaš, sem Hann hefur aš flytja honum ķ sķnum mįttarmiklu oršum, komist ķ kynni viš persónu, sem vill nį völdum yfir honum. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer,Ęvisaga, bls. 40).
Og ķ nišurlagsoršum Alberts Schweitzers, ķ riti sķnu um Ęvisögur Jesś, segiroršrétt:
,,Hann kemur til vor eins og ókunnugur nafnlaus gestur, į sama hįtt og Hann kom foršum viš bakka vatnisins, Hann kom til žessarra manna, sem ekki vissu hver Hann var. Hann segir sömu oršin: ,,Fylg žś mér!" Og Hann bendir oss į žau verkefni, sem Hann žarf aš leysa į vorum tķmum. Hann skipar fyrir. Og žeim, sem hlżša Honum, hvort sem žeir eru vitrir eša fįvķsir, mun Hann opinbera sjįlfan sig ķ žvķ, sem žeir fį aš reyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, og žrautum og žjįningum,og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er." (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of theHistorical Jesus, bls. 401, įherslubreyting: ÓŽ).
Oršréttsegir sķšan ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers, (į Ķslensku):
,,Žetta eru įlyktunaroršSchweitzers, žegar hann er aš ljśka bók sinni um ęvisögur Jesś.
Meš žeirri bók hafši hann lagt drjśgan skerf til trśvķsindanna og brugšiš nżju ljósi yfir żmsa žętti hinnar einstęšu lķfssögu.
En framtķšin mun fyrst og fremst minnast Alberts Schweitzers fyrir žaš, hvernig hann hefur sżnt, hvaš žaš er aš skilja vilja Krists og fylgjahonum." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 41; įherslubreyting: ÓŽ). ... . Eitt grundvallaratriša ķ gušfręši Schweitzers, sem skżrt kemur fram ķ Ęvisögum hans um Jesś, er einmitt žaš, aš skilja Jesś, ,,er aš skilja, hvaš hann vill og villja žaš. Hin rétta afstaša til hans er aš verahöndlašur af honum. Kristin gušręknihefur gildi aš sama skapi sem hśn felur ķ sér hollustu viljans viš hansvilja." (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 40, įherslubreyting: ÓŽ).
Jesśs krefst žess eins af mönnum, ,,aš žeir sżndu žaš ķ verki og fórn, aš hann hefši umbreytt žeim, knśiš žį til aš verša öšruvķsi en heimurinn, og aš žeir hefšu žar meš öšlazt hlutdeild ķ friši hans." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 40; įherslubreyting: ÓŽ). Žegar Jesśs nefnir sig Messķas, Mannssoninn, Gušs son, ,,žį er hann meš žvķ aš lįta ķ ljós, aš hann lķtur į sig sem valdbjóšanda og drottnara." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 41; įherslubreyting: ÓŽ).
Žessi nišurlagsorš Alberts Schweitzers, ķ riti sķnu um Ęvisögur Jesś, og lykilorš ķ lokin sem og ofangreint (samantekt v. gušfręši Alberts Schweitzers),eru lykilatriši og lykilorš varšandi einstakan lķfsskilning og lķfsköllun mannvinar - Alberts Schweitzers, sem einkum kemur fram ķ gušfręširiti hans um Ęvisögur Jesś, ķ ljósi nżjatestamentisfręšanna, meš hlišsjón af lķfsköllunarstarfi hans sem kristnibošslęknis ķ Afrķku, ķ rśma hįlfa öld, ķ sjśkrahśsi, sem hann reisti sjįlfur, vissulega meš ašstoš góšs fólks, ekki sķst eiginkonu sinnar.
Nįnari įhersla į samantekt varšandi gušfręši Alberts Schweitzers, ķ ljósi lķfsköllunar hans sem kristnibošslęknis:
Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn Albert Scheitzer, fylgdi eftir žeirri köllun, aš fylgja Jesś Kristi į žann hįtt, aš gefa Honum allt sitt lķf, ķ sķnu óeigingjarna lķfsstarfi sem kristnibošslęknir ķ Afrķku, ķ rśma hįlfa öld. Byggist sś afstaša ekki sķst į hinni kristnu kęrleikstrś hans, sem kemur sérstaklega fram ķ nišurlagsoršum hans ķ gušfręširiti sķnu, um Ęvisögur Jesś, žar sem kemur skżrt fram, aš Jesśs kallar oss enn til fylgdar viš sig sem foršum daga, skipar oss fyrir, og bendir oss į žau verkefni, sem žarf aš leysa į vorum tķmum. Og žeir, sem hlżša Honum, mun Hann opinbera sig, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir sjįlfir komast aš raun um, hver Hann er. (Albert Scheitzers, 1954, The Quest of the Historical Jesśs, bls. 401; Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvķsaga, bls. 41). Grundvöllurinn er Jesśs Kristur, sem kallar og skipar. Žessi kristna lķfshugsjón Scheitzers, er aš mķnu mati, ķ órofasamhengi, viš kristnibošsskipunina og žar meš kristnibošiš/allt kristniboš sem og žaš, hvernig Jesśs, bęši lęknaši sjśka, og endurleysti til lifandi trśar į Hann sem og fyrirmęlum Jesś til lęrisveinanna, aš lękna sjśka, og boša žeim žaš fagnašarerindi, aš Gušsrķki er ķ nįnd. Tengist žetta jafnframt grundvallarhugmyndum Schweitzers, aš Jesśs og frumkristnin, vęntu komandi heimsslita, og aš Gušleg tilvera tęki viš, og Jesśs vęri hinn fyrirheitni Messķas, byggšist verulega į sķšari gyšinglegri/um heimsslitakenningu/m, ašGušs rķki vęri ķ nįnd, sem byggšist žar į hinum fyrirheitna Messķasi. (Albert Scheitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesśs, bls. V (og VI); SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvķsaga,, bls. 36-39. Žį įréttar Schweitzer enn endurkomu Krists, žar sem kemur fram skipun Jesś til lęrisveina sinna, aš sinna sķnum minnstu mešbręšrum og systrum, žmt. sjśkum, föngum o.s.frv. (Albert Scheitzers, 1954, The Quest of the Historical Jesśs,bls. VI). ,,Öll lifandi žekking į Guši er fólgin ķ žvķ, aš vér lifum hann sem kęleiksvilja ķ hjörtum vorum." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvķsaga, bls. 270). Allt sem skiptir mįli er viljinn, vonin og trśin. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, AlbertSchweitzer, Ęvķsaga, bls. 271).
Gušfręšikenningar Schweitzers, brutu ķ bįga viš rķkjandi fręšikenningar um aldamótin 1900, sem fyrr ergetiš. ... . Og žį mį įlykta, aš Schweitzer hafi, meš kenningum sķnum, vķsaš veg śt śr nokkurs konar blindgötu, sem nżjatestamenntafęšin voru komin ķ. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 38; įherslubreyting: ÓŽ). [{... . (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 38, og vķšar; vķsaš veršur einnig ķ fleiri rit, einkum eftir Schweitzer sjįlfan!}]. [{,,Schweitzer markaši spor, hans veršur alla tķš getiš ķ sögu gušfręšinnar... ." ... . (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 38 og vķšar; fleiri rit koma fastlega til greina, einkum eftir Schweitzer sjįlfan}].
[Lżsaįfram, eins og žurfa žykir. ............]. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. V-VI, 401, og vķšar, eins og viš į; Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.38-40,41, og vķšar, eins og viš į). [Fleiri rit koma vissulega til greina, og žį ekki sķst rit Schweitzers sjįlfs, eins og Sjįlfsęvisöga hans į Žżsku, žżdd į Ensku: Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thought - An Autobiography, einkum bls. 45-75, og vķšar, eins og viš į; auk fleiri rita].
[Kristnibošiš er grundvallaratriši (raušuržrįšur), bęši varšandi gušfręši Alberts Schweitzers sem og (sérstaklega) varšandi köllunarstarf hans sem kristnibošslęknis! Lagt fyrir sem tilgįta, ķ inngangskafla, ręša og rökstyšja hér ķ 3. kafla, sjį nįnar hér ašframan, 3-1, og įlyktun/įlyktanir dregnar sķšan betur saman ķ nišurlagskafla].
[Koma meš įlyktanir, eftir żtarlegar athuganir, sem verša rökręddar hér ķ 3. kafla, sbr. ķ 3-1, hér aš framan, sem dregnar verša sķšan betur saman ķnišurlagskafla: ............].
Kristnibošiš er grundvallaratriši (raušur žrįšur), sem fyrr er getiš, bęši varšandi gušfręši Alberts Schweitzers sem og (sérstaklega) varšandi köllunarstarf hans semkristnibošslęknis ķ Lambarene viš Ógówefljót, ķ Frönsku Mišbaugs-Afrķku (A. E.F.), žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig, enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, eša ķ nįgrenniviš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęši Rómverks-Kažólska og Evangelķska. [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 81, 250, og vķšar, og fl. heimildir,eins og viš į)].
Žannig lżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķ Lambarene, og fórust m.a. orš į žessa leiš: (sbr. einnig ķ 3-1)
,,Ég ber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér og franskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegum skilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošs um žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer,Ęvisaga, bls. 250).
Reykjavķk, 8. október 2009,
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol. Höfundurer meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ., og hefur rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu, og er aš vinna aš drögum um ritgerš og/eša rits um mannvininn og kristnibošslękninn, Albert Schweitzer; og žį ekki sķst varšandi gušfręšikenningar hans.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 06:03 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
7.10.2009 | 14:42
TIL VARNAR FULLVELDI ĶSLANDS SEM OG LĶFSNAUŠSYNLEGRI ŽJÓNUSTU:
TIL VARNAR FULLVELDI ĶSLANDS SEM OG LĶFSNAUŠSYNLEGRI ŽJÓNUSTU:
Eittaf verstu gjöršum nśverandi landsstjórnar, er ašildarumsókn Ķslands aš ESB.(Evrópusambandinu), sem ógnar ķ senn bęši fullveldi og sjįlfstęši lżšveldisins Ķslands. Žaš fullveldi, sem Ķsleningar fengu meš miklum dug og barįttu, žann 1. desember 1918, er undirstša lżšveldisstofnunarinnar, žann 17. jśnķ 1944. Fyrirhuguš innganga Ķslands ķ ESB., er óbętanlegt fullveldisafsal, fullvalda rķkis sem og lżšveldisafsal, til Brussels; fyrir utan alla milljaršina, sem hefši veriš hęgt aš nota frekar til lķfsnaušsynlegra starfa.
En žaš eru fleiri óįbyrgar gjöršir, sem fyrir liggja, hjį nśverandi stjórnvöldum Ķslands, annars vegar mestu skattahękkanir ķ sögu fullveldisins, ķ raun allri Ķslandssögunni, sem er ekkert annaš en ašför, bęši aš heimilum og fyrirtękjum ķ landinu, sem eru allt annaš en aflögufęr, auk žess aš leggja endlaust steina ķ götu žeirra, sem eru aš vinna aš uppbyggingu atvinnurekstrar ķ landinu, einkum varšandi stórišjur, sem m.a. eru lķfsnaušsynlegar til uppbygginar ķ landinu; samhliša mjög óįbyrgum, og stórhęttulegum flötum nišurskurši, einkum til Landsspķtalans, sem er sjśkrahśs allra landsmanna, en einnig til lķknaržjónustunnar į landsbyggšinni. Fyrrverandi og nśverandi forstjórar Landsspķtalans, hafa stórlega variš viš slķkum hęttulegum nišurskurši. Leita žarf allra leiša, til aš nį fram eins mikilli hagręšingu varšandi heilbrigšisžjónustana, žar sem hver eyrir er nżttur į sem allra bestan hįtt, og unniš hefur veriš aš, meš įbyrgš og festu aš leišarljósi, sem vissulega er erfitt, en óhjįkvęmilegt verkefni, til aš halda óbreyttri grunnžjónustu, jafnvel efla hana. Nś er allt žaš mikilvęga starf sett ķ uppnįm, meš fyrirhugšušum óįbyrgum flötum nišurskurši, enda aušveldasta leišin, aš rįšast į garšinn, žar sem hann er lęgstur, sem bitnar į žeim sem sķst skyldi; žaš hefur sagan žvķ mišur sannaš, öld af öld. Hundrušum starfa heilbrigšisstarfsfólks er sett ķ uppnįm, fyrir utan žęr miklu launalękkanir, sem nśverandi stjórnvöld hafa žegar beitt heilbrigšisstéttunum, og óvissu, ekki sķst hefšbundnum kvennastörfum sem og lķfi sjśkra stefnt ķ brįša lķfshęttu; mannslķfiš er hér ķ raun einskis metiš, frekar en daušir hlutir, eša tölur į pappķrum. Sišblindan og skeytingarleysiš er algjört. Sama er aš segja um nišurskurš til löggęslunnar, og annarra stofnana, sem varša Almannavarnir. Žį er einnig rįšist į garšinn, žar sem hanner lęgstur, bęši varšandi börn [foreldra, einkum męšra] og eldri borgara landsins. Viš žetta er ekki hęgt aš una.
Ég tek heils hugar undir įbyrgar ręšur hįttvirtra žingmanna Sjįlfstęšisflokksins, varšandi stefnuręšu hęstvirts forsętisrįšherra, ekki sķst Bjarna Benediktssonar, formanns Sjįlfstęšisflokksins, Žorgeršar Katrķnar Gunnarsdóttur og Ragnheišar E. Įrnadóttur. Eins tek ég heils hugar undir įbyrgar ręšur hįttvirts žingmanns Framsóknarflokksins, Sigmundar Davķšs Gunnlaugssonar, formanns Framsóknarflokksins sem og hįttvirtra žingmanna, žeirra Žórs Saari, og Žrįins Bertelssonar. Fleir mętti vissulega nefna. Loks įrétta ég stušning minn viš hįttvirtan žingmann, Ögmund Jónasson; hann er mašur aš meiri, aš segja af sér embętti hęstvirts heilbrigšisrįšherra, enda veršur aš breyta žvķ rįšherraheiti, gangi óįbyrg afstaša nśverandi stjórnvalda eftir, varšandi flatan nišurskurš til lķfsnaušsynlegrar heilbrigšisžjónustu ķ landinu! Žį er óįbyrg afstaša nśverandi stjórnvalda varšandi lausn į svonefndum Icesave-samningi, sem gengur ķ berhögg viš viljalżšręšislega kjörins Alžingis, meš öllu óvišunandi sem og undirlęgjuhįttur nśverandi stjórnvalda varšandi AGS. (Alžjóša gjaldeyrissjóšinn).
Loks gagnrżni ég haršlega skašlegan nišurskurš nśverandi stjórnvalda, gagnvart Eyjamönnum, žar sem enginn žingmašur Samfylkingarinnar mętti, er Eyjamenn bošušu žingmennkjördęmisins į sinn fund.
Meš óskum um Gušs blessun.
Ólafur Žórisson, cand. theol. Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ.,og hefur rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 21:45 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
7.10.2009 | 05:23
LĶFSKÖLLUNARSTARF ALBERTS SCHWIETZERS SEM KRISTNIBOŠSLĘKNIS, Ķ RŚMA HĮLFA ÖLD; INNGANGSKAFLI:
LĶFSKÖLLUNARSTARFALBERTS SCHWIETZERS SEM KRISTNIBOŠSLĘKNIS, Ķ RŚMA HĮLFA ÖLD; INNGANGSKAFLI.
Lķfshugsjónir mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers: [Kristnibošiš grundvallaratriši, bęši varšandi gušfręši AlbertsSchweitzers (3.1 og 3.2) sem og (sérstaklega) varšandi lķfsstarfs/köllunarstarf hans sem kristnibošslęknis (2.1) Rętt hér nįnar: [Lķfsköllunarstarf Alberts Schweitzers sem kristnibošslęknis ķ rśma hįlfa öld]: [Samantekt til birtingar sem frumdrög, til brįšabirgša].
Albert Schweitzer reisti sjśkrahśs ķ Lambarene viš Ógówefljót, ķ Frönsku Mišbaugs-Afrķku (A. E. F.), įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir, ķ rśma hįlfa öld; endurbętti žaš, starfaši į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda, eša ķ nįgrenni hennar; ķ samstarfi viš bęši Rómverk-Kažólska kristniboša og Evangelķska, [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, einkum bls. 81, 250; og fl. heimildir, eins og viš į)], allt til daušadags, 5. septembers 1965, en hann starfaši allt tķmabiliš, meš dyggri ašstoš eiginkonu sinnar, Helenu Bresslau, žótt hann hafi ekki haft sama śthald til fullra starfa, sķšustu įrin, eins og hann hafši ķ upphafi og mišbiki tķmabilsins. (Albert Schweitzer/Baldur Pįlmason, 1965, Ęskuminningar, bls. 109).
Hér kemur skżrt fram, hjį Albert Schweitzer, varšveisla kristinnar trśar og arfs/įvaxta hennar og žar meš kristinnar sišfręši og sišferšis, einkum varšandi žaš aš lķkna og lękna hinn sjśka, og uppfręša hann um Jesś Krist. [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250 og įfram; og fl. heimildir, eins ogviš į)].
Hversu erfiš tķmabil voru og ž.m.t fjįrhagslega, var alltaf įhersla hjį Albert Schweitzer, aš halda óskertri žjónustu į sjśkrahśsi sķnu, enda meš kristiš sišferši og skynsemi aš leišarljósi, sbr. inntak rits hans, ,,Menning og sišfręši, (hér haft til hlišsjónar) ekki sķst ,,Lotning fyrir lķfinu, sem er samkvęm kęrleikskenningu Jesś; (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268); grundvallaš į konungi kęrleikans, Jesś Kristi, sem kallar oss til fylgdar viš sig. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401; Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 40-41, 180; og fl. heimildir, eins og viš į). [{Heimildir, eins og viš į, og žį ekki sķst rit eftir Albert Schweitzer, fyrst og fremst fyrrnefnt gušfręširit hans, um Ęvisögur Jesś, (frumtexti žess į Žżsku, žżtt į Ensku), fyrrnefnd Ęvisaga hans į Ķslensku, Ęskuminningar hans į Ķslensku, Sjįlfsęvisaga hans į Žżsku, žżdd į Ensku: Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thought An Autobiography; meš hlišsjón hins vegar af heimspeki hans, einkum ķ heimspekiriti sķnu: ,,Menning og sišfręši, ntt.: Albert Schweitzer, 1960, Kultur und Ethik Sonduerausgabe mit Einschluss von Verfall und Wiederaufbauder Kultur}].
Schweitzer hefur lagt mikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar og hjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bętt lķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafa uppfrętt žį um Jesśm Krist. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250; įherslubreyting: ÓŽ).
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand.theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ., og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu, og er aš vinna aš drögum um ritgerš og/eša rits um mannvininn og kristnibošslękninn, Albert Schweitzer; og žį ekki sķs tvaršandi gušfręšikenningar hans.
Trśmįl og sišferši | Breytt s.d. kl. 22:02 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
Um bloggiš
Ólafur Þórisson
Nżjustu fęrslur
- Nżtt frumvarp Velferšarrįšuneytisins gegn ófęddum börnum glęp...
- HUGVEKJA: KRISTIN KĘRLEIKSTRŚ OG MENNINGARARFLEIFŠ ALDANNA:
- SAMRĘMAST FRJĮLSAR FÓSTUREYŠINGAR KRISTINNI KĘRLEIKSTRŚ ALDA...
- HEYRIR FLÓTTAMANNAHJĮLP SAMEINUŠU ŽJÓŠANNA, NŚ SÖGUNNI TIL?
- MANNVINURINN OG KRISTNIBOŠSLĘKNIRINN ALBERT SCHWEITZER; Ķ ĮR ...
Bloggvinir
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (2.2.): 0
- Sl. sólarhring:
- Sl. viku: 1
- Frį upphafi: 0
Annaš
- Innlit ķ dag: 0
- Innlit sl. viku: 1
- Gestir ķ dag: 0
- IP-tölur ķ dag: 0
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar