Fęrsluflokkur: Trśmįl
21.6.2010 | 18:22
VALDNĶŠSLA BRETA TAKMARKALAUS:
Ķ sannleika sagt, įtti ég ekki von į žvķ, en aš upplifa slķkt "žjóšernis-hatur" "fyrrverandi" nżlendužjóšar, gagnvart žjóš, sem hafši enga vitneskju um óįbyrga fjįrmįlastarfsemi "gamla" Landsbankans, annars vegar ķ Bretlandi, og hins vegar ķ Hollandi. Viškomandi ašilar hinnar óįbyrgu fjįrmįlastarfsemi, bera hér einir įbyrgš, en ekki öll žjóšin, hvaš žį börn žessa lands, um ókomna framtķš. Ég var svo grunnhygginn, er nśverandi forsętisrįšherra Breta, lżsti žvķ yfir, aš hinum verst stöddu ķ eigin landi, yrši hlķft viš nišurskurši, varšandi velferšaržjónustunnar į krepputķmum, aš hér vęri um Breskan "gentleman", eša "heišursmann" aš ręša. Hvķlķk grunnhyggja, aš ętla slķkt, og žį ekki sķšur gagnvart eigin žegnum. Slķkur mįlflutningur hefur hingaš til flokkast undir lżšskrum!
Ég held, aš žessi brjóstumkennanlegi "heišursmašur", gleymi ķ fyrsta lagi, aš fyrirrennari hans, hefur žvert į móti skapaš Breska rķkinu, margra milljarša punda skašabótaįbyrgš, lagalega séš, fyrir žau meišyrši, aš koma meš slķkar yflirlżsingar, um aš Ķslendingar vęru hryšjuverkamenn! Auk žess aš knżja Kaupžing banka ķ endanlegt žrot. Žar olli hann sjįlfum sér skaša sem og gjörvallri Bresku žjóšinni, žvķ hefši hann hagaš sér į skynsaman hįtt, hefšu eignir gamla Landsbankans dugaš af öllum lķkindum fyrir öllum Ice-save reikningunum/ innistęšunum, a.m.k. ķ Bretlandi, ef ekki ķ Hollandi einnig. Hann er hér žvķ lagalega séš, meš tvęžętt ólögmęti, gagnvart heilu žjóšrķki. Hér er einnig um lżšskrum aš ręša, sem hann beitti, einungis til aš auka į sķnar eigin vinsęldir, žótt til skamms tķma vęri!
Krafa nśverandi forsętisrįšherra Bretlands, gagnvart Ķslendingum, upp į 2,3 milljarša punda, sem kom fram į vef Rķkisśtvrpsins nś rétt įšan, er ekkert annaš en fjįrkśgun og valdnķšsla, og hefur ekkert meš eitthvert lįgmarks skuldbindingargildi samkvęmt Ess samningunum aš gera. Žį hafa fręšimenn um vķša veröld, m.a. ķ Frakklandi, žar sem vištal var viš einn af höfundum regluverks ESB og Ess, žar aš auki lżst žvķ yfir, sem kom fram ķ žętti Silfri Egils, ķ Rķkissjónvarpinu, aš lagaleg skuldbinding Ķslendinga vęri engin, varšandi ofangreind mįl, samkvęmt Ess samningunum! Fleiri hafa haldiš žessu fram, um vķša veröld.
Ķslendingar vakna nś af vondum draumi valdnķšslu žjóšar, sem hefur žóst, og žykist vera mešal "vinažjóša", sem sagan hefur sannaš į sl. öld.
Valdnķšsla Breta og annarra "stóržjóša", gagnavrt "smįžjóšum", er ekkert nżtt, nś bętist ašeins Ķsland ķ hóp žeirra fjölmörgu "smįrķkja", sem hafa mįtt žola valdnķšslu og fjįrkśgun af hįlfu Breta og annarra "stóržjóša".
Ķ Heilagri Ritningu, er komiš inn į višlķkla valdnķšslu "stóržjóša" gagnavrt "smįžjóšum", og mętti žar telja upp fjölda ritningartexta, sem ég lęt ógjört aš sinni.
Upphęš breska forsętisrįšherrans, hefur ekket meš žį spurningu aš gera,
aš standa ķ skilum, eša standa ekki ķ skilum, varšandi lįgmarksupphęš viškomandi reikninga/innistęšna, séu į annaš borš lagaskilyrši fyrir žannig lįgmarksrķkisįbyrgš, skv. regluverki Ess samningsins. Hér er žvķ um óbilgjarna valdnķšslu og kśgun, langt um fram skyldu - sé hśn į annaš borš til stašr - gagnvart žeim, sem enga sök hefur į ašstęšum, heldur tiltöllulega fįir "óįbyrgir" ašilar "gamla" Landsbankans, sem fyrst og fremst eiga aš bera įbyrgš! Sķšan eftirlitsašilar viškomandi rķkja, ž.m.t. Breta og Hollendinga, sem heimilaši hina óįbyrgu starfsemi, og loks viškomandi rķkis, ž.e. Ķslands. Ég held, aš enginn efist um žetta, ž.e.a.s. ef lagaleg skuldbinding, fellur m.a. į žaš land innan Ess svęšisins, žannig aš lagaskuldbindingin félli į žrjį ašila: 1) Viškomandi įbyrgšarašila "gamla" Landsbankans. 2. Eftirlitsstofnunar viškomandi rķkja, (hér Bretlands og Hollands)og loks viškomandi rķkis, (hér Ķslands, sem ofangreindir sérfręšingar efast reyndar lagalega um, skv. Ess samningnum, ž.e. varšandi liš nr. 3.
2,3 milljaršir punda, er langt yfir žeirri upphęš, sem hér um ręšir, og žį til samans ķ Bretlandi og Hollandi. Grunnupphęšin myndi ašeins koma til greina, ž.e. ef lagalegar skuldbibdingar skv. Ess samningnum liggja fyrir.
Hér er um hreina ólögmęta valdnķšslu og fjįrkśgun aš ręša, ólögmęta meingerš, og žį ekki sķst varšandi opna vexti, sem Bretar telja sig ķ skjóli valds sķns, geta einir lagt fram, hvaš sem öllum lögum og reglugeršum lķšur. Er Bretland ekki lengur réttarrķki? Hefur žaš nokkurn tķmann veriš žaš? Žaš er undarlegt, ef mįliš mį ekki fara fyrir alžjóšadómstóla, skv. alžjóšalögum?
Žį er slķk yfirlżsing ofannefnds forsętisrįšherra meš ólķkindum, aš hreykja sér af žvķ, aš setja "fótinn" fyrir fyrir ašra, til valdnķšslu og kśgunar! Žaš er spurning, hvort hann hafi ekki skapaš sér, og "stórrķki" sķnu skašabótaįbyrgš, bęši meš žvķ aš ętla meš ólögmętum hętti, aš valda öšrum ašila beinum skaša, og hins vegar śt frį oršanna hljóšan, žar sem hann višurkennir ķ raun fjįrkśgun, en telur sig getaš sett hana opinberlega fram ķ skjóli "valds" sķns sem forsętisrįšherra "stóržjóšar"?
Hitt er svo ljóst, aš hann athugar ekki, aš hann vęri aš gera gagnašila sķnum mikiš gagn, ef žetta veršur m.a. til žess, aš Ķslendingar gangi ekki ķ ESB!
Meš von um, aš allir Ķslendingar snśi hér bökum saman! Gleymum heldur aldrei sjįlf, aš taka vel į móti innflytjendum ķ land okkar, og lķta į žį sem fullgilda Ķslendinga!
Loks skulum viš ekki gleyma žvķ, aš bišja fyrir óvinum okkar, nęr sem fjęr, jafnvel žótt žaš sé erfitt!
Meš vinsemd og viršingu, og óskum um Gušs blessun.
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 22:57 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
13.6.2010 | 14:01
GĘLUVERKEFNI STJÓRNVALDA, Į KOSTNAŠ GRUNNŽJÓNUSTU LĶKNAR, BJÖRGUNAR, OG MENNTUNAR:
Į sama tķma og ekki er hęgt aš sinna lįgmarksvelferšaržjónustu sem og annarri öryggisžjónustu, sem ógnar ķ raun öryggi og lķfi fjölda manns, vķša į vesturlöndum, ž.m.t. hér į landi, er hęgt aš eyša milljöršum ķ ,,gęluverkefni" stjórnvalda, žrįtt fyrir aš ,,rķkiskassarnir séu tómir", sbr. endalausan ,,barlóm sišblindra" landsstjórna; mešan heimilin ,,blęša", og fjöldi fólks, einkum ungt fólk flżr land, sem er žvķ mišur söguleg stašreynd, og mannslķf, m.a. fįrveiks fólks, er einskis metiš! Hafi slķk stjórnvöld skömm fyrir, annars vegar fyrir aš gera ekki neytt, til aš ašstoša žį, sem höllustum fęti standa ķ mannfélaginu! Samma er aš segja varpandi uppeldis- og menntunaržjónustu, einkum varšandi börnin.
Ķ raun eru hinar vesęlu vestręnu landsstjórnir brjóstumkennanlegar - vanhęfar og gjörsamlega sišblindar! Hafi žęr skömm fyrir! Guš gefi, aš óstjórnirnar falli hiš fyrsta, og sišlegar landsstjórnir, t.d. faglegar og skynsamar utanžingsstjórnir taki viš hiš fyrsta, ef ekki į enn verr aš fara. Aldrei fyrr, a.m.k. sķšan um aldmótin 1900, hafa myndast hér į landi jafn fjölmennar bišrašir hjį hjįlparstofnunum. Og dęmi eru um, aš fįrveikt fólk žurfi aš bķša ķ heilt įr į bišlistum, eftir ašgeršum! Žvķ mišur er hér um blįkaldar sögulegar stašreyndir aš ręša!
Og į sama tķma og nśverandi forsętisrįšherra Bretlands, reynir aš slį skjaldborg um hina verst stöddu landa sķna, aš žvķ er viršist, hęšist einn af fyrrverandi rįšherrum Svķšžjóšar m.a. aš honum, og lķkir honum viš skręfu, žar sem hann viršist vilja forgangsraša rķkisfjįrmįlum į krepputķmum, į žann hįtt, aš fyrirhugašur nišurskuršur į fjįrlögum, bitni alls ekki į hinum verst stöddu ķ mannfélaginu.
Einnig er žaš meš ólķkindum, aš rįšherrar nśverandi landsstjórnar, leggist svo lįgt, aš ,,fagna opinberlega" fyrstu handtökunum, hjį sérstökum saksóknara, sem lżsti žvķ sjįlfur yfir, aš frelsissvipting, vęri ekkert gamanmįl. Megi žessir svoköllušu rįšherrar skammast sķn!
Einu rįšherrararnir, hér į landi, sem reyna aš bjarga žvķ sem bjargaš veršur, og koma mannlega fram opinberlega, aš žvķ er viršist, eru hinir tveir faglegu rįšherrar dóms- og kirkjumįla, og efnahags- og višskipta.
Hér žarf aš koma til faglega utanžingsstjórn - skynsöm og mannśšleg, žar sem fyllilega kemur til greina aš hinir tveir nśveranfdi faglegu rįšherrar, takin žįtt ķ.
Meš vinsemd og viršingu og óskum um Gušs blessun.
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Trśmįl | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
11.6.2010 | 10:50
STUŠNINGSYFIRLŻSING VIŠ GEIR JÓN ŽÓRISSON, VARAFORSETA NĮTTŚRULĘKNIGAFÉLGS ĶSLANDS, OG AŠRA FULLTRŚA ŽESS:
Ég lżsi hér meš yfir fullum stušningi viš Geir Jón Žórisson, varaforseta Nįttśrulękningafélagsins sem og ašra fulltrśa stofnunarinnar, žar sem hann segir, aš loka žurfi Heilsustofnun Nįttśrulękningafélags Ķslands ķ Hveragerši, gangi nišurskuršartillögur heilbrigšisrįšherra eftir. Kom žetta fram ķ fréttum Rķkissjónvarpsins sl. kvöld sem og į ve fRķkisśtvarpsins.
Oršrétt segir sķšan:
,,Framlög til reksturs Heilsustofnunarinnar hafa veriš skorin nišur um 6,7% undanfarin tvö įr eins og annarra heilbrigšisstofnana. Fulltrśar stofnunarinnar segja aš žann 1.jśnķ hafi rįšherra tjįš žeim aš žeir fengju 300 milljónir króna į nęsta įri, nišurskuršur upp į 46%. Geir Jón Žórisson segir aš žetta yrši banabiti fyrir Heilsustofnun ķ Hveragerši og žar meš NFLĶ.
Einn stęrsti vinnustašur sušurlands muni loka og milljarša fjįrfesting fęri forgöršum.
(Vefur Rķkisśtvarpsins, Fyrst birt: 10.06.2010 19:19 GMT. Sķšast uppfęrt: 10.06.2010 21:12 GMT; frettir@ruv.is; įherslubreyting ÓŽ).
Svar heilbrigšisrįšherra, er hér sem annars stašar, t.d. varšandi nišurskurš į Heilbrigšisstofun Sušurnesja, eftir sķšustu įramót, mjög óljóst og misvķsandi, og žvķ ekki trśveršugt. Er ég hins vegar ķ engum vafa um, aš jafn traustur og trśveršugur mašur, og Geir Jón Žórisson, fari meš rétt mįl sem og ašrir fulltrśar stofnunarinnar, sem kemur skżrlega fram ķ ofangreindum svörum žeirra!
Sannast loks ķ lokaoršum heilbrigšisrįšherra enn frekar, hversu óljóst, misvķsandi og ótrśveršugt, svar rįšherrans er:
,,Įlfheišur segist gera rįš fyrir aš jafnt verši lįtiš yfir alla ganga į nęsta įri. Hinsvegar verši nżr samningur viš Heilsustofnunina breyttur. (Vefur Rķkisśtvarpsins, Fyrstbirt: 10.06.2010 19:19 GMT. Sķšast uppfęrt: 10.06.2010 21:12 GMT; frettir@ruv.is; įherslubreyting ÓŽ).
Ašeins nišurskuršur undanfarin tvö įr, um 6,7% sem og fyrirhugašur nišurskuršur um 6,7% til heilbrigšisstofnana, er ķ raun meš öllu óverjandi, hvaš žį nišurskuršur um 46%.
Meš vinsemd og viršingu og óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Trśmįl | Breytt 13.6.2010 kl. 01:40 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
[ENDURBĘTT SAMANTEKT]:
Ķ Matteusargušspjalli, 25. kapķtula, versum 34-36 og 40, stendur ritaš:
... Og žį mun konungurinn segja viš žį til hęgri: ,Komiš žér, hinir blessušu föšur mķns, og takiš aš erfš rķkiš, sem yšur var bśiš frį grundvöllun heims. Žvķ hungrašur var ég, og žér gįfuš mér aš eta, žyrstur var ég, og žér gįfuš mér aš drekka, gestur var ég, og žér hżstuš mig, nakinn og žér klędduš mig, sjśkur og žér vitjušuš mķn, ķ fangelsi var ég, og žér komuš til mķn. ...
...Konungurinn mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur, žaš allt, sem žér gjöršuš einum minna minnstu bręšra, žaš hafiš žér gjört mér. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 34-35).
Seinni hópurinn, sem miskunnarverkunum sleppti, munu žį ....svara: ,Herra, hvenęr sįum vér žig hungrašan eša žyrstan, gestkominn eša nakinn, sjśkan eša ķ fangelsi, og hjįlpušum žér ekki? Hann mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur: Žaš allt sem žér gjöršuš ekki einum hinna minnstu bręšra minna, žaš hafiš žér ekki heldur gjört mér. Og žeir munu fara til eilķfrar refsingar, en hinir réttlįtu til eilķfs lķfs. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 35; įherslubreyting: ÓŽ).
Hér kemur fyrir Grķska oršiš *[dinkov“nsamév] hjįlpušum, sem lżsir enn dżpri merkingu oršsins vitjušuš *[épeskéyasšé] [heimsókn], žótt sś merking sé jafnframt ķ fullu gildi, ķ sem vķšustu samhengi. Enda er engin hjįlp, įn vitjunar. En jafnframt enn dżpra en eingöngu heimsókn, meš fullri viršingu fyrir heimsókninni sem slķkri, sem jafnframt er óhjįkvęmilega ķ fullu samhengi ofangreinds; ž.e. hjįlp, athöfn, sem er hér m.a. upp į lķf og dauša hins sjśka komin. Sama varšar sķšan alla ašra, sem lķša, og er ekki hjįlpaš, fangans, hins hungraša, žyrsta, gestsins, o.s.frv. *([Hér veršur žvķ mišur óhjįkvęmilega aš notast viš Ķslenska stafi, ķ staš Grķskra, en mögulegt er aš bera žį fyllilega saman viš hina Grķsku stafi ķ Grķska Nżjatestamentinu: Novum Testamentum Greace, bls. 74**] Novum Testamentum Graece, 1983, bls. 74**).
Erum vér e.t.v. komin aš žeirri synd, sem telst syndin gegn Heilögum Anda, og veršur aldrei fyrirgefin? Og vér erum öll samsek um, ekki ašeins stjórnmįlamennirnir?
Og e.t.v. sęta stjórnmįlamennirnir kśgun ofrķkis erlendra stofnanana, eins og t.d. Alžjóša gjaldeyrissjóšsins (AGS)? Lķfi og heilsu fįrveiks fólks, er stefnt hér ķ brįšan voša, og afleišingarnar verša aldrei, aldrei metnar til fjįr, hvort sem er hér į landi eša annars stšar! Glępur gegn mannkyni, og ekki ašeins hér į landi? Og vér erum öll samsek hér, enda endurspegla stjórnvöld į hverjum tķma, vilja almennings, aš minnsta kosti, aš verulegu leiti. Aš minnsta kosti, voru hįttsettir nasistar Žrišja rķkis Hitlers, m.a. dęmdir fyrir žann žįtt strķšsglępa, aš hindra og meina stórum hópi fólks lęknisašstošar, fyrir utan alla ašra svķviršilega strķšsglępi, ķ hinum svonefndu Nurnberg réttarhöldun, aš lokinni seinni heimsstyrjöldinni, sem sagan sannar žvķ mišur.
Hér er um lykilatriši arfleifšar og įvaxtar kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem ótaldir sannir lęrisveinar Jesś Krists bęši hafa gert og unniš aš, aš gert yrši, į öllum öldum, ž.m.t. ķ dag. En žegar žessum kristna lķfsskilningi kristninnar hnignar, er ekki von į góšu, og hefur aš sönnu komiš fram į öllum öldum, en ekki sķšur ķ allri afkristnun og afsišun grimmdar skeytingarleysis nśtķmans, sem sagan hefur einnig žvķ mišur sannaš, og sannar enn žann dag ķ dag.
Sišlaus og sišblindur lķfshęttulegur - nišurskuršur andstętt hugsjón og störfum lķknar, miskunnsemdar og björgunar eins af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna! Og kemur śt į eitt, hvert hiš eiginlega rekstarform lķknar og björgaunar er įkvešin grunnžjónusta veršur aš vera į vegum hins opinbera, en meira žarf til, svo fremi sem mišaš aš er miskunnsemd, lķknsemi og björgun ķ ljósi žeirra kristilegu mannśšarsjónarmiša, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna aš leišarljósi, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottins Jesś Krists, žess alkęrleika, žar sem Guš afklęddist dżrš himnanna, gjöršist mašur, į hinum fyrstu Jólum, vor vegna, dó į krossi žeim dauša, sem beiš vor, vegna synda vorra, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum meš upprisu sinni, į hinum fyrstu Pįskum, og śthellti sķnum Heilaga Anda yfir kirkju sķna, į hinni fyrstu Hvķtasunnu.
Ógušleg dómharka, einkum gagnvart žeim, sem nś sęta rannsókn, varšandi hiš svonaefna ,,bankahrun", žar sem įkvešnir einstaklingar, eru geršir fyrirfram aš blórabögglum, af hįlfu hins miskunnarlausa mannfélags, er žvķ mišur eitt af einkennum hins grimma og afhelgaša tķšaranda miskunnarleysisins. Og gleyma menn žvķ, jafnframt, aš viškomandi einstaklingar eiga ašstandendur?
Drottinn vor Jesśs Kristur, bar allar syndir vorar, sjśkdóma og annaš böl, upp į krossinn, til žess aš vér skyldum frelsast og eiga lķf ķ fullum gnęgtum, andlega sem veraldlega, žannig aš enginn liši nokkurn skort, og taldi aldrei eftir aš frelsa og lękna - hjįlpa og hugga, og veita öllum žann eilķfgilda fjįrsjóš miskunnar, lķknar og huggunnar, sem mölur og ryš fęr aldrei eytt, og undanskilur engan, og žaš žótt hann hafi misstigiš sig, į einn eša annan hįtt, en aldrei ķ ljósi heimshyggju gušlausrar og miskunnarlausrar dómhörku.
Sį fjįrsjóšur, sem mölur og ryš fęr eytt, og komiš hefur skżrlega fram ķ heimskreppunni sem og öllum heimskreppum, sem įvöxtur aušęfaoflętisins, hrynur, sbr. dęmisaga Jesś um rķka bóndann. Enginn skyldi hins vegar hér annan dęma, eša gera aš blóraböggli, og dęma fyrirfram, žvķ allir hafa syndgaš, og skortir Gušs dżrš. Og allir eru fyrirhugašir til eilķfs hjįlpręšis og eilķfs lķfs, ķ Drottni vorum Jesś Kristi.
Žį eru gušlausar helstefnur engu minni óvinur kristinnar kęrleikstrśar aldanna, helstefnur gušlausrar heimshyggju, skreyttar oft fögrum oršum jafnréttis en undarlegt er žaš jafnrétti, sem nęr ekki lengra og dżpra en žaš, aš nį ekki yfir allt lķf mannsins, ž.m.t. hins ófędda barns, en lķfiš er frišheilagt frį getnaši, samkvęmt Heilögu Gušs Orši og Skikkan Skaparans [hversu mikiš mętti spara ķ heilbrigšismįluunum varšandi žaš aš afleggja svo til fóstureyšingar (hér er fé notaš til aš deyša lķf, ķ staš žess aš bjarga žvķ, og veita žvķ hins vegar jafnframt alla mögulega lķkn og hjįlp, sem raunverulega er möguleg ekki samkvęmt gešžóttaįkvöršun misvitra stjórnmįlamanna sem og annarra - en nżta žaš fé žvert į móti žess heldur til bjargar og lķknar veiku fólki, aš ekki sé talaš um męšur og börn žeirra] og ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs, alls er anda dregur, sbr. sišfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers: Lotning fyrir lķfinu. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 143-147, 268).
,,Hugtakiš lotning fyrir lķfinu hefur öll skilyrši, segir Schweitzer, til aš vera grundvöllur einfaldrar lķfsskošunar, sem allir geta skiliš, en er um leiš ķ samręmi viš kröfur rökręnnar huhsunar og samkvęm kęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268).
Śtlegging: Žaš, sem žér gjöršuš ekki minna minnstu mešbręšra og systra žaš hafiš žér heldur ekki gjört mér. Hvaš žį varšandi žį, sem m.a. gjöra sķnum minnstu mešbręšrum og systrum, t.d. meš lķfshęttulegum og sišlausum nišurskurši, til lķfsnaušsynlegra lķknar- og björgunarstarfa, sem óhjįkvęmilega og fyrirsjįnlega munu kosta mörg mannslķf saklauss fólks, veikra barna sem annarra, nęr sem fjęr žaš er žvķ mišur ekki spurningin, hvort einhverjir einstaklingar hljóti žjįningarfullan daušdaga af nišurskuršinum, heldur hversu mörg fórnarlömb nišurskuršarins verša, a.m.k. ef haldiš veršur įfram į miskunnarlausri ógęfubraut sišblinds nišurskuršar, varšandi lķfsnaušsynleg lķknar- og björgunarstörf. ž.m.t. lķifnaušsynlegrar žróunarhjįlpar? Sama er aš segja varšandi žį, sem lķša og žjįst, sakna og syrjga. Sama er einnig aš segja, varšandi žaš, aš gera ekki nįunga sinn aš blóraböggli og dęma fyrirfram. Jafnframt varšandi žį, sem dęmdir hafa veriš ķ fangelsi, og/eša eru fangar syndarinnar, į einn eša annan hįtt; ž.e. hafa ekki frelsast undan valdi syndarinnar, og gefist Drottni vorum Jesś Kristi.
Į sama tķma vinna ótaldir hér į landi og um vķša veröld, aš störfum lķknar, miskunnar, björgunar, uppeldis, menntunnar- og sįlgęslu lķknar- og heilbrigšisstéttir, löggęslu- og björgunarsveitir, og önnur örygisstörf, eins pg starf loftskeytamanna og fl., uppeldis- og menntunarstéttir, prestar/forstöšumenn, o.s.frv., eins og ljós ķ myrkrinu, nęr sem fjęr! Og žaš munar svo sannarlega um hvern žann einstakling, sem žannig fęr lķkn, miskunn og hjįlp, nęr sem fjęr, mitt ķ miskunnarlausum heiminum.
Og einnig į sama tķma fara kristnibošar, m.a. héšan frį Ķslandi, sem sjįlfbošališar ķ lķknar, uppeldsis- og menntunarstörf, til Afrķku, m.a. Kenķu og Ežķópķu.
Žetta sannar einnig, aš Heilagt Gušs Orš, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni Jesś Kristi, talar alltaf inn ķ allar ašstęšur lķfsins, og žaš į öllum tķmum.
Kristnibošarnir (sjįlfbošališarnir) hafa séš žessa skyldu sķna, [ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna og menntunina, og žį ekki sķst menntun barna] į öllum öldum, nęr sem fjęr, og gera enn, og unnuš ómetanleg kristileg kęrleiksverk, į žessum vettvangi, lķknaš hinum sjśku og uppfrętt žį um Jesś Krists, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn Albert Schweitzer, sem reisti sjśkrahśs įriš 1913, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig, enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, eša ķ nįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęši Rómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Žannig lżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķ Lambarene, og fórust m.a. orš į žessa leiš:
,,Ég ber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér og franskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegum skilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošs um žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Schweitzer hefur lagt mikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar og hjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bętt lķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafa uppfrętt žį um Jesśm Krist. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). Žetta sannreyndi Albert Schweitzer ķ lķfsköllunarstarfi sķnu sem kristnibošslęknir, auk žess aš prédika į hverjum sunnudegi. [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga; Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thought)]. ,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer, ,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framar efast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessi hindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš til fulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum...Žeir menn einir, sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytja frumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svo kvalafullt. Ķ žessu tilliti myndu jafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntust mįlavöxtum.
,,Kristindómurinn leysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķka föšur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129).
Sama mį segja varšandi ómetanlegt lķknarverk mannvinarins systur Móšur Theresu, žar sem hśn starfaši ķ kristinni lķknarreglu nęr allt sitt lķf og sinnti og lķknaša sķnum minnsta mešbróšur og systur, į Indlandi. Fleiri lķknarverk mannvina mį nefna, eins og kristinna lķknarreglna Klaustra, og mį žar ekki sķst minnast, frį 19. öld, mannvinarins systur Önnu Marķu, sem hefur sömu lķfshugsjón og Albert Schweitzer og systir Móšir Theresa, og fl., aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krists, aš fyrirmynd Heilagrar Marķu Gušs móšur, į bjargtraustum grundvelli konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, og gaf Jesś Kristi allt sitt lķf, en hśn lést langt um aldur fram; göfugra getur žaš ekki oršiš, aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krist, fyrst meš fyrirbęn, sķšan meš beinni lķknaržjónustu til handa hinum sjśka.
M.ö.o. segir oršrétt, ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers [samatekt af ofangreindu]:
... . En rķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bakviš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Rķkin verša aš hjįlpa til žessarrar lķknaržjónustu; [nżlendurķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178)].
Hér veršur aš koma meira til bęši varšandi mannfélag vort sem og fjarlęgari mannfélög. Hér veršur ķ senn aš einhverju leiti, aš efla sjįlfbošastarfsemi bęši lękna og annarra, bęši nęr sem fjęr; og kęmi žį e.t.v til greina, aš virkja hiš ómetanlega starf björgunarsveita, sem bęši starfa hér og landi, og eru tilbśnar aš fara til fjarlęgari landa. Žį kemur vissulega til greina aš virkja stöndug fyrirtęki, sérstaklega til aš standa straum af kostnaši žjónustunnar, og žį ekki sķst meš veršskuldušum skattaķvilnunum, fyllilega andstętt žeirri leiš, sem hinir svonefndu forręšishyggjuflokkar hins pólitķska rétttrśnar miskunnarleysins vilja fara! Hversu illa fara t.d. Afrķkurķki, śt er kreppunni, žega skoriš er į sišlausan og sišblindan hįtt, meš markvissum vilja miskunnarleysins, einkum til heilbrigšis- og annarra björgunar sem og löggęslustarfa, ķ hinum svo nefnda vestręna heimi? Og land vort er ekki lengur undanskiliš miskunnarleysi gušlausrar grimmdar hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar. Sišblindan er algjör.
Og almenningur, einkum ķ hinum svonefndu žróušu rķkjum, ž.m.t. hér į landi, veršur aš gera upp viš sig, hvort hann vilji varšveita og efla žį ómetanlegu žjónustu lķknar, björgunar og mannśšar, og žį einkum varšandi heilbrigšis- og lķknaržjónustuna, sem žegar hefur veriš byggš upp og varšveitt sem einn dżrsti arfur kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna. Er ekki kominn tķmi til, aš virša og meta hin göfugu störf miskunnar, lķknar og björgunar, aš veršleikum. Og žótt ekki vęri sķst barnanna vegna?
En hér mį ekki lįta stašar numiš, žótt vér megum heldur aldrei gleyma žvķ, aš lķta oss nęst, žar sem oss hęttir til žess aš leita langt yfir skammt, eins og Schweitzer įréttar einnig. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272; įherslubreyting: ÓŽ). Enn į nż fara žróunarlöndin verst śt śr heimskreppum, og žį ekki sķst nżlendur og fyrrverandi nżlendur, ekki sķst ķ Afrķku. Og enn ein skömm nśverandi stjórnvalda hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins er einnig sišlaus nišurskuršur til lķfsnaušsynlegrar žróunarašstošar. Hér sannast enn og aftur, aš lķtiš er aš treysta stjórnvöldum, og žótt žau legšu į mannsęmandi hįtt til žessarra mįla, af góšum huga, myndi žaš aldrei duga til varšandi hina lķfsnaušsynlegu žörf, žótt žeim beri hins vegar aš gera allt, sem ķ žeirra valdi stendur, ķ umboši almennings.
Oršrétt segir Albert Schweitzer, sem į ekki sķšur viš ķ dag, en 5. įratug sl. aldar:
,,....... .
Sį, sem notiš hefur lęknishjįlpar og veriš meš žvķ móti bjargaš śr žungbęrum veikindum, veršur aš stušla aš žvķ, aš žeir, sem ekki geta nįš til neins lęknis, fįi hjįlp, eins og hann hlaut hjįlp.
Hver, sem bjargaš var frį žrautum eša dauša meš uppskurši, veršur aš stušla aš žvķ, aš lķknsöm deyfilyf og lęknishnķfur megi komast ķ notkun žar, sem žrautir og dauši rķkja enn skefjalaust.
Móširin, sem į žaš lęknishjįlp aš žakka, aš barniš hennar er ennžį hjį henni og ekki ķ kaldri mold, veršur aš minnast žeirrar vesalings móšur, sem getur ekki nįš til neins lęknis, og stušla aš žvķ, aš sś móšir megi hljóta sömu harmagriš.
Žeir, sem hafa veriš vitni aš helstrķši, sem varš mildilegt vegna žess aš lęknishjįlpar naut, en hefši oršiš hręšilegt aš öšrum kosti, veršur aš hjįlpa til žess, aš ašrir geti öšlast sömu huggun meš harmi eftir įstvini sķna.
Žetta er bręšlalag žeirra, er žrautir reyndu. Žeim ber aš hefja mannśšarstarfiš ķ nżlendunum. Žaš į aš hefjast af žakkarfórnum žeirra. Sem sendimenn žeirra skyldu lęknar fara til žess aš vinna žaš, sem vinna žarf ķ nafni mannkęrleikans mešal žjįšra manna ķ fjarlęgš.
Fyrr eša sķšar mun žęr hugsanir, sem ég lęt hér ķ ljós, sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hlżtur aš sigra bęši höfuš og hjarta.
En er tķmabęrt aš flytja heiminum žessar hugsanir einmitt nś? Evrópa er ķ rśstum og eymdin rķkir žar. Verkefnin eru ęrin į nęstu grösum. Rįšum vér viš aš sinna žvķ, sem fjęr er?
Sannleikurinn er engri stundu bundinn. Hans tķmi er ęvinlega og einkum žį, er hann viršist hvaš ótķmabęrastur. Įhyggjur vegna nįlęgra meina og fjarlęgra fara vel saman, ef žęr endast til žess aš vekja menn af hugsunarleysi og kalla nżjan mannśšaranda til lķfs.
....... . (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. (178 -) 179).
Heimskreppan ķ dag, bliknar ķ samanburši viš žį eymd, sem rķkti ķ Evrópu aš lokinni seinni hemsstyrjöldinni, žegar Evrópa var ķ rśstum. Žess meiri skömm er žaš sinnuleysi og skeytingarleysi hins sišblinda tķšaranda hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar og miskunnarleysins, hvort sem er hér į landi, eša annars stašar, sem eyrir engu, en setur lķf fjölda sjśklinga, ž.m.t. veikra barna, nęr sem fjęr, ķ brįša lķfshęttu! Hafi žeir skömm fyrir, žeir oflįtungar, sem ekki telja lengur žörf fyrir žeirri mannśš og lķkn, sem eru einn af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem jafnframt er ķ órofa samhengi viš kristnibošsskipunina!
Hér megum vér aldrei gleyma neinum vorra minnstu mešbręšra og systra, nęr sem fjęr, hvort sem er ķ voru landi, innan Evrópu, t.d. ķ Lettlandi og Grikklandi, eša utan, ž.m.t. ekki sķst ķ Afrķku og vķšar. Og hér hafa svo sannarlega kristnibošarnir, bęši fyrr og nś, bęši hér į landi sem annars stašar, ętķš séš žess kristilegu skyldu sķna, meš žann fjįrsjóš aš leišarljósi, sem mölur og ryš, fęr aldrei grandaš, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi!
Og skynsamlegar tillögur stjórnarandstöšunnar og annarra skynsamra og įbyrgra ašila žjóšfélagsins, eins og žaš aš skattleggja inngreišslu lķfeyrissjóša ekki afturvirkt, til aš afla rķkissjóši lķfnaušsynlegra tekna; - og žaš į žessum erfišu tķmum heimskreppunnar, og hins svonefnda hruns, vegna žess aš byggt hafši veriš allt of mikiš į aušęfaoflętinu, fjįrsjóši, sem mölur og ryš fęr eytt; - er virt aš vettugi, en ķ stašinn eru lagšir į žjóšina stórauknar skattaįlögur, sem einkum eru ķžyngjandi fyrir heimilin ķ landinu, sem mörg hver blęša, enda ekkert veriš gert til aš huga aš hag heimilanna ķ landinu, ž.e. hjį hinum almenna borgara! Afleišingin veršur enn meiri landsflótti, einkum mešal ungs fólks!
Hinn miskunnarlausi tķšarandi nśtķmans, sem aš sönnu gętir ekki ašeins hér į landi, heldur einnig vķša, einkum um hinn vetsręna heim, einkum žar sem afhelguš forręšishyggjustjórnvöld hefur nįš völdum, ein og t.d. hin nżja forręšishyggjustjórn ķ Grikklandi, - žótt hśn sęti einnig ofrķki og kśgun Evrópusamandsins (ESB), gefur lķtiš fyrir hin kristilegu sišferšisgildi mannfélagsins, hvaš žį, aš slį skjaldborg um žau gildi, hvort sem er um aš ręša heimiliš, sem veršur alltaf hyrningarsteinn kristins sišašs mannfélags, eša žį heilbrigšis- og lķknaržjónustu, sem til žessa, hefur talist ein af hyrnigarsteinum kristins sišašs mannfélags, og er ein af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem sagan hefur sannaš, öld af öld, og enn žann dag ķ dag.
Milljöršum króna er eytt ķ óljósar ašildarvišręšur varšandi hugsanlega ašild Ķslands aš Evrópusambandinu, ESB., og žaš įn nokkurrar vissu um žaš, hvort meiri hluti almennings velji slķkan valkost. Tķmasetningin er einnig frįleit, žegar um er aš ręša eina mestu heimskreppu sögunnar. Hér er brušlaš meš skattfé borgaranna, sem nęr hefši veriš nżtt meš skynsömum og mannśšlegum hętti, til aš slį skjaldborg um heimilin sem og lķfsnaušsynlega lķknar- og heilbrigšisžjónustu sem og ašra lķfsnaušsynlega žjónustu, sem varša ekki sķst almannavarnir, auk annarrar velferšaržjónustu sem og menntunar.
Guš gefi, aš sś sišblinda, sem fylgt hefur miskunnarlausum tķšaranda sinnuleysisins, skeytingarleysinsins og heimskunnar, heyri brįtt sögunni til, og ofangreind grundvallarhugsjón kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem kemur ekki sķst fram ķ ofangreindum oršum og hugsunum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzrs, einkum žar sem hann ręšir um, aš fyrr eša sķšar muni žęr hugsanir, sem hann lįti hér ķ ljós, - hinar kristilegu mannśšarhugsjónir - sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hljóti aš sigra bęši höfuš og hjarta. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179).
Guš gefi svo sannarlega, aš svo megi verša, įšur en sį banvęni faraldur, sem er óhjįkvęmilegur įvöxtur og arfleifš hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, kosti mannslķf eins vorra minnstu mešbręšra eša systra, nęr sem fjęr
Guš gefi einnig, aš viš taki įbyrgar landsstjórnir, sem leiti įvallt handleišslu Drottins ķ öllum sķnum verkum, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna, aš leišarljósi, bęši hér į landi sem annars stašar, og žį į ég viš ķ raun, raunverulega įbyrgar rķkisstjórnir, sem ķ senn hafni sandi sišblinds tķšaranda sem og aušęfaoflętisins, en hafi žvert į móti fyrrnefnd grundvallargildi reglufestu, skynsemi, viršingar, réttlętis, miskunnar og lķknar, aš leišarljósi, ķ mannfélagi, sem vissulega getur aldrei oršiš fullkomiš hérna megin grafar, žar sem vér getum heilshugar, senn ķ aušmżkt, og žakklęti en aušmżkt hefur hins vegar ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera, tekiš heilshugar undir meš séra Matthķasi Jochumssyni, ekki sķst ķ seinna versi Žjóšsöngs lands vors, žar sem vér gerum oss jafnframt grein fyrir žvķ, aš vort eiginlegt föšurland er į himnum, žar sem engin landamęri eru, engin sorg, sjśkdómar, strķš, né nokkuš annaš böl né žrenging, eru framar til, ķ alkęrleikanum heima hjį Guši Föšur vorum, viš hliš Lambsins, konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, Frelsara vors og Endurlausnara, ķ einingu Heilags Anda, žar sem verša endurfundir įstvina og vina:
Ó, Guš vors lands, ó, lands vors Guš,
vér lifum sem blaktandi, blaktandi strį,
vér deyjum, ef žś ert ei ljós žaš og lķf,
sem aš lyftir oss duftinu frį.
Ó, vertu hvern morgun vort ljśfasta lķf,
vor leištogi ķ daganna žraut,
og į kvöldin vor himneska hvķld og vor hlķf,
og vor hertogi į žjóšlķfsins braut.
:,: Ķslands žśsund įr, :,:
verši gróandi žjóšlķf meš žverrandi tįr,
sem žroskast į Gušs rķkis braut.
Sb. 1945 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 501).
Žessi orš mannvinarians og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, segja allt, sem segja žarf, og varšar eilķfgildan sannleika allra tķma:
Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfara vantrś į andleg veršmęti žetta er eitt af einkennum og meinsemdum samtķšarinnar.
Trśin į hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ..., ... trśin į mildina, miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann žetta allt, sem Jesśs talar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar en barnalegar fjarstęšur. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272).
Ég enda meš sömu lykiloršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, og ég vitnaši til hér aš framan:
Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274).
Reykjavķk, 31. mars 2010.
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
I
VEGIŠ ÓMAKLEGA AŠ HYRNINGARSTÉTTUM OG HYRNINGARSTÖRFUM KRISTILEGS SIŠAŠS MANNFÉLAGS, EINKUM LĶKNAR, MISKUNNAR, LÖGGĘSLU OG BJÖRGUNAR, O.S.FRV. SEM OG HYRNINGARSTÉTTUM HINS HEILAGA HJÓNABANDS, SAMKVĘMT HEILÖGU GUŠS ORŠI OG SKIKKAN SKAPARANS GRUNDVALLAREINGINGU KRISTILEGRAR FJÖLSYLDU OG HEIMILIS, - AF HĮLFU ÓBILGJARNRA STJÓRNVALDA GUŠLAUSRAR OG SIŠLAUSRAR MARXĶSKRAR FORRĘŠISHYGGJU:
1 Störf lķkna, miskunnar, björgunar, og uppeldis og fręšslu, eru vanmetin, į mjög ómaklegan hįtt, af hįlfu gušlausrar marxķskrar forręšishyggju hins pólitķska rétttrśnašar - göfug hyrningarstörf kristilegs sišašs mannfélags, og samanstanda einkum af hefšbundnum kvennastörfum, einkum hjśkrunar, lķknar, ummönnunar, uppeldis- og fręšslu, auk starfa lękna, presta, brįšališa, sjśkraflutningarmanna, lögreglumanna, auk annarra björgunarsveitarmanna. Žessi göfugu hyrningarstörf, eru dżrmęt dęmi um žann fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęr aldrei grandaš, andstętt framagirnd forręšishyggjunnar og aušęfaoflętisins. Hvķlķk mannfyrirlitning og ķ raun ekki sķšur kvenfyrirlitning, žvķ konur eru einnig menn!
Enda bitnar mannfyrirlitning marxķskrar forręšishyggju, ekki sķst į svķviršilegan hįtt į męšrum og veršandi męšrum sem og męšravernd og ungbarnaeftirliti! Mannréttindi męšra og barna žeirra sem og fešra, eru fótum trošin, į hinn svķviršilegasta hįtt žeirrar grimmu fasķsku forręšishyggju, sem metur mannslķfiš einskis! Žvķ mišur komu slķk dęmi fram ķ Kastljósi Sjónvarps, fimmtudagskvöldiš, žann 4. mars sl. Aš ekki sé talaš um žann glęp, aš śthżsa fįrveiku barni af gjörgęsludeild Barnaspķtala Hringsins, og kom fram ķ Ķslandi ķ dag Stöšvar tvö, nś nżveriš!
Andstęša žessa miskunnarleysins, er ekki sķst dugnašur žeirra kvenna, sem auk hjśkrunarstarfa sem og annarra starfa, hafa stofnaš fyrirtęki varšandi heilbrigšisžjónustu og heilsueflingu, m.a. innan fyrirtękja. Hér er ekki sķšur um göfug störf heilsueflingar aš ręša, og aš fyrirbyggja veikindi, sem skilar sér margfallt til mannfélagsins, į margžęttan hįtt, ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs!
2 Guš stofnaši hjónastéttina sem grundvallarhyrningarstéttar kristilegs og sišašs mannfélags. Gušlausir jašarhópar vinna markvisstaš žvķ, aš skapa óeiningu og sundrungu og óbrśanlegar gjįar milli žessarrar hyrningarstéttar hjónastéttarinnar kristilegs sišašs mannfélags aldanna! Hvaš žį aš lķf hins ófędda barns sé mikils metiš, eša hitt žó heldur. Syndin er hér gerš aš einhverskonar mannréttindum mannréttindabrot ķ nafni mannréttinda, og gengur gróflega ķ berhögg viš Heilagt Gušs Oršs og Skikkan Skaparans. [Til aš fyrirbyggja allan misskilngin, er hér hins vegar alls ekki veriš aš dęma žį einstaklionga, sem ekki tilheyra hjónaastéeinni, og geta vissulega framgengiš samkvęmt žeirri köllun Gušs, ķ Vķngarši Drottins, og enginn skyldi annan dęma]. Er hér e.t.v. um aš ręša syndina gegn Heilögum Anda, sem aldrei veršur fyrirgefin? Eša sś svķviršilega sundrung og ofbeldi, sem bitnar ekki sķst į konum og börnum, sem hefur stóraukist meš tilkomu žessarra jašarhópa miskunnarleysisins, auk almenns frįhvars frį kristinni kęrleikstrś og siš aldanna! Žessir djöfullegu jašarhópar andlegs dauša, eru óhugnalega skyldir djöfullegum hópum Talibana, žar sem hįmark miskunnarleysis og svķviršu, sem beinist ekki sķst gagnvart konum og börnum, er ķ algleymingi!
3 Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn, Alberts Schweitzers, kemst m.a. svo aš orši:
,,Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög." (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274).
II
EILĶFGILD ORŠ KONUNGAR KĘRLEIKANS, GRUNDVALLARŽĮTTA HEILAGS GUŠS ORŠS, SEM ĮRRÉTTAR ENN TAKMARKALAUSA MISKUNNSEMD DROTTRINS, GUŠS FÖŠUR, HJĮ KONUNGI KONUNGANNA, DROTTINS JESŚ KRITS, Ķ EININGU HEILAGS ANDA; HÖFUNDAR ALLS LĶFS OG EILĶFGILDRAR MISKUNNSEMDAR ALKĘRLEIKA ALMĮTTUGS GUŠS Ķ DROTTNI JESŚ KRISTI, FRELSARA VORUM OG ENDURLAUSNARA, Ķ KRAFTI HEILAGS ANDA, ANDSTĘTT MISKUNNARLEYSI GUŠLAUSS MANNFÉLAGS:
Ķ Matteusargušspjalli, 25. kapķtula, versum 34-36 og 40, stendur ritaš:
,,... Og žį mun konungurinn segja viš žį til hęgri: ,Komiš žér, hinir blessušu föšur mķns, og takiš aš erfš rķkiš, sem yšur var bśiš frį grundvöllun heims. Žvķ hungrašur var ég, og žér gįfuš mér aš eta, žyrstur var ég, og žér gįfuš mér aš drekka, gestur var ég, og žér hżstuš mig, nakinn og žér klędduš mig, sjśkur og žér vitjušuš mķn, ķ fangelsi var ég, og žér komuš til mķn.'
,,...Konungurinn mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur, žaš allt, sem žér gjöršuš einum minna minnstu bręšra, žaš hafiš žér gjört mér.'" (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 34-35).
Seinni hópurinn, sem miskunnarverkunum sleppti, mun žį svara: ,,,Herra, hvenęr sįum vér žig hungrašan eša žyrstan, gestkominn eša nakinn, sjśkan eša ķ fangelsi, og hjįlpušum žér ekki? Hann mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur: Žaš allt sem žér gjöršuš ekki einum hinna minnstu bręšra minna, žaš hafiš žér ekki heldur gjört mér. Og žeir munu fara til eilķfrar refsingar, en hinir réttlįtu til eilķfs lķfs." (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 35).
Hér kemur fyrir Grķska oršiš *[dinkov“nsamév] hjįlpušum, sem lżsir enn dżpri merkingu oršsins vitjušuš *[épeskéyasšé] [heimsókn], žótt sś merking sé jafnframt ķ fullu gildi, ķ sem vķšustu samhengi. Enda er engin hjįlp, įn vitjunar. En jafnframt enn dżpra en eingöngu heimsókn, meš fullri viršingu fyrir heimsókninni sem slķkri, sem jafnframt er óhjįkvęmilega ķ fullu samhengi ofangreinds; ž.e. hjįlp, athöfn, sem er hér m.a. upp į lķf og dauša hins sjśka komin. Sama varšar sķšan alla ašra, sem lķša, og er ekki hjįlpaš, fangans, hins hungraša, žyrsta, gestsins, o.s.frv. *([Hér veršur žvķ mišur óhjįkvęmilega aš notast viš Ķslenska stafi, ķ staš Grķskra, en mögulegt er aš bera žį fyllilega saman viš hina Grķsku stafi ķ Grķska Nżjatestamentinu: Novum Testamentum Greace, bls. 74**] Novum Testamentum Graece, 1983, bls. 74**).
Erum vér e.t.v. komin aš žeirri synd, sem telst syndin gegn Heilögum Anda, og veršur aldrei fyrirgefin? Og vér erum öll samsek um, ekki ašeins stjórnmįlamennirnir?
Og e.t.v. sęta stjórnmįlamennirnir ofrķkis erlendra stofnanana, eins og t.d. Alžjóša gjaldeyrissjóšsins (AGS)? Lķfi og heilsu fįrveiks fólks, er stefnt hér ķ brįšan voša, og afleišingarnar verša aldrei, aldrei metnar til fjįr, hvort sem er hér į landi eša annars stšar! Glępur gegn mannkyni, og ekki ašeins hér į landi? Og vér erum öll samsek hér, enda endurspegla stjórnvöld į hverjum tķma, vilja almennings, aš minnsta kosti, aš verulegu leiti. Aš minnsta kosti, voru hįttsettir nasistar Žrišja rķkis Hitlers, m.a. dęmdir fyrir žann žįtt strķšsglępa, aš hindra og meina stórum hópi fólks lęknisašstošar, fyrir utan alla ašra svķviršilega strķšsglępi, ķ hinum svonefndu Nurnberg réttarhöldun, aš lokinni seinni heimsstyrjöldinni, sem sagan sannar žvķ mišur.
Hér er um lykilatriši arfleifšar og įvaxtar kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem ótaldir sannir lęrisveinar Jesś Krists bęši hafa gert og unniš aš, aš gert yrši, į öllum öldum, ž.m.t. ķ dag. En žegar žessum kristna lķfsskilningi kristninnar hnignar, er ekki von į góšu, og hefur aš sönnu komiš fram į öllum öldum, en ekki sķšur ķ allri afkristnun og afsišun grimmdar skeytingarleysis nśtķmans, sem sagan hefur einnig žvķ mišur sannaš, og sannar enn žann dag ķ dag.
Sišlaus og sišblindur - lķfshęttulegur - nišurskuršur, andstętt hugsjón og störfum lķknar, miskunnsemdar og björgunar, eins af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna! Og kemur śt į eitt, hvert hiš eiginlega rekstarform lķknar og björgaunar er įkvešin grunnžjónusta veršur aš vera į vegum hins opinbera, en meira žarf til, svo fremi sem mišaš aš er miskunnsemd, lķknsemi og björgun ķ ljósi žeirra kristilegu mannśšarsjónarmiša, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna aš leišarljósi, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottins Jesś Krists, žess alkęrleika, žar sem Guš afklęddist dżrš himnanna, gjöršist mašur, į hinum fyrstu Jólum, vor vegna, dó į krossi žeim dauša, sem beiš vor, vegna synda vorra, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum meš upprisu sinni, į hinum fyrstu Pįskum, og śthellti sķnum Heilaga Anda yfir kirkju sķna, į hinni fyrstu Hvķtasunnu.
Drottin vor Jesśs Kristur, bar allar syndir vorar, sjśkdóma og annaš böl, upp į krossinn, til žess aš vér skyldum frelsast og eiga lķf ķ fullum gnęgtum, andlega sem veraldlega, žannig aš enginn liši nokkurn skort, og taldi aldrei eftir aš frelsa og lękna, og veita öllum žann eilķfgilda fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęr aldrei eytt, en aldrei ķ ljósi aušęfaoflętisins, sem varšar hins vegar žann fjįtsjóš, sem mölur og ryš fęr eytt, og komiš hefur skżrlega fram ķ heimskreppunni sem og öllum heimskreppum, žar sem hins vegar įvöxtur botnlauss forarpytts gręšgisvęšingar er höfš aš leišarljósi; slķkt hrynur, fyrr eša sķšar, og bitnar sķšan haršast į žeum, sem sķst skyldi, og litla sem enga sök eiga į įstandinu, eins og komiš hefur į daginn į gręšgisvęšingu aušęfaoflętisins, sem byggt er į forarpytti botnlausrar gręšgi, žar sem Guši er gleymt; munum ķ žessu samhengi dęmisögu Jesś um rķka bóndann, sem stękkaši og stękkaši hlöšur sķnar, en gleymdi Guši, og fyrirgjörši žar meš sįlu sinni.
Žį eru gušlausar helstefnur engu minni óvinur kristinnar kęrleikstrśar aldanna, helstefnur gušlausrar heimshyggju, skreyttar oft fögrum oršum jafnréttis; en undarlegt er žaš jafnrétti, sem nęr ekki lengra og dżpra en žaš, aš nį ekki yfir allt lķf mannsins, ž.m.t. hins ófędda barns, en lķfiš er frišheilagt frį getnaši, samkvęmt Heilögu Gušs Orši og Skikkan Skaparans; [hversu mikiš mętti spara ķ heilbrigšismįlunum varšandi žaš aš afleggja svo til fóstureyšingar (hér er fé notaš til aš deyša lķf, ķ staš žess aš bjarga žvķ, og veita žvķ hins vegar jafnframt alla mögulega lķkn og hjįlp, sem raunverulega er möguleg; ekki samkvęmt gešžóttaįkvöršun misvitra stjórnmįlamanna sem og annarra - en nżta žaš fé žvert į móti žess heldur til bjargar og lķknar veiku fólki, aš ekki sé talaš um męšur og börn žeirra] og ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs, alls er anda dregur, sbr. sišfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers: Lotning fyrir lķfinu. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 143-147, 268).
,,Hugtakiš lotning fyrir lķfinu hefur öll skilyrši, segir Schweitzer, til aš vera grundvöllur einfaldrar lķfsskošunar, sem allir geta skiliš, en er um leiš ķ samręmi viš kröfur rökręnnar huhsunar og samkvęm kęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268).
Śtlegging: Žaš, sem žér gjöršuš ekki minna minnstu mešbręšra og systra žaš hafiš žér heldur ekki gjört mér. Hvaš žį varšandi žį, sem m.a. gjöra sķnum minnstu mešbręšrum og systrum, t.d. meš lķfshęttulegum og sišlausum nišurskurši, til lķfsnaušsynlegra lķknar- og björgunarstarfa, sem óhjįkvęmilega og fyrirsjįnlega munu kosta mörg mannslķf saklauss fólks, veikra barna sem annarra, nęr sem fjęr; žaš er žvķ mišur ekki spurningin, hvort einhverjir einstaklingar hljóti žjįningarfullan daušdaga af nišurskuršinum, heldur hversu mörg fórnarlömb nišurskuršarins verša, a.m.k. ef haldiš veršur įfram į miskunnarlausri ógęfubraut sišblinds nišurskuršar, varšandi lķfsnaušsynleg lķknar- og björgunarstörf. ž.m.t. lķifnaušsynlegrar žróunarhjįlpar?
Į sama tķma vinna ótaldir hér į landi og um vķša veröld, aš störfum lķknar, miskunnar, björgunar, uppeldis, menntunnar- og sįlgęslu lķknar- og heilbrigšisstéttir, löggęslu- og björgunarsveitir, og önnur örygisstörf, eins pg starf loftskeytamanna og fl., uppeldis- og menntunarstéttir, prestar/forstöšumenn, o.s.frv., eins og ljós ķ myrkrinu, nęr sem fjęr! Og žaš munar svo sannarlega um hvern žann einstakling, sem žannig fęr lķkn, miskunn og hjįlp, nęr sem fjęr, mitt ķ miskunnarlausum heiminum.
Og einnig į sama tķma fara kristnibošar, m.a. héšan frį Ķslandi, sem sjįlfbošališar ķ lķknar, uppeldsis- og menntunarstörf, til Afrķku, m.a. Kenķu og Ežķópķu.
Žetta sannar einnig, aš Heilagt Gušs Orš, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni Jesś Kristi, talar alltaf inn ķ allar ašstęšur lķfsins, og žaš į öllum tķmum.
Kristnibošarnir (sjįlfbošališarnir) hafa séš žessa skyldu sķna, [ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna og menntunina, og žį ekki sķst menntun barna] į öllum öldum, nęr sem fjęr, og gera enn, og unnuš ómetanleg kristileg kęrleiksverk, į žessum vettvangi, lķknaš hinum sjśku og uppfrętt žį um Jesś Krists, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn Albert Schweitzer, sem reisti sjśkrahśs įriš 1913, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig, enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, eša ķ nįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęši Rómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Žannig lżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķ Lambarene, og fórust m.a. orš į žessa leiš:
,,Ég ber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér og franskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegum skilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošs um žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Schweitzer hefur lagt mikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar og hjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bętt lķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafa uppfrętt žį um Jesśm Krist. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). Žetta sannreyndi Albert Schweitzer ķ lķfsköllunarstarfi sķnu sem kristnibošslęknir, auk žess aš hafa gušsžjónustu og prédika į hverjum sunnudegi, og öšrum helgidögum kristninnar. [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga; Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thought)].
,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer, ,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framar efast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessi hindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš til fulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum...Žeir menn einir, sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytja frumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svo kvalafullt. Ķ žessu tilliti myndu jafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntust mįlavöxtum.
,,Kristindómurinn leysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķka föšur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129).
Sama mį segja varšandi ómetanlegt lķknarverk mannvinarins systur Móšur Theresu, žar sem hśn starfaši ķ kristinni lķknarreglu nęr allt sitt lķf og sinnti og lķknaša sķnum minnsta mešbróšur og systur, į Indlandi. Fleiri lķknarverk mannvina mį nefna, eins og kristinna lķknarreglna Klaustra, og mį žar ekki sķst minnast, frį 19. öld, mannvinarins systur Önnu Marķu, sem hefur sömu lķfshugsjón og Albert Schweitzer og systir Móšir Theresa, og fl., aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krists, aš fyrirmynd Heilagrar Marķu Gušs móšur, į bjargtraustum grundvelli konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, og gaf Jesś Kristi allt sitt lķf, en hśn lést langt um aldur fram; göfugra getur žaš ekki oršiš, aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krist, fyrst meš fyrirbęn, sķšan meš beinni lķknaržjónustu til handa hinum sjśka.
M.ö.o. segir oršrétt, ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers [samatekt af ofangreindu]:
,,... . En rķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bakviš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Rķkin verša aš hjįlpa til žessarrar lķknaržjónustu; [nżlendurķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Hér veršur aš koma meira til bęši varšandi mannfélag vort sem og fjarlęgari mannfélög. Hér veršur ķ senn aš einhverju leiti, aš efla sjįlfbošastarfsemi bęši lękna og annarra, bęši nęr sem fjęr; og kęmi žį e.t.v til greina, aš virkja hiš ómetanlega starf björgunarsveita, sem bęši starfa hér og landi, og eru tilbśnar aš fara til fjarlęgari landa. Žį kemur vissulega til greina aš virkja stöndug fyrirtęki, sérstaklega til aš standa straum af kostnaši žjónustunnar, og žį ekki sķst meš veršskuldušum skattaķvilnunum, fyllilega andstętt žeirri leiš, sem hinir svonefndu forręšishyggjuflokkar pólitķska rétttrśnar miskunnarleysins, vilja fara!
Og aušęfaoflętiš er hér heldur engin lausn, žar sem sjśklingum yrši mismunaš eftir efnahag. Og žar kemur hinn pólitķsi rétttrśnašur miskunnarleysins, žvķ mišur ekki sķšur fram. Hvorugt gengur upp, a.m.k. ekki ķ mannfélagi, sem vill teljast til kristins og sišašs mannfélags.
Hversu illa fara t.d. Afrķkurķki, śt śr kreppunni, žega skoriš er į sišlausan og sišblindan hįtt, meš markvissum vilja miskunnarleysins, einkum til heilbrigšis- og annarra björgunar og löggęslustarfa sem og menntunnar, einkum barna, ķ hinum svo nefnda vestręna heimi? Og land vort er ekki lengur undanskiliš miskunnarleysi gušlausrar grimmdar hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar sem og aušęfaoflętisins. Sišblindan er algjör.
Og almenningur, einkum ķ hinum svonefndu žróušu rķkjum, ž.m.t. hér į landi, veršur aš gera upp viš sig, hvort hann vilji varšveita og efla žį ómetanlegu žjónustu lķknar, björgunar og mannśšar, og žį einkum varšandi heilbrigšis- og lķknaržjónustuna, sem žegar hefur veriš byggš upp og varšveitt sem einn dżrsti arfur kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna. Er ekki kominn tķmi til, aš virša og meta hin göfugu störf miskunnar, lķknar og björgunar, aš veršleikum. Og žótt ekki vęri sķst barnanna vegna?
En hér mį ekki lįta stašar numiš, žótt vér megum heldur aldrei gleyma žvķ, aš lķta oss nęst, žar sem oss hęttir til žess aš leita langt yfir skammt, eins og Schweitzer įréttar einnig. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272). Enn į nż fara žróunarlöndin verst śt śr heimskreppum, og žį ekki sķst nżlendur og fyrrverandi nżlendur, ekki sķst ķ Afrķku. Og enn ein skömm nśverandi stjórnvalda hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, er einnig sišlaus nišurskuršur til lķfsnaušsynlegrar žróunarašstošar. Hér sannast enn og aftur, aš lķtiš er aš treysta stjórnvöldum, og žótt žau legšu į mannsęmandi hįtt til žessarra mįla, af góšum huga, myndi žaš aldrei duga til varšandi hina lķfsnaušsynlegu žörf, žótt žeim beri hins vegar skylda til aš gera allt, sem ķ žeirra valdi stendur, ķ umboši almennings, nęr sem fjęr.
Oršrétt segir Albert Schweitzer, sem į ekki sķšur viš ķ dag, en 5. og 6. įratug sl. aldar:
,,Sį, sem notiš hefur lęknishjįlpar og veriš meš žvķ móti bjargaš śr žungbęrum veikindum, veršur aš stušla aš žvķ, aš žeir, sem ekki geta nįš til neins lęknis, fįi hjįlp, eins og hann hlaut hjįlp.
Hver, sem bjargaš var frį žrautum eša dauša meš uppskurši, veršur aš stušla aš žvķ, aš lķknsöm deyfilyf og lęknishnķfur megi komast ķ notkun žar, sem žrautir og dauši rķkja enn skefjalaust.
Móširin, sem į žaš lęknishjįlp aš žakka, aš barniš hennar er ennžį hjį henni og ekki ķ kaldri mold, veršur aš minnast žeirrar vesalings móšur, sem getur ekki nįš til neins lęknis, og stušla aš žvķ, aš sś móšir megi hljóta sömu harmagriš.
Žeir, sem hafa veriš vitni aš helstrķši, sem varš mildilegt vegna žess aš lęknishjįlpar naut, en hefši oršiš hręšilegt aš öšrum kosti, veršur aš hjįlpa til žess, aš ašrir geti öšlast sömu huggun meš harmi eftir įstvini sķna.
Žetta er bręšlalag žeirra, er žrautir reyndu. Žeim ber aš hefja mannśšarstarfiš ķ nżlendunum. Žaš į aš hefjast af žakkarfórnum žeirra. Sem sendimenn žeirra skyldu lęknar fara til žess aš vinna žaš, sem vinna žarf ķ nafni mannkęrleikans mešal žjįšra manna ķ fjarlęgš.
Fyrr eša sķšar mun žęr hugsanir, sem ég lęt hér ķ ljós, sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hlżtur aš sigra bęši höfuš og hjarta.
En er tķmabęrt aš flytja heiminum žessar hugsanir einmitt nś? Evrópa er ķ rśstum og eymdin rķkir žar. Verkefnin eru ęrin į nęstu grösum. Rįšum vér viš aš sinna žvķ, sem fjęr er?
Sannleikurinn er engri stundu bundinn. Hans tķmi er ęvinlega og einkum žį, er hann viršist hvaš ótķmabęrastur. Įhyggjur vegna nįlęgra meina og fjarlęgra fara vel saman, ef žęr endast til žess aš vekja menn af hugsunarleysi og kalla nżjan mannśšaranda til lķfs. (Sigurbjörn Einasrsson /Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179).
Heimskreppan ķ dag, bliknar ķ samanburši viš žį eymd, sem rķkti ķ Evrópu aš lokinni seinni hemsstyrjöldinni, žegar Evrópa var ķ rśstum. Žess meiri skömm er žaš sinnuleysi og skeytingarleysi hins sišblinda tķšaranda hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar og/eša sišblinds aušęafaoflętis, sem leiša bęši til takmarkalauss skeytingar- og miskunnarleysis, hvort sem er hér į landi, eša annars stašar, sem eyrir engu, en setur lķf fjölda sjśklinga, ž.m.t. veikra barna, nęr sem fjęr, ķ brįša lķfshęttu! Hafi žeir skömm fyrir, žeir oflįtungar, sem ekki telja lengur žörf fyrir žeirri mannśš og lķkn, sem eru einn af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem jafnframt er ķ órofa samhengi viš kristnibošsskipunina!
Žó eru góšu fréttirnar žęr, sem koma eins og ljós ķ myrkrinu, aš sjśkrahśs Alberts Schweitzers, ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, er enn starfrękt, og lķknarstarfsemi žess kostuš meš frjįlsum framlögum. Fleiri lķknarstofnanir Alberts Schweitzers, eru enn starfręktar um vķša veröld, fyrir utan hin óbeinu įhrif, sem hans einstęša lķfsköllunarverk hefur haft, einnig um vķša veröld. E.t.v. verša sjśkrahśs ķ framtķšinni, e.t.v. kostuš ķ auknum męli meš frjįslum framlögum, nęr sem fjęr, en vissulega meš žeirri skżru kröfu kristinnar kęrleikstrśar aldanna sem og markvists kristnibošs, aš allir hafi ašgang aš lķknar- og heilbrigšisžjónustunni, fyllilega óhįš efnahag; annaš er fordęmanlegt!
Žvķ mišur er bęši fyrrverandi og nśverandi rķkisstjórn sek ķ ofangreinum mįlum sišlauss nišurskuršar, ekki sķst bįšir hęstvirtir fjįrmįlarįšherrar, varšandi takmarkalausan og sišblindan nišurskurš til lķfsnaušsynlegra starfa, einkum lķknar- og heilbrigšisžjónustunnar, og fleiri lķfsnaušsynleg störf löggęslu, björgunar, uppeldis- og menntunnar, einkum gagnavart saklausum börnunum sem og lķfsnaušsynlegrar žróunarhjįlpar, aš undanskyldum tveimur fyrrverandi heilbrigšisrįšherrum, og nśverandi dóms- og kirkjumįlarįšherra, sem geršu og hafa gert, hins vegar allt, sem ķ žeirra valdi hefur stašiš, til aš bjarga žvķ sem bjargaš yrši. En, eins og fyrr segir, gerir rķkisvald aldrei neitt, nema hugarfar almennings sé į bakviš, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn Albert Schweitzer, nefnir réttilega. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178). Hér erum vér öll samsek aš vissu leyti, ef vér lįtum möglunarlaust, sišblindar stjórnarįkvaršanir višgangast. Žar utan, žarf meira aš koma til, og hefur svo sannarlega gert žaš, ķ söfnunum og landssöfnunum, einkum til lķknarmįla. Žį leiš veršur aš virkja į enn markvissari hįtt, bęši nęr sem fjęr. Og gleymum ekki, aš hér er órjśfjanlegt samhengi milli varšveislu kristinnar kęrleikstrśar aldanna sem og markvisst kristnibošs, varšandi kristilega hjįlparstarfsemi. Hins vegar megum vér samt aldrei gleyma miskunnsama Samverjanum, žar sem Drottinn Jesśs Kristur, konungur konunganna, konungur kęrleikans, leggur mikla įherslu į góšvild og kęrleika hans, hverrar trśar sem hann er, eša jafnvel žótt hann teldist, eša telji sjįlfan sig til ,,trśleysingja". Guši eru allir vegir fęrir, og velviljašir einstaklingar, hvaša skošun sem žeir kunna aš hafa hafa, hafa margir hverjir unniš mikil og góš lķknarverk; eitt er vķst, aš Guš hefur fyrir góšvilja žeirra, starfaš ķ žeim, jafnvel įn žess aš žeir hafi vitneskju um žaš; best vęri hins vegar aš hafa vitneskju um žaš.
Hér megum vér aldrei gleyma neinum vorra minnstu mešbręšra og systra, nęr sem fjęr, hvort sem er ķ voru landi, innan Evrópu, t.d. ķ Lettlandi og Grikklandi, eša utan, ž.m.t. ekki sķst ķ Afrķku, Asķu, Haiti, og vķšar. Og hér hafa svo sannarlega kristnibošarnir, bęši fyrr og nś, bęši hér į landi sem annars stašar, ętķš séš žess kristilegu skyldu sķna, meš žann fjįrsjóš aš leišarljósi, sem mölur og ryš, fęr aldrei grandaš, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi!
Og skynsamlegar tillögur stjórnarandstöšunnar og annarra skynsamra og įbyrgra einstaklinga mannfélagsins, eins og žaš aš skattleggja inngreišslu lķfeyrissjóša; ekki afturvirkt, til aš afla rķkissjóši lķfnaušsynlegra tekna; - og žaš į žessum erfišu tķmum heimskreppunnar, og hins svonefnda hruns, vegna žess aš byggt hafši veriš allt of mikiš į aušęfaoflętinu, fjįrsjóši, sem mölur og ryš fęr eytt; - er virt aš vettugi, en ķ stašinn eru lagšir į žjóšina stórauknar skattaįlögur, sem einkum eru ķžyngjandi fyrir heimilin ķ landinu, sem mörg hver blęša, enda lķtiš sem ekkert veriš gert til aš huga aš hag heimilanna ķ landinu, ž.e. hjį hinum almenna borgara! Afleišingin veršur enn meiri landsflótti, einkum mešal ungs fólks!
Hinn miskunnarlausi tķšarandi nśtķmans, sem aš sönnu gętir ekki ašeins hér į landi, heldur einnig vķša, einkum um hinn vetsręna heim, einkum žar sem afhelguš forręšishyggjustjórnvöld hefur nįš völdum, og/eša afhelgiš aušęfaoflętisstjórn, gefur lķtiš fyrir hin kristilegu sišferšisgildi mannśšar ķ mannfélaginu, hvaš žį, aš slį skjaldborg um žau gildi, hvort sem er um aš ręša heimiliš, sem veršur alltaf hyrningarsteinn kristins sišašs mannfélags, eša žį heilbrigšis- og lķknaržjónustu, sem til žessa, hefur talist ein af hyrnigarsteinum kristins sišašs mannfélags, og er ein af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem sagan hefur sannaš, öld af öld, og enn žann dag ķ dag.
Milljöršum króna er eytt ķ óljósar ašildarvišręšur varšandi hugsanlega ašild Ķslands aš Evrópusambandinu, ESB., og žaš įn nokkurrar vissu um žaš, hvort meiri hluti almennings velji slķkan valkost. Tķmasetningin er einnig frįleit, žegar um er aš ręša eina mestu heimskreppu sögunnar. Hér er brušlaš meš skattfé borgaranna, sem nęr hefši veriš nżtt meš skynsömum og mannśšlegum hętti, til aš slį skjaldborg um heimilin sem og lķfsnaušsynlega lķknar- og heilbrigšisžjónustu sem og ašra lķfsnaušsynlega žjónustu, sem varša ekki sķst almannavarnir, auk annarrar velferšaržjónustu sem og menntunar.
III NIŠURLAG:
Guš gefi, aš sś sišblinda, sem fylgt hefur miskunnarlausum tķšaranda sinnuleysisins, skeytingarleysinsins og heimskunnar, heyri brįtt sögunni til, og ofangreind grundvallarhugsjón kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem kemur ekki sķst fram ķ ofangreindum oršum og hugsunum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzrs, einkum žar sem hann ręšir um, aš fyrr eša sķšar muni žęr hugsanir, sem hann lįti hér ķ ljós, - hinar kristilegu mannśšarhugsjónir - sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hljóti aš sigra bęši höfuš og hjarta. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179).
Guš gefi svo sannarlega, aš svo megi verša, įšur en sį banvęni faraldur, sem er óhjįkvęmilegur įvöxtur og arfleifš hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, hvort sem hann birtist ķ mynd forręšishyggjunnar eša aušęfaoflętisins, kosti mannslķf eins vorra minnstu mešbręšra eša systra, nęr sem fjęr.
Guš gefi einnig, aš viš taki įbyrgar landsstjórnir, sem leiti įvallt handleišslu Drottins ķ öllum sķnum verkum, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna, aš leišarljósi, bęši hér į landi sem annars stašar, og žį į ég viš ķ raun, raunverulega įbyrgar rķkisstjórnir, sem ķ senn hafni sandi sišblinds tķšaranda forręšishyggjunnar sem og aušęfaoflętisins, sem leišir ķ senn af sér sinnuleysi, skeytingarleysi og miskunnarleysi, sem bitnar haršast į saklausum mešbręšrum vorum og systrum, nęr sem fjęr, en hafi žvert į móti fyrrnefnd grundvallargildi reglufestu, skynsemi, viršingar, réttlętis, miskunnar og lķknar, aš leišarljósi, ķ fullvalda lżšręšislegu mannfélagi, sem vissulega getur aldrei oršiš fullkomiš hérna megin grafar, žar sem vér getum heilshugar, senn ķ aušmżkt, og žakklęti, en aušmżkt hefur hins vegar ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera, tekiš heilshugar undir meš séra Matthķasi Jochumssyni, ekki sķst ķ seinna versi Žjóšsöngs lands vors, žar sem vér gerum oss jafnframt grein fyrir žvķ, aš vort eiginlegt föšurland er į himnum, žar sem engin landamęri eru, engin sorg, sjśkdómar, strķš, né nokkuš annaš böl né žrenging, eru framar til, ķ alkęrleikanum heima hjį Guši Föšur vorum, viš hliš Lambsins, konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, Frelsara vors og Endurlausnara, ķ einingu Heilags Anda, žar sem verša endurfundir įstvina og vina:
Ó, Guš vors lands, ó, lands vors Guš,
vér lifum sem blaktandi, blaktandi strį,
vér deyjum, ef žś ert ei ljós žaš og lķf,
sem aš lyftir oss duftinu frį.
Ó, vertu hvern morgun vort ljśfasta lķf,
vor leištogi ķ daganna žraut,
og į kvöldin vor himneska hvķld og vor hlķf,
og vor hertogi į žjóšlķfsins braut.
:,: Ķslands žśsund įr, :,:
verši gróandi žjóšlķf meš žverrandi tįr,
sem žroskast į Gušs rķkis braut.
Sb. 1945 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 501).
Žessi orš mannvinarians og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, segja allt, sem segja žarf, og varšar eilķfgildan sannleika allra tķma:
,,Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfara vantrś į andleg veršmęti - žetta er eitt af einkennum og meinsemdum samtķšarinnar.
Trśin į hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ..., ... trśin į mildina, miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann - žetta allt, sem Jesśs talar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar en barnalegar fjarstęšur. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272).
Ég enda meš sömu lykiloršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, og ég vitnaši til hér aš framan:
,,Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274).
Reykjavķk, 18. aprķl 2010.
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 06:42 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
16.4.2010 | 03:20
VARŠVEISLA KRISTINNAR KĘRLEIKSTRŚAR ALDANNA, OG ĮVAXTA OG ARFLEIFŠAR HENNAR, SAMHLIŠA MARKVISSU KRISTNIBOŠI: [ENDURBĘTT GREIN]
I
GUŠFRĘŠI MANNVINARINS OG KRISTNIBOŠSLĘKNISINS ALBERTS SCHWEITZERS Ķ LJÓSI LĶFSKÖLLUNAR HANS SEM KRISTNIBOŠSLĘKNIS Ķ LAMBARENE, Ķ MIŠ-AFRĶKU, ŽAR SEM HANN REISTI SJŚKRAHŚS ĮRIŠ 1913, OG STARFAŠI ŽAR SEM KRISTNIBOŠSLĘKNIR Ķ RŚMA HĮLFA ÖLD.
Gušfręši mannvinarins og kristnibošslękninn Albert Schweitzers, einkum varšandi gušfręši hans; afmarkaš (sérstaklega) viš efni og innihald gušfręši hans ķ riti hans ,,The Question of the Historical Jesus (1954): ,,Spurningin um hinn Sögulega Jesś (Ęvisögur Jesś); og žį sérstaklega ķ ljósi/samręmi viš lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis. Hęgt er aš rökstyšja žį fullyršingun (įlyktun) śt frį nišurlagsoršum įlyktun ķ riti Schweitzers, aš hann višurkenni - jįti -aš Jesśs sé Kristur, Sonur hins lifanda Gušs Föšur vors į himnum; višurkenni (jįti) žar meš Jesś Krist sem sannan Messķas, Son Gušs Föšur; višurkenni (jįti) m.ö.o Drottin Jesś Krist sem sannan Guš og sannan mann, Endurlausnarann, sem kemur til vor eins og ókunnur nafnlaus gestur, į sama hįtt og Hann kom foršum viš bakka vatnsins, Hann kom til žessarra manna, sem vissu ekki hver Hann var. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of yth Historical Jesus, bls. 401). A.m.k er ekki hęgt aš śtiloka žessa rökstuddu fullyršingu, sem hér er sett fram sem tilgįta/įlyktun, śt frį nišurlagsoršum įlyktun Alberts Schweitzers sjįlfs. ,,Hann segir sömu oršin (viš žig og mig): ,,Fylg žś mér! Og Hann bendir oss į žau verkefni, sem Hann žarf aš leysa į vorum tķmum. Hann skipar fyrir. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of yth Historical Jesus, bls. 401). Hann bendir oss į og skipar oss fyrir žeim kęrleiksverkum, sem Hann kallar oss til ķ vķngarši sķnum. ,,Og žeim, sem hlżša honum, vitrum sem fįvķsum, mun Hann opinbera sig ķ žvķ, sem žeir fį aš reyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, og žrautum og žjįningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401). Sjįlfur sżndi Schweitzer žennan skilning ķ verki sem kristnibošslęknir ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku ķ rśma hįlfa öld. Žannig uppljómast / lżkst upp fyrir oss ķ eftirfylgd viš Drottin Jesś Krist, aš Hann er Drottinn vor og Frelsari, ķ žvķ/žeim köllunarhlutverkum, sem Hann hefur fyrirhugaš oss til eflingar Rķki Hans, konungar kongunanna, konungar kęrleikans, žar meš žeirrar kęrleiksžjónustu, aš fylgja Honum, žeir er jįtast Honum af hjarta sem Drottni sķnum og Frelsara, til starfa ķ vķngarši Hans aš efla Rķki Hans! Kristnibošiš er hér grundvallarariši (raušur žrįšur) bęši ķ gušfręši Schweitzers og lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis! Įherlsan hjį Schweitzer, aš Jesśs skipar fyrir, er ķ beinu og rökręnu samhengi viš kristnibošsskipunina sjįlfa, einkum ķ Matteusargušspjalli, 28. Kapķtula, vers 18-20.
Įlyktun: Kristnibošiš er hér grundvallaratriši; kristin kęrleikstrś aldanna til handa öllum, nęr sem fjęr. Kristnibošiš er hér, eins og fyrr segir, grundvallaratriši, bęši ķ gušfręši Alberts Schweitzers og lķfsköllun hans sem kristnibošslęknis. Kristnibošsstarf Alberts Schweitzers. Hér er um ómetanlega fjįrsjóši aš ręša, sem mölur og ryš fęr aldrei grandaš; vęri žaš mjög veršugt rannsóknarverkefni, einkum innan gušfręšinnar, aš rannsaka og kafa dżpra ķ hina djśphugsušu gušfręši Alberts Schweitzers, og žį ķ órjśfanlegu samhengi/samręmi viš kęrleiksverk hans sem kristnibošslęknis, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld.
Loks er aš leggja įherslu į órjśfanlegt samhengi kristnibošsins og kristilegrar lķknaržjónustu (og ķ raun menntunar einnig), og ķ órofa samhengi viš kristnibošiš. Hęgt er aš rökstyšja žaš nįnar meš įlyktun varšandi tilgįtu (fullyršingu) og/eša įlyktun Schweitzers sjįlfs, ķ nišurlagsoršum rits sķns, um Ęvisögur Jesś. Öll įherslan hér er hins vegar į lķfsköllun og gušfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers; kristnibošiš er žar grundvallaratriši (raušur žrįšur), sem fyrr segir, m.ö.o. aš hlżša Honum, sem kallar oss til fylgdar viš sig, eins og foršum daga, og skipar oss fyrir. ,,Hann segir sömu oršin (viš žig og mig): ,,Fylg žś mér! Og Hann bendir oss į žau verkefni, sem Hann žarf aš leysa į vorum tķmum. Hann skipar fyrir. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of yth Historical Jesus, bls. 401). Hann bendir oss į og skipar oss fyrir žeim kęrleiksverkum, sem Hann kallar oss til ķ vķngarši sķnum. ,,Og žeim, sem hlżša honum, vitrum sem fįvķsum, mun Hann opinbera sig ķ žvķ, sem žeir fį aš reyna ķ samfélagi Hans af erfišleikum, įtökum, og žrautum og žjįningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu žeir lęra og komast sjįlfir aš raun um Hver Hann er. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401). Sjįlfur sżndi Schweitzer žennan skilning ķ verki sem kristnibošslęknir ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku ķ rśma hįlfa öld, žaš sannar sagan. Įherlsan hjį Schweitzer, aš Jesśs skipar fyrir, er ķ beinu og rökręnu samhengi viš kristnibošsskipunina sjįlfa, einkum ķ Matteusargušspjalli, 28. kapķtula, vers 18-20. Žessi įhersla hjį Schweitzer kemur skżrlega fram ķ lķfsköllun hans ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, žar sem hann reisti sjśkrahśs įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig: Sterkustu rök fyrrnefndrar įlyktunar, og er ķ órofa samhengi viš fyrrnefnd įlyktunarorš Schweitzers sjįlfs, ķ nišurlagi fyrrnefnds rits sķns!
II
VARŠVEISLA KRISTINNAR TRŚAR OG SIŠFERŠIS SEM OG MARKVISST KRISTNIBOŠ, ER EINA LEIŠIN TIL UPPBYGGINGAR OG VARŠVEISLU KRISTILEGS MANNFÉLAGS.
Mannfélag vort hefur gengiš ķ gegnum ótrślegar raunir, bęši fyrr og nś. Ekkert hefur hjįlpaš sem hin bjargfasta trś aldanna, sem grundvallast į bjarginu eina sanna, Drottni Jesś Kristi. Og af hafa leitt įvextir og arfleifš žeirrar bjargföstu sįluhjįlplegu trśar, ekki sķst varšandi ummönnun sjśkra og žar meš björgunar mannslķfa, lķknaržjónustunnar sem og uppeldis og menntunar barna og unglinga, sem hefur aš leišarljósi žessa bjargföstu kęrleikstrś aldanna, byggša į bjargi aldanna, konungi konugnanna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi. Žį hefur fjölskyldan og hjónabandiš veriš hyrningarsteinn hins kristna mannfélags, meš Heilaga Marķu Gušs móšur og hina Heilögu fjölskyldu - hina bjargföstu kristnu kęrleikstrś aldanna, aš leišarljósi, byggša į Drottni Jesś Kristi. E.t.v finnst einhverjum aušveldara aš byggja lķf sitt į sandi tķšarandanns einum saman, og afneita gušlegri forsjį. Sį hinn sami er į mikum villigötum; upplausn og miskunnarleysi hins gušlausa mannfélags, hefur sagan sannaš, fyrr og nś. Lķf ķ og meš Drottni vorum Jesś Kristi, žarf alls ekki aš vera aušvelt lķf eša lķferni, og krefst sjįlfsafneitunar og fórna, aš fljóta ekki meš tķšarandunum, sem gęti virst vera aušvelt lķf eša lķferni, en skilar žess minna, er upp er stašiš, andstętt žvķ lķfi eša lķferni, sem byggt er į hinu eina sanna bjargi aldanna, Drottni Jesś Kristi. Mikilvęgi hlutverks hśsmóšurinnar er žar ómetanlegt, enda ómetanlegt aš koma ekki aš tómu hśsi, heima, aš loknum skóladegi ķ barnaskóla, eins og margir geta, og hafa vitnaš um. Sama mį segja um mikilvęgi hlutverks ömmunnar og afans. Guš gefi, aš žessi kristnu lķfsgildi, įsamt fleiri kristilegum lķfsgildum, vaxi įsmegin ķ mannfélaginu į nżjan leik. Gleymum hér heldur aldrei hyrningarstörum mannśšar, lķknar og björgunar mannslķfa, löggęslu og björgun mannsķfa, sem varša ekki sķst almannavarnir, og komiš hefur sérstaklega fram ķ nįttśrhamförum sl. vikna sem og jaršvķsindamönnum og fréttamönnum og fleiri, sem einnig hafa unniš ómetanlegt starf, ekki sķst į žessum hamfaratķmum.
Gušleysiš vešur nś um mannfélag vort, eins og faraldur, meš allt sitt miskunnarleysi og sišleysi, skreytt żmsum innihaldssnaušum fallegum oršum, eins og t.d. ,,lżšręši, eša ,,jafnrétti, en hvernig er žaš ,,jafnrétti, sem nęr t.d. ekki yfir lķf hins ófędda barns; grundvallarrétturinn og žar meš grundvallarmannréttindi til lķfsins er virt aš vettugi, og syndin gerš aš einhverskonar ,,mannréttindum". Er hér e.t.v. um aš ręša syndina gegn Heilögum Anda, sem aldrei veršur fyrirgefin? Mannfélag vort viršist vera oršiš aš kristnibošsakri, hefur e.t.v. oršiš žaš fyrr, en kemur nś e.t.v. betur ķ ljós eftir efnahagshruniš mikla sl. haust, sem bitnaš hefur haršast į žeim, sem sķst skyldi, sem varš, vegna žess aš of mikiš var haft aš leišarljósi sį fjįrsjóšur, sem mölur og ryš fęr grandaš, ķ staš žess aš hafa meira aš leišarljósi žann fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęr aldrei grandaš, byggt į hinu eina sanna bjargi aldanna, Drottni Jesś Kristi. Og gušlaus marxķsk hugmyndafręši, er hér heldur engin lausn, sem sagan hefur einnig sannaš.
Kristnibošiš er hér grundvallaratriši, nęr sem fjęr, og er ķ órofa samhengi viš alla kristilega uppeldis, - hjįlpar,- og lķknarstarfsemi. Rofni žaš samhengi, er vošinn vķs, eins og komiš hefur į daginn, jafnvel mešal kristinna einstaklinga, sem vegna tķšarandans ķ dag, hafa fariš aš greina of mikiš į milli kristnibošsins og kristilegrar hjįlpar- og lķknarstarfsemi. Ķ raun sannar vitnisburšur sögunnar žetta, ekki sķst ķ kristniboši fyrri tķma og sl. aldar, og mį nefna fögur dęmi žar um, eins og kristnibošsstarf mannvinarins Alberts Schweitzer, sem rętt er hér sérstaklega ķ I. kafla, hér aš framan, sem reisti sjśkrahśs ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, įriš 1913, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Krisinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga). Sama mį nefna varšandi mannvininn systur Móšur Theresu, sem starfaši lengst af ęvi sinnar ķ kristinni lķknarreglu mešal sinna minnstu mešbręšra og systra ķ Indlandi, OG mannvininn systur Önnu Marķu, sem mišlaši hinum sjśku og ašframkomnu, freslandi og lķknandi nįš og miskunn Drottins Jesś Krists. Hér į landi mį nefna kristilegt lķknarstarf Kažólsku systranna, sem reistu m.a. sjśkrahśs ķ Reykajvķk, upp śr aldamótunum 1900, St. Jósefsspķtala, Landakoti sem og ķ Hafnarfirši, og fleiri sjśkrahśs, m.a. ķ Stykkishólmi, og var ķ órofa samhengi Kažólska kristnibošsins. Hér į landi mį einng nefna mannvininn og ęskulżšsleištogann Bjarna Eyjólfsson, sem m.a. sat ķ fjóra įratugi ķ stjórn KFUM, og var rśma žrjį įratugi ķ starfi og forystu ķ mįlefnum Sambands Ķslenskra kristnibošsfélaga. (Įrni Sigurjónsson, 1988, Bjarni Eyjólfsson, Śr minningasafni, bls. 8). Žessa er ekki sķst aš minnast ķ tilefni af žvķ, aš ķ įr eru lišin 110 įr frį stofnun KFUM og KFUK į Ķslandi. Og fleira mętti vissulega nefna, eins og ómetanlegt starf Hjįlpręšishersins, Samhjįlpar, ABC-hjįlparstarfs, o.s.frv. Guši sé lof, žį eru enn žann dag ķ dag kristileg uppeldis, -hjįlpar,- og lķknarsamtök, žar sem kristnibošiš er haft aš leišarljósi, žar sem órofa samhengi er į milli kristnibošsins og kristilegra kęrleiksstarfa - lķknarstarfa -, byggš į Drottni Jesś Kristi, Endurlausnara vorum og Frelsara. Hér var og er bęnin grundvöllurinn, eša öllu heldur lykillinn aš frelsandi og lķknandi nįš og miskunn Drottins Jesś Krists.
Guš blessi alla vora minnstu mešbręšur og systur, nęr sem fjęr. Guš blessi Ķsland, og Ķslenska žjóš, og žį sérstaklega alla žį, sem bśa og dvelja ķ nįnd viš Eyjafjallajökul. Bišjum almįttugan Guš, aš koma meš alla sķna blessun og miskunnsemd, sérstaklega varšandi žessar óhugnanlegu nįttśruhamfarir, og vernda hvert mannslķf, og hindra aš slys veriš į fólki; og einnig aš vernda öll dżrin.
Ég vil loks sérstaklega votta öllum Pólverjum mķnar dżpstu samśšarkvešjur, vegna hins hörmulega og sviplega flugslyss, žar sem um eitt hundraš manns fórust. Guš blessi minningu hvers og eins. Sama er aš segja varšandi Kķnverksu žjóšina, į sorglegum, og mannskęšum nįttśrhamförum öflugs jaršskjalfta; bišjum aš sem allra flestir bjargist śr rśstunum, eftir žessar sorglegu nįttśruhamfarir. Guš allrar miskunnsemdar og huggunnar, miskunni, huggi og blessi alla, og žį ekki sķst ašstandendur, sem eiga nś um sįrt aš binda. Orš eru fįtęk, ķ allri sorg, en ķ įramótasįlmi séra Valdimars Briem, segir m.a.:
Ó, gef žś oss, Drottinn, enn glešilegt įr
og góšar og blessašr tķšir,
gef himneska dögg gegnum harmanna tįr,
gef himneskan friš fyrir lausnarans sįr
og eilķfan unaš um sķšir.
Sįlmabók 1886 Valdimar Briem. (Sįlmabók, 1972, bls. 98).
Guš blessi sérstaklega Ķsland, Pólland og Kķna. Guš blessi einnig alla ašra, einkum žį, sem eiga um sįrt aš binda, nęr sem fjęr.
Meš óskum um Gušs blessun, lķkn, huggun og miskunnsemd Drottins.
Meš vinsemd og viršingu,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši frį HĶ., og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 05:00 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
1.4.2010 | 06:12
KRISTNAR MANNŚŠARHUSJÓNIR ALBERTS SCHWEITZERS OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG:
NĮNARI ŚTFĘRSLA: [ENDURBIRT VEGNA MISTAKA VARŠANDI TEXTA]
KRISTNAR MANNŚŠARHUGSJÓNIR, SEM BYGGJAST Į HÖFUNDI ALLS LĶFS OG MISKUNNSEMDAR, GUŠS, Ķ DROTTNI VORUM JESŚ KRISTI, Ķ EININGU HEILAGS ANDA; EINKUM MANNVINA EINS OG ALBERTS SCHWEITZERS, OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG, Ķ LJÓSI SÖGUNNAR, FYRR OG SĶŠAR, ANDSTĘTT SKEYTINGARLEYSI NŚTĶMAMANNFÉGS:
I INNGANGUR:
Órofa samhengi er milli björgunar eilķfrar sįlheillar mannsins sem og björgunar mannslķfa og lķknar og umönnunnar allra žeirra, sem žjįst į einn eša annan hįtt. Sama er aš segja varšandi menntunina, sérstaklega gagnvart börnunum. Og hér er bęnin, eins og varšar allt kristilegt lķferni, lykillinn aš frelsandi, og lķknandi nįš og miskunn Gušs, ķ Drottni vorum Jesś Kristi. Og sérstaka athygli vekur ķ Gušspjallinu, og žį mišaš viš tķšarandann ķ dag, aš ,,kostnašur varšandi lękningu hinna sjśku, er ekki nefdnur, og žvķ sķšur talinn eftir, eins og hins vegar er ómęlt gert ķ hinum afhelgušu išnrķkjum nśtķmans, žmt. hér į landi, og kemur enn skżrar fram, žegar halla fer undan fęti, ekki sķst varšandi faraldur heimskreppunnar, ķ dag, žį fyrst reynir į sišferšileg gildi mannfélagsins, į hverjum tķma; og ef vesturveldin huga ekki betur aš sķnum eigin žegnum, og stefna lķfi og heilsu žeirra ķ brįša hęttu, hvernig fer žį fyrir fjarlęgum raunabörnum, t.d. ķ Afrķku, žar sem fyrrverandi nżlendurķki hafa aš verulegu leiti višhaldiš žeirri lķknaržjónustu, sem žeim bar vissulega einnig skylda til, sem kristnibošarnir voru frumkvöšlar aš. Og veršur jafnframt ekki aš lķta sér nęst, žegar afhjśpast, aš rķkisvald viškomandi landsstjórnar, stendur ekki lengur t.d. undir kostnaši lķknaržjónustunnar, og žį nęr sem fjęr! Verša ekki kristnibošarnir aš fara aš lķta sér nęr, įn žess aš draga į nokkurn hįtt śr žeirra ómetanlega kristnibošsstarfi, og žar meš įvextum žess, lķknaržjónusta til handa žeim sjśku sem og uppbygging og veršveisla menntunar barna, og uppbygging kristilegs safnašarstarfs, sem žeir veita m.a. ķ Afrķku! Hér veršum viš, sem jįtum kristna trś og siš, aš lķta okkur bęši nęr sem fjęr, neyš nįungans skiptir alla hina kristnu mįli, hvot sem nįunginn bżr rétt handan okkur, ķ 10 km. fjarlegš sem og ķ 4000 km. fjarlęgš. Žetta įréttast sérstaklega ķ kristnibošsskipuninni sem og ręšu Jesś ķ lok 25. kapķtula Matteusragušsspjalls, versum 31-46, varšandi sįluhjįlplega lķfsnaušsynlega skyldu vora viš nįungann, nęr sem fjęr: Tvö dęmi varšar lķknaržjónusuna viš žann, sem sjśkur er sem og fangann, auk hjįlpar til handa fįtękum, og eru allt einn af dżrtsu įvöxtum kristilegrarar kęrleikstrśar og sišar aldanna .
Vissulega bera viškomandi stjórnmįlamenn žjóšrķkja mikla įbyrgš į žessum mįlum, en verk žeirra geta yfirleitt aldrei annaš, en veriš endurspeglum į sišferši viškomandi žjóšrķkis. Og žegar mikil afkristnun, afhelgun og afsišun, hefur įtt sér staš mešal žjóšrķkjanna, getur śtkoman sjaldnast oršiš góš, ķ kristilegum sišferšilegum skilningi; fyrir utan aš nżta hvern eyri allra milljaršanna, sem allra best og į sem skynsamlegastan hįtt, įn endalauss ,,nišurskuršar, žar sem ,,hįtķska hins miskunnarlausa afhelgaša tķšaranda nśtķmans er ķ algleymingi, sem lķfsnaušsynlega veršur hins vegar aš renna til lķfnaušsynlegra mįlaflokka, svo sem almannavarna, löggęslu, heilbrigšismįla, menntamįla, og almennrar velferšaržjónustu; mannslķf hvers einstaks einstaklings er hér einskis metiš, auk žess sem veriš er aš ,,spara eyrinn, en ,,henda krónunni; tiltölulega hįar fjįrupphęšir eru skammarlega illa nżttar, hvaš žį aš hver eyrir žess fjįrmagns, sé nżttur til hins żtrasta, įn žess aš žaš verši į kostnaš viškomandi žjónustu, og starfsfólks žeirrar žjónustu. Óhjįkvęmilegt er, aš forgangsraša veršur varšandi rķkisrekstueinn, en žį er žaš sišferšileg lįgmarkskrafa, aš sérstakri skjaldborg sé slegiš um žau störf, sem varša lķf og heilsu fólks; m.ö.o., eru upp į lķf og dauša komin. Allt hefur žetta vissulega veriš arfleifš viškomandi trśarmenningarlegs arfs, og įvaxta hans. .Og leifar žess arfs eru žó enn til stašar, žrįtt fyrir allt. En leiti blessašir stjórnmįlamennirnir ekki handleišslu og leišsagnar almįttugs Gušs, er ekki von į góšu, og skammist sķn ekki fyrir ķ einlęgni, aš bišja Ķslandi, og Ķslenskri žjóš Gušs blessunar, eins og fyrrverandi forsętisrįšherra gerši, ķ fyllstu einlęgni, auk žess aš reyna aš taka į erfišum mįlum af fyllstu įbyrgš, žvķ mišur andstętt nśverandi stjórnvöldum.
En žetta dugar ekki eitt sér, nema e.t.v. varšandi mannsęmandi grunnžjónustu, varšandi ofangreint, žar sem lķfi og heilsu fólks, sé ekki stefnt ķ voša, eins og allt bendir žvķ mišur til, ķ öllum ,,nišurskuršinum til lķfnaušsynlegrgar žjónustu, og viršist vera ,,hįtķska hins sišblinda tķšaranda nśtķmans. Žaš er žvķ mišur mjög aušvelt aš ,,skera nišur meš einu pennastriki, og e.t.v. einni ,,jaršżtu, og rśsta alda- og įratuga grunnžjónustu björgunar mannnslķfa, og žį ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna; hitt er erfišara, aš vinna aš varšveislu žessarar lķfsnaušsynlegu grunnžjónustu, og žį ķ senn meš markvissari og skynsamlegri sem og mannśšlegri nżtingu varšandi kostnaš žessarar lķfnaušsynlegu žjónustu; en žaš er ekki alltaf hęgt aš foršast erfiš verkefni, žótt tķšarandi nśtķmans krefjist žess. Tķšarandi nśtķmans vill gera allt į sem aušveldastan hįtt, og verk stjórnmįlamannanna eru ekkert annaš en endurspeglun žess tķšaranda, sem rķkir hverju sinni, hverjar sem afleišingar verša, ķ staš žess, aš vinna aš varšveislu grunnžjónustu björgunar mannslķfa og lķknar og miskunnsemi, sérstaklega til handa hinum sjśku, og öšrum, sem eiga erfitt; žetta kostar įtak og er aš mörgu leiti erfitt, en eigi aš sķšur framkvęmanlegt, sem sagan sannar, svo fremi kristin sišferši er meš ķ för, grundvölluš į konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi. Skyldan er vissulega til stašar hjį viškomandi žjóšrķkjum og stjórnmįlaleištogum žeirra, einnig fyrrverandi nżlenduveldum, gagnvart fyrrvernadi žegnum sķnum einnig žar. Og žegar hallar undan fęti gagnvart eigin žegnum, sem er nógu slęmt, en er ekkert mišaš viš žaš, sem bķšur žegna fyrrverandi nżlendurķkja.
Vissulega ber sišferšilega įbyrgšarfullum stjórnvöldum, aš mannsęmandi grunnžjónusta verši veitt žegnum žeirra, bęši žegnum eigin lands, hér į landi sem annarsstašar, sem og žegnum fyrrverandi nżlenduvelda, og senda eins marga lękna į vettvang og unnt er til (fyrrverandi) nżlendna sinna, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn, Albert Schweitzer, kemst m.a. aš orši. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, AS, Ęvisaga, bls. 178).
II VEGIŠ ÓMAKLEGA AŠ HYRNINGARSTÉTTUM OG HYRNINGARSTÖRFUM KRISTILEGS SIŠAŠS MANNFÉLAGS, EINKUM LĶKNAR, MISKUNNAR, LÖGGĘSLU OG BJÖRGUNAR, O.S.FRV. SEM OG HYRNINGARSTÉTTUM HINS HEILAGA HJÓNABANDS, SAMKVĘMT HEILÖGU GUŠS ORŠI OG SKIKKAN SKAPARANS GRUNDVALLAREINGINGU KRISTILEGRAR FJÖLSYLDU OG HEIMILIS, - AF HĮLFU ÓBILGJARNRA STJÓRNVALDA GUŠLAUSRAR OG SIŠLAUSRAR MARXĶSKRAR FORRĘŠISHYGGJU:
1 Störf lķknar, miskunnar, björgunar, og uppeldis og fręšslu, eru vanmetin, į mjög ómaklegan hįtt, af hįlfu gušlausrar marxķskrar forręšishyggju hins pólitķska rétttrśnašar - göfug hyrningarstörf kristilegs sišašs mannfélags, og samanstanda einkum af hefšbundnum kvennastörfum, einkum hjśkrunar, lķknar, ummönnunar, uppeldis- og fręšslu, auk starfa lękna, presta, brįšališa, sjśkraflutningarmanna, lögreglumanna, auk annarra björgunarsveitarmanna. Žessi göfugu hyrningarstörf, eru dżrmęt dęmi um žann fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęr aldrei grandaš, andstętt framagirnd forręšishyggjunnar og aušęfaoflętisins. Hvķlķk mannfyrirlitning og ķ raun ekki sķšur kvenfyrirlitning, žvķ konur eru einnig menn!
Enda bitnar mannfyrirlitning marxķskrar forręšishyggju, ekki sķst į svķviršilegan hįtt į męšrum og veršandi męšrum sem og męšravernd og ungbarnaeftirliti! Mannréttindi męšra og barna žeirra sem og fešra, eru fótum trošin, į hinn svķviršilegasta hįtt žeirrar grimmu fasķsku forręšishyggju, sem metur mannslķfiš einskis! Žvķ mišur komu slķk dęmi fram ķ Kastljósi Sjónvarps, fimmtudagskvöldiš, žann 4. mars sl. Aš ekki sé talaš um žann glęp, aš śthżsa fįrveiku barni af gjörgęsludeild Barnaspķtala Hringsins, og kom fram ķ Ķslandi ķ dag Stöšvar tvö, nś nżveriš!
Andstęša žessa miskunnarleysins, er ekki sķst dugnašur žeirra kvenna, sem auk hjśkrunarstarfa sem og annarra starfa, hafa stofnaš fyrirtęki varšandi heilbrigšisžjónustu og heilsueflingu, m.a. innan fyrirtękja. Hér er ekki sķšur um göfug störf heilsueflingar aš ręša, og aš fyrirbyggja veikindi, sem skilar sér margfallt til mannfélagsins, į margžęttan hįtt, ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs!
2 Guš stofnaši hjónastéttina sem grundvallarhyrningarstéttar kristilegs og sišašs mannfélags. Gušlausir jašarhópar vinna markvisstaš žvķ, aš skapa óeiningu og sundrungu og óbrśanlegar gjįar milli žessarrar hyrningarstéttar hjónastéttarinnar kristilegs sišašs mannfélags aldanna! Hvaš žį aš lķf hins ófędda barns sé mikils metiš, eša hitt žó heldur. Syndin er hér gerš aš einhverskonar mannréttindum mannréttindabrot ķ nafni mannréttinda, og gengur gróflega ķ berhögg viš Heilagt Gušs Oršs og Skikkan Skaparans. [Til aš fyrirbyggja allan misskilngin, er hér hins vegar alls ekki veriš aš dęma žį einstaklionga, sem ekki tilheyra hjónaastéeinni, og geta vissulega framgengiš samkvęmt žeirri köllun Gušs, ķ Vķngarši Drottins, og enginn skyldi annan dęma]. Er hér e.t.v. um aš ręša syndina gegn Heilögum Anda, sem aldrei veršur fyrirgefin? Eša sś svķviršilega sundrung og ofbeldi, sem bitnar ekki sķst į konum og börnum, sem hefur stóraukist meš tilkomu žessarra jašarhópa miskunnarleysisins, auk almenns frįhvars frį kristinni kęrleikstrś og siš aldanna! Žessir djöfullegu jašarhópar andlegs dauša, eru óhugnalega skyldir djöfullegum hópum Talibana, žar sem hįmark miskunnarleysis og svķviršu, sem beinist ekki sķst gagnvart konum og börnum, er ķ algleymingi!
3 Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn, Alberts Schweitzers, kemst m.a. svo aš orši:
Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274; įherslubreyting: ÓŽ).
III ŽĮTTUR ALBERTS SCHWEITZERS, OG FLEIRI MANNVINA OG KRISTNIBOŠA SJĮLFBOŠALIŠA, OG OFANGREINAR HYRNINGARSTÉTTAR KRISTILEGS HJÓNABANDS, FJÖLSKYDLU OG HEIMILIS, SEM VERŠA ALLTAF SÉRSTAKIR HYRNINGARŽĘTTIR KRISTILEGS OG SIŠAŠS MANNFÉLAGS SEM OG HYRNINGARSTÉTTA HEILBROGŠIS- OG LĶKNARŽJÓNUSTU, AUK ANNARRA HYRNINGARSTARFA LÖGGĘSLU- OG BJÖRGUNAR, OG ÖRYGGISŽJÓNUSTU, Ž.M.T LOFTSKLEYTAMANNA OG FL, AUK UPPELDIS- OG MENNTUNNAR, OG ANNARRA MANNŚŠARSTARFA, O.S.FRV.:
Oršrétt segir ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers:
,,Žęr žjóšir sem eiga nżlendur, verša aš lįta sér skiljast, aš žęr bera sķna sérstöku įbyrgš. Rķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. En rķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bak viš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178). Žetta eru orš aš sönnu; rķksvaldiš getur aldrei eitt sér, leyst žau mannśšarhlutverk, sem varšar mannsęmandi lķknaržjónustu til hins sjśka, og žį nęr sem fjęr. Meira veršur aš koma til, og er nśtķminn allra sķst undantekning, žrįtt fyrir alla tęknižróunina.
...
Stašreyndin er og veršur alltaf sś, aš meira žurfi aš koma til, en rķkisvaldiš eitt sér getur lagt til mįlanna, til aš leysa žaš mannśšarhlutverk, eins og Albert Schweitzer kemst einnig aš orši, og vķsar žį ekki sķst til hins mikilvęga hlutverks og starfsemi sjįlfbošališans (kristnibošans):
,,Nżlendurķkin verša vitanlega aš senda eins marga lękna į vettvang og unnt er. En stjórnir sumra nżlendna fį ekki einu sinni lękna ķ žęr stöšur, sem til eru, žótt žęr séu alltof fįar. ,,Vér veršum aš nį ķ lękna, sem vilja gerast sjįlfbošališar og fara til litašra žjóša, taka aš sér aš lifa žar ķ einangrun, viš erfišleika hęttulegs loftslags, fjarri heimkynni og allri sišmenningu. Ég get sagt žeim af reynslu, aš žeir munu fį rķkuleg laun fyrir allt, sem žeir segja skiliš viš. Hiš góša sem žeir fį gjört, mun reynast ęrin laun.. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, bls. 178).
Žeir, sem fara til žess aš vinna žetta hjįlparverk, žurfa aš eiga einhverja heima fyrir, sem veiti žeim naušsynlegan styrk. Žessi skylda hvķlir į öllum. Žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og višurkenna hana, eru žeir, sem sjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bata meina sinna. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179). ... . Hverjir eru žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og eiga žegar aš hefjast handa? (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Bręšralag žeir, sem žrautir reyndu. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Žaš eru m.ö.o. žeir, sem sjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bót meina sinna. (Sigurbjörn Einarsson/ Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179).
..., žeir eru venzlašir hvar svo sem žeir eiga heima į hnettinum. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Oršrétt segir Albert Schweitzer:
,,,,Ég hef nś sjįlfur veriš tvķvegis skorinn upp og fengiš viš žaš heilsuna aftur, en hśn hafši veriš į hverfanda hveli sķšan 1918. Ég hef meš orgeltónleikum og erindum aflaš fjįr til žess aš grynna į skuldinni, sem ég varš aš safna strķšsįrin. Žvķ er ég įkvešinn ķ žvķ aš aš halda įfram starfi mķnu fyrir žjįša menn ķ fjarlęgš. Sś starfsemi, sem ég hafši byggt upp, hefur aš vķsu hruniš ķ strķšinu. Žeir vinir mķnir af żmsum žjóšum, sem höfšu bundizt samtökum um aš styšja žaš, hafa vegna heimsvišburšanna oršiš višskila hverjir viš ašra um langt skeiš. Žeir, sem höfšu fęri į žvķ aš hjįlpa įfram, uršu margir öreigar ķ strķšinu. Žaš veršur erfitt aš afla fjįrins. Og nś žarf miklu meira en įšur, žvķ kostnašur viš starf mitt er oršinn žrefaldur, hversu mjög sem öllu er ķ hóf stillt.
En ég er samt hugrakkur. Eymdin, sem ég hef séš, veitir mér styrk, og traust mitt į mönnunum er mér vonarvaki. Ég vil treysta žvķ, aš ég finni nęgilega marga menn, sem bjargaš hefur śr lķkamlegum žrautum og eru žess vegna fśsir aš fęra žakkarfórnir vegna žeirra, sem lifšu į lķkan hįtt. Ég vil vona, aš bręšralag žeirra, sem žrautir reyndu, geti brįšlega sent marga marga lękna vķšsvegar śt um heim. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 180).
Aškoman ķ Lambarene, var slķk, eftir fyrri heimsstyrjöldina, aš Albert Schweitzer og samstarfsfólk hans, žurfti aš byggja allt upp, nįnast frį grunni,, ž.e.a.s. sjśkrahśssbyggingarnar. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.185-188). Aškoman var meš sanni margfallt verri, en allar heimskreppur, alla sl. öld, og allt til til heimskreppunnar, sem skall į haustiš 2008, varšandi žaš, aš slį skjaldborg um žennanan einn af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar aldanna, lķknaržjónustuna, žar sem bęši žarf aš koma til uppbygging og varšveisla rķkisvaldsins, meš góšan hug almennings aš baki sem og einstaklinga, lķknarfélaga, og jafnvel kristinna safnaša, aš ekki sé talaš um kristnibošssamtök (sjįlfbošališa), en Albert Schweitzer starfaši sem kristnibošslęknir, ķ rśma hįlfa ölda.
Rķkisvaldiš veršur aš tryggja grunnžjónustu lķknaržjónustunnar, en meira žarf til, nęr sem fjęr, einstaklinga og félaga, einkum kristinna félaga, sem hafa įlķka hugsjónir og eilķfšarlķfssżn žeirrar kristnu kęrleikstrśar aldanna, sem fylgja skilyršislaust eftir kalli Jesś Krists, til kęrleiksžjónustu ķ Vķngarši Drottins. (Albert Schweitzer, 1954, The Quest og the Historical Jesus, bls. 401), og er ķ órofa samhengi viš kristnibošsskipunina, t.d. ķ Matteusargušspjalli, 28. kapķtula, vers 18-20. Žegar žessum kristnu mannśšargildum fękkar, eša hnignar, er ekki von į góšu, eins og sagan hefur alltaf sannaš, öld af öld, og einnig nś ķ dag.
Lķfshugsjónar, sem [t.d.] Albert Schweitzer hafši, žar sem hann stofnaši sjśkrahśs ķ Lambarene, ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga)]; sannar hiš órofa samhengi köllunar Jesś Krists og kristnibošsskipunarinnar, varšandi nefnt lķfsköllunarstarf Schweitzers; ķ jafnvel žótt žaš yrši ķ smękkašri fyrirmynd, mannvina og kristniboša/kristnibošslękna! Žį koma hér ekki sķšur til greina lķknarfélög, ekki sķst kristileg lķknarfélög, kristileg samfélög, eins og Hjįlpręšisherinn, og Samhjįlp Hvķtasunnumanna, kristnibošssamtök sem og kristnir söfnušir, sem öll/allir hafa unniš ómetanleg kęrleiksstörf ķ mannfélaginu, ķ Vķngarši Drottins.
Samkvęmt ofangreindu, var ekki til neytt slķkt, eša neytt, sem gęti vķsaš hiš minnsta ķ žį įtt, hjį Albert Schweitzer og ašstošarfólki hans - oršiš og inntak žess var ekki til ķ ,,oršabók žeirra - hversu erfišlega, sem įraši, žótt hann nżtti sem allra best hvern eyri til lķknarstarfsins, meš skynsömum sparnaši, sem bitnaši aldrei į lķknaržjónustunni, [(Sigurnjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga)], sem hinsvegar ķ afkristnun, afhelgun og afsišun nśtķmans, er nefnt ,,endalaus nišurskuršur til lķknaržjónustunnar, og žį ekki bara hér į landi, heldur vķša um hinn vestręna heim, og ,,fyrirmyndin ekki sķst sótt til afhelgunar sumra ,,Norręnna velferšarstjórna, sem byggš hefur veriš aš verulegu leiti į marxķsk/bolsévķskri hugmyndafręši, sem er žvķ mišur söguleg stašreynd, sem bitnaš hefur miskunnarlaust į hinum sjśku, og žį sérstaklega bitnaš į gešfötlušum, og žvķ mišur viršast nśverandi stjórnvöld hér į landi, horfa mjög ķ žessa įtt, sérstaklega varšandi ,,uppbyggingu velferšar- og lķknaržjónustunnar; žótt m.a. rķki ķ Afrķku, fari margfallt ver śt śr žessum miskunnarlausa ,,nišurskurši til lķknaržjónustunnar; einum af įvöxtum hins sišblinda tķšaranda sinnuleysisins, og skeytingarleysis hans sem og ,,nišurskuršar til žróunarašstošar, til handa vorum minnstu mešbręšrum og systrum!
T.d. kemur fram ķ ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185), aš stuttu eftir byltingu kommśnista/bolsévķka ķ Rśsslandi, hafi, aš öllu lķkindum, komiš fram undarleg ólyfjan bolséķskrar ofsatrśar og frumstęšrar forneskju, en hin sķšarnefnda var fyrir ķ Lambarene ķ Afrķku. Svonefndir hlébaršamenn, sem var nokkurs konar leyniregla innan frumstęšrar forneskju, sem var landlęg forneskja ķ sumum rķkjum Afrķku, höfšu haft sig óvenjumikiš ķ frammi. ,,Svo virtist sem žessi ófögnušur vęri aš magnast. Hugsanlegt, aš ekki vęri ašeins um landlęga forneskju aš ręša, heldur innflutta pólitķk jafnframt, bolsévķska ofsatrś.
Fyrir tveim įrum hafši mašur veriš myrtur į kristnibošsstöšinni ķ Lambarene. Moršinginn var hlébaršamašur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185). Guši sé lof, aš žį upprętti krinibošiš žetta andlega krabbamein af samblandi žessara ólyfjan marxķskrar/bolsévķskrar ofsatrśar og helstefnu og frumstęšrar forneskju, og kristin kęrleikstrś og įvextir hennar blómströšu ķ stašinn, og leiddu m.a. af sér lķkn og miskunn, ķ staš grimmdar og morša. Og ķ dag sjįum viš žvķ mišur žessar sömu helstefnur gušleysins og heišindómsins, m.a. marxķsk/bolsévķskrar ofsatrśar, og žį ekki sķst ķ Afrķku, žar sem m.a. stślkubörn eru hneppt ķ kynlķfsžręlkun, og drengir og stślkur eru hneppt ķ vinnužręlkun, og drengir eru hnepptir ķ hernaš, og geršir aš lifandi fallbyssufóšri. Ekkert annaš en skipulagt og markvisst kristniboš getur upprętt žetta andlega krabbamein; žaš sannar sagan svo sannarlega, sbr. ofangreint dęmi, varšandi sögu Lambarene, ķ Miš-Afrķku.
Hér, eins og varšandi allt annaš, er eina lausnin kröftugt og öflugt kristniboš, sem upprętir m.a. žessa glępi, og žaš myrkur žeirra helstefna gušleysisins og heišindómsins, sem byggt er į, hvort sem m.a. er um aš ręša frumstęša og/eša marxķsk/bosévķska ofsatrś og helstefnu.
Séra Mattķas Jochomsson kemst svo aš orši ķ žżšingu į žessu sįlmversi:
Ó, lķt į žeirra hryggšarhag,
sem heišnin blindar nótt og dag,
ó, kveik žeim ljós, ó, send žeim sól,
ó, sżn žeim Jesś nįšarstól.
Keble Sb. 1886 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 453).
IV EILĶFGILD ORŠ KONUNGAR KĘRLEIKANS, GRUNDVALLARŽĮTTA HEILAGS GUŠS ORŠS, SEM ĮRRÉTTAR ENN TAKMARKALAUSA MISKUNNSEMD DROTTRINS, GUŠS FÖŠUR, HJĮ KONUNGI KONUNGANNA, DROTTINS JESŚ KRITS, Ķ EININGU HEILAGS ANDA; HÖFUNDAR ALLS LĶFS OG EILĶFGILDRAR MISKUNNSEMDAR ALKĘRLEIKA ALMĮTTUGS GUŠS Ķ DROTTNI JESŚ KRISTI, FRELDARA VORUM OG ENDURLAUSNARA, Ķ KRAFTI HEILAGS ANDA, ANDSTĘTT MISKUNNARLEYSI GUŠLAUSS MANNFÉLAGS:
Ķ Matteusargušspjalli, 25. kapķtula, versum 34-36 og 40, stendur ritaš:
... Og žį mun konungurinn segja viš žį til hęgri: ,Komiš žér, hinir blessušu föšur mķns, og takiš aš erfš rķkiš, sem yšur var bśiš frį grundvöllun heims. Žvķ hungrašur var ég, og žér gįfuš mér aš eta, žyrstur var ég, og žér gįfuš mér aš drekka, gestur var ég, og žér hżstuš mig, nakinn og žér klędduš mig, sjśkur og žér vitjušuš mķn, ķ fangelsi var ég, og žér komuš til mķn. ...
...Konungurinn mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur, žaš allt, sem žér gjöršuš einum minna minnstu bręšra, žaš hafiš žér gjört mér. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 34-35; įherslubreyting: ÓŽ).
Seinni hópurinn, sem miskunnarverkunum sleppti, munu žį ....svara: ,Herra, hvenęr sįum vér žig hungrašan eša žyrstan, gestkominn eša nakinn, sjśkan eša ķ fangelsi, og hjįlpušum žér ekki? Hann mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur: Žaš allt sem žér gjöršuš ekki einum hinna minnstu bręšra minna, žaš hafiš žér ekki heldur gjört mér. Og žeir munu fara til eilķfrar refsingar, en hinir réttlįtu til eilķfs lķfs. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 35; įherslubreyting: ÓŽ).
Hér kemur fyrir Grķska oršiš *[dinkov“nsamév] hjįlpušum, sem lżsir enn dżpri merkingu oršsins vitjušuš *[épeskéyasšé] [heimsókn], žótt sś merking sé jafnframt ķ fullu gildi, ķ sem vķšustu samhengi. Enda er engin hjįlp, įn vitjunar. En jafnframt enn dżpra en eingöngu heimsókn, meš fullri viršingu fyrir heimsókninni sem slķkri, sem jafnframt er óhjįkvęmilega ķ fullu samhengi ofangreinds; ž.e. hjįlp, athöfn, sem er hér m.a. upp į lķf og dauša hins sjśka komin. Sama varšar sķšan alla ašra, sem lķša, og er ekki hjįlpaš, fangans, hins hungraša, žyrsta, gestsins, o.s.frv. *([Hér veršur žvķ mišur óhjįkvęmilega aš notast viš Ķslenska stafi, ķ staš Grķskra, en mögulegt er aš bera žį fyllilega saman viš hina Grķsku stafi ķ Grķska Nżjatestamentinu: Novum Testamentum Greace, bls. 74**] Novum Testamentum Graece, 1983, bls. 74**).
Erum vér e.t.v. komin aš žeirri synd, sem telst syndin gegn Heilögum Anda, og veršur aldrei fyrirgefin? Og vér erum öll samsek um, ekki ašeins stjórnmįlamennirnir?
Og e.t.v. sęta stjórnmįlamennirnir kśgun ofrķkis erlendra stofnanana, eins og t.d. Alžjóša gjaldeyrissjóšsins (AGS)? Lķfi og heilsu fįrveiks fólks, er stefnt hér ķ brįšan voša, og afleišingarnar verša aldrei, aldrei metnar til fjįr, hvort sem er hér į landi eša annars stšar! Glępur gegn mannkyni, og ekki ašeins hér į landi? Og vér erum öll samsek hér, enda endurspegla stjórnvöld į hverjum tķma, vilja almennings, aš minnsta kosti, aš verulegu leiti. Aš minnsta kosti, voru hįttsettir nasistar Žrišja rķkis Hitlers, m.a. dęmdir fyrir žann žįtt strķšsglępa, aš hindra og meina stórum hópi fólks lęknisašstošar, fyrir utan alla ašra svķviršilega strķšsglępi, ķ hinum svonefndu Nurnberg réttarhöldun, aš lokinni seinni heimsstyrjöldinni, sem sagan sannar žvķ mišur.
Hér er um lykilatriši arfleifšar og įvaxtar kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem ótaldir sannir lęrisveinar Jesś Krists bęši hafa gert og unniš aš, aš gert yrši, į öllum öldum, ž.m.t. ķ dag. En žegar žessum kristna lķfsskilningi kristninnar hnignar, er ekki von į góšu, og hefur aš sönnu komiš fram į öllum öldum, en ekki sķšur ķ allri afkristnun og afsišun grimmdar skeytingarleysis nśtķmans, sem sagan hefur einnig žvķ mišur sannaš, og sannar enn žann dag ķ dag.
Sišlaus og sišblindur lķfshęttulegur - nišurskuršur andstętt hugsjón og störfum lķknar, miskunnsemdar og björgunar eins af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna! Og kemur śt į eitt, hvert hiš eiginlega rekstarform lķknar og björgaunar er įkvešin grunnžjónusta veršur aš vera į vegum hins opinbera, en meira žarf til, svo fremi sem mišaš aš er miskunnsemd, lķknsemi og björgun ķ ljósi žeirra kristilegu mannśšarsjónarmiša, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna aš leišarljósi, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottins Jesś Krists, žess alkęrleika, žar sem Guš afklęddist dżrš himnanna, gjöršist mašur, į hinum fyrstu Jólum, vor vegna, dó į krossi žeim dauša, sem beiš vor, vegna synda vorra, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum meš upprisu sinni, į hinum fyrstu Pįskum, og śthellti sķnum Heilaga Anda yfir kirkju sķna, į hinni fyrstu Hvķtasunnu.
Drottin vor JesśsKristur, bar allar syndir vorar, sjśkdóma og annaš böl, upp į krossinn, til žess aš vér skyldum frelsast og eiga lķf ķ fullum gnęgtum, andlega sem veraldlega, žannig aš enginn liši nokkurn skort, og taldi aldrei eftir aš frelsa og lękna, og veita öllum žann eilķfgilda fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęr aldrei eytt, en aldrei ķ ljósi aušęfaoflętisins, sem varšar hins vegar žann fjįtsjóš, sem mölur og ryš fęr eytt, og komiš hefur skżrlega fram ķ heimskreppunni sem og öllum heimskreppum, žar sem hins vegar įvöxtur botnlauss forarpytts gręšgisvęšingar er höfš aš leišarljósi; slķkt hrynur, fyrr eša sķšar, og bitnar sķšan haršast į žeum, sem sķst skyldi, og litla sem enga sök eiga į įstandinu, eins og komiš hefur į daginn į gręšgisvęšingu aušęfaoflętisins, sem byggt er į forarpytti botnlausrar gręšgi, žar sem Guši er gleymt munum ķ žessu samhengi dęmisögu Jesś um rķka bóndann, sem stękkaši og stękkaši hlöšur sķnar, en gleymdi Guši, og fyrirgjörši žar meš sįlu sinni.
Žį eru gušlausar helstefnur engu minni óvinur kristinnar kęrleikstrśar aldanna, helstefnur gušlausrar heimshyggju, skreyttar oft fögrum oršum jafnréttis en undarlegt er žaš jafnrétti, sem nęr ekki lengra og dżpra en žaš, aš nį ekki yfir allt lķf mannsins, ž.m.t. hins ófędda barns, en lķfiš er frišheilagt frį getnaši, samkvęmt Heilögu Gušs Orši og Skikkan Skaparans [hversu mikiš mętti spara ķ heilbrigšismįluunum varšandi žaš aš afleggja svo til fóstureyšingar (hér er fé notaš til aš deyša lķf, ķ staš žess aš bjarga žvķ, og veita žvķ hins vegar jafnframt alla mögulega lķkn og hjįlp, sem raunverulega er möguleg ekki samkvęmt gešžóttaįkvöršun misvitra stjórnmįlamanna sem og annarra - en nżta žaš fé žvert į móti žess heldur til bjargar og lķknar veiku fólki, aš ekki sé talaš um męšur og börn žeirra] og ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs, alls er anda dregur, sbr. sišfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers: Lotning fyrir lķfinu. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 143-147, 268; įherslubreyting: ÓŽ).
,,Hugtakiš lotning fyrir lķfinu hefur öll skilyrši, segir Schweitzer, til aš vera grundvöllur einfaldrar lķfsskošunar, sem allir geta skiliš, en er um leiš ķ samręmi viš kröfur rökręnnar huhsunar og samkvęm kęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268; įherslubreyting: ÓŽ).
.
Śtlegging: Žaš, sem žér gjöršuš ekki minna minnstu mešbręšra og systra žaš hafiš žér heldur ekki gjört mér. Hvaš žį varšandi žį, sem m.a. gjöra sķnum minnstu mešbręšrum og systrum, t.d. meš lķfshęttulegum og sišlausum nišurskurši, til lķfsnaušsynlegra lķknar- og björgunarstarfa, sem óhjįkvęmilega og fyrirsjįnlega munu kosta mörg mannslķf saklauss fólks, veikra barna sem annarra, nęr sem fjęr žaš er žvķ mišur ekki spurningin, hvort einhverjir einstaklingar hljóti žjįningarfullan daušdaga af nišurskuršinum, heldur hversu mörg fórnarlömb nišurskuršarins verša, a.m.k. ef haldiš veršur įfram į miskunnarlausri ógęfubraut sišblinds nišurskuršar, varšandi lķfsnaušsynleg lķknar- og björgunarstörf. ž.m.t. lķifnaušsynlegrar žróunarhjįlpar?
Į sama tķma vinna ótaldir hér į landi og um vķša veröld, aš störfum lķknar, miskunnar, björgunar, uppeldis, menntunnar- og sįlgęslu lķknar- og heilbrigšisstéttir, löggęslu- og björgunarsveitir, og önnur örygisstörf, eins pg starf loftskeytamanna og fl., uppeldis- og menntunarstéttir, prestar/forstöšumenn, o.s.frv., eins og ljós ķ myrkrinu, nęr sem fjęr! Og žaš munar svo sannarlega um hvern žann einstakling, sem žannig fęr lķkn, miskunn og hjįlp, nęr sem fjęr, mitt ķ miskunnarlausum heiminum.
Og einnig į sama tķma fara kristnibošar, m.a. héšan frį Ķslandi, sem sjįlfbošališar ķ lķknar, uppeldsis- og menntunarstörf, til Afrķku, m.a. Kenķu og Ežķópķu.
Žetta sannar einnig, aš Heilagt Gušs Orš, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni Jesś Kristi, talar alltaf inn ķ allar ašstęšur lķfsins, og žaš į öllum tķmum.
Kristnibošarnir (sjįlfbošališarnir) hafa séš žessa skyldu sķna, [ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna og menntunina, og žį ekki sķst menntun barna] į öllum öldum, nęr sem fjęr, og gera enn, og unnuš ómetanleg kristileg kęrleiksverk, į žessum vettvangi, lķknaš hinum sjśku og uppfrętt žį um Jesś Krists, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn Albert Schweitzer, sem reisti sjśkrahśs įriš 1913, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig, enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, eša ķ nįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęši Rómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Žannig lżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķ Lambarene, og fórust m.a. orš į žessa leiš:
,,Ég ber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér og franskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegum skilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošs um žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Schweitzer hefur lagt mikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar og hjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bętt lķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafa uppfrętt žį um Jesśm Krist. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). Žetta sannreyndi Albert Schweitzer ķ lķfsköllunarstarfi sķnu sem kristnibošslęknir, auk žess aš prédika į hverjum sunnudegi. [(Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga; Albert Schweitzer, 1935, My Life and Thought)]. ,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer, ,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framar efast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessi hindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš til fulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum...Žeir menn einir, sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytja frumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svo kvalafullt. Ķ žessu tilliti myndu jafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntust mįlavöxtum.
,,Kristindómurinn leysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķka föšur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129).
Sama mį segja varšandi ómetanlegt lķknarverk mannvinarins systur Móšur Theresu, žar sem hśn starfaši ķ kristinni lķknarreglu nęr allt sitt lķf og sinnti og lķknaša sķnum minnsta mešbróšur og systur, į Indlandi. Fleiri lķknarverk mannvina mį nefna, eins og kristinna lķknarreglna Klaustra, og mį žar ekki sķst minnast, frį 19. öld, mannvinarins systur Önnu Marķu, sem hefur sömu lķfshugsjón og Albert Schweitzer og systir Móšir Theresa, og fl., aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krists, aš fyrirmynd Heilagrar Marķu Gušs móšur, į bjargtraustum grundvelli konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, og gaf Jesś Kristi allt sitt lķf, en hśn lést langt um aldur fram; göfugra getur žaš ekki oršiš, aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins Jesś Krist, fyrst meš fyrirbęn, sķšan meš beinni lķknaržjónustu til handa hinum sjśka.
M.ö.o. segir oršrétt, ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers [samatekt af ofangreindu]:
... . En rķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bakviš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Rķkin verša aš hjįlpa til žessarrar lķknaržjónustu; [nżlendurķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178)].
Hér veršur aš koma meira til bęši varšandi mannfélag vort sem og fjarlęgari mannfélög. Hér veršur ķ senn aš einhverju leiti, aš efla sjįlfbošastarfsemi bęši lękna og annarra, bęši nęr sem fjęr; og kęmi žį e.t.v til greina, aš virkja hiš ómetanlega starf björgunarsveita, sem bęši starfa hér og landi, og eru tilbśnar aš fara til fjarlęgari landa. Žį kemur vissulega til greina aš virkja stöndug fyrirtęki, sérstaklega til aš standa straum af kostnaši žjónustunnar, og žį ekki sķst meš veršskuldušum skattaķvilnunum, fyllilega andstętt žeirri leiš, sem hinir svonefndu forręšishyggjuflokkar hins pólitķska rétttrśnar miskunnarleysins vilja fara! Hversu illa fara t.d. Afrķkurķki, śt er kreppunni, žega skoriš er į sišlausan og sišblindan hįtt, meš markvissum vilja miskunnarleysins, einkum til heilbrigšis- og annarra björgunar sem og löggęslustarfa, ķ hinum svo nefnda vestręna heimi? Og land vort er ekki lengur undanskiliš miskunnarleysi gušlausrar grimmdar hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar. Sišblindan er algjör.
Og almenningur, einkum ķ hinum svonefndu žróušu rķkjum, ž.m.t. hér į landi, veršur aš gera upp viš sig, hvort hann vilji varšveita og efla žį ómetanlegu žjónustu lķknar, björgunar og mannśšar, og žį einkum varšandi heilbrigšis- og lķknaržjónustuna, sem žegar hefur veriš byggš upp og varšveitt sem einn dżrsti arfur kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna. Er ekki kominn tķmi til, aš virša og meta hin göfugu störf miskunnar, lķknar og björgunar, aš veršleikum. Og žótt ekki vęri sķst barnanna vegna?
En hér mį ekki lįta stašar numiš, žótt vér megum heldur aldrei gleyma žvķ, aš lķta oss nęst, žar sem oss hęttir til žess aš leita langt yfir skammt, eins og Schweitzer įréttar einnig. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272; įherslubreyting: ÓŽ). Enn į nż fara žróunarlöndin verst śt śr heimskreppum, og žį ekki sķst nżlendur og fyrrverandi nżlendur, ekki sķst ķ Afrķku. Og enn ein skömm nśverandi stjórnvalda hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins er einnig sišlaus nišurskuršur til lķfsnaušsynlegrar žróunarašstošar. Hér sannast enn og aftur, aš lķtiš er aš treysta stjórnvöldum, og žótt žau legšu į mannsęmandi hįtt til žessarra mįla, af góšum huga, myndi žaš aldrei duga til varšandi hina lķfsnaušsynlegu žörf, žótt žeim beri hins vegar aš gera allt, sem ķ žeirra valdi stendur, ķ umboši almennings.
Oršrétt segir Albert Schweitzer, sem į ekki sķšur viš ķ dag, en 5. įratug sl. aldar:
,,....... .
Sį, sem notiš hefur lęknishjįlpar og veriš meš žvķ móti bjargaš śr žungbęrum veikindum, veršur aš stušla aš žvķ, aš žeir, sem ekki geta nįš til neins lęknis, fįi hjįlp, eins og hann hlaut hjįlp.
Hver, sem bjargaš var frį žrautum eša dauša meš uppskurši, veršur aš stušla aš žvķ, aš lķknsöm deyfilyf og lęknishnķfur megi komast ķ notkun žar, sem žrautir og dauši rķkja enn skefjalaust.
Móširin, sem į žaš lęknishjįlp aš žakka, aš barniš hennar er ennžį hjį henni og ekki ķ kaldri mold, veršur aš minnast žeirrar vesalings móšur, sem getur ekki nįš til neins lęknis, og stušla aš žvķ, aš sś móšir megi hljóta sömu harmagriš.
Žeir, sem hafa veriš vitni aš helstrķši, sem varš mildilegt vegna žess aš lęknishjįlpar naut, en hefši oršiš hręšilegt aš öšrum kosti, veršur aš hjįlpa til žess, aš ašrir geti öšlast sömu huggun meš harmi eftir įstvini sķna.
Žetta er bręšlalag žeirra, er žrautir reyndu. Žeim ber aš hefja mannśšarstarfiš ķ nżlendunum. Žaš į aš hefjast af žakkarfórnum žeirra. Sem sendimenn žeirra skyldu lęknar fara til žess aš vinna žaš, sem vinna žarf ķ nafni mannkęrleikans mešal žjįšra manna ķ fjarlęgš.
Fyrr eša sķšar mun žęr hugsanir, sem ég lęt hér ķ ljós, sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hlżtur aš sigra bęši höfuš og hjarta.
En er tķmabęrt aš flytja heiminum žessar hugsanir einmitt nś? Evrópa er ķ rśstum og eymdin rķkir žar. Verkefnin eru ęrin į nęstu grösum. Rįšum vér viš aš sinna žvķ, sem fjęr er?
Sannleikurinn er engri stundu bundinn. Hans tķmi er ęvinlega og einkum žį, er hann viršist hvaš ótķmabęrastur. Įhyggjur vegna nįlęgra meina og fjarlęgra fara vel saman, ef žęr endast til žess aš vekja menn af hugsunarleysi og kalla nżjan mannśšaranda til lķfs.
....... . (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. (178 -) 179; įherslubreyting: ÓŽ).
Heimskreppan ķ dag, bliknar ķ samanburši viš žį eymd, sem rķkti ķ Evrópu aš lokinni seinni hemsstyrjöldinni, žegar Evrópa var ķ rśstum. Žess meiri skömm er žaš sinnuleysi og skeytingarleysi hins sišblinda tķšaranda hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar og miskunnarleysins, hvort sem er hér į landi, eša annars stašar, sem eyrir engu, en setur lķf fjölda sjśklinga, ž.m.t. veikra barna, nęr sem fjęr, ķ brįša lķfshęttu! Hafi žeir skömm fyrir, žeir oflįtungar, sem ekki telja lengur žörf fyrir žeirri mannśš og lķkn, sem eru einn af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem jafnframt er ķ órofa samhengi viš kristnibošsskipunina!
Hér megum vér aldrei gleyma neinum vorra minnstu mešbręšra og systra, nęr sem fjęr, hvort sem er ķ voru landi, innan Evrópu, t.d. ķ Lettlandi og Grikklandi, eša utan, ž.m.t. ekki sķst ķ Afrķku og vķšar. Og hér hafa svo sannarlega kristnibošarnir, bęši fyrr og nś, bęši hér į landi sem annars stašar, ętķš séš žess kristilegu skyldu sķna, meš žann fjįrsjóš aš leišarljósi, sem mölur og ryš, fęr aldrei grandaš, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi!
Og skynsamlegar tillögur stjórnarandstöšunnar og annarra skynsamra og įbyrgra ašila žjóšfélagsins, eins og žaš aš skattleggja inngreišslu lķfeyrissjóša ekki afturvirkt, til aš afla rķkissjóši lķfnaušsynlegra tekna; - og žaš į žessum erfišu tķmum heimskreppunnar, og hins svonefnda hruns, vegna žess aš byggt hafši veriš allt of mikiš į aušęfaoflętinu, fjįrsjóši, sem mölur og ryš fęr eytt; - er virt aš vettugi, en ķ stašinn eru lagšir į žjóšina stórauknar skattaįlögur, sem einkum eru ķžyngjandi fyrir heimilin ķ landinu, sem mörg hver blęša, enda ekkert veriš gert til aš huga aš hag heimilanna ķ landinu, ž.e. hjį hinum almenna borgara! Afleišingin veršur enn meiri landsflótti, einkum mešal ungs fólks!
Hinn miskunnarlausi tķšarandi nśtķmans, sem aš sönnu gętir ekki ašeins hér į landi, heldur einnig vķša, einkum um hinn vetsręna heim, einkum žar sem afhelguš forręšishyggjustjórnvöld hefur nįš völdum, ein og t.d. hin nżja forręšishyggjustjórn ķ Grikklandi, - žótt hśn sęti einnig ofrķki og kśgun Evrópusamandsins (ESB), gefur lķtiš fyrir hin kristilegu sišferšisgildi mannfélagsins, hvaš žį, aš slį skjaldborg um žau gildi, hvort sem er um aš ręša heimiliš, sem veršur alltaf hyrningarsteinn kristins sišašs mannfélags, eša žį heilbrigšis- og lķknaržjónustu, sem til žessa, hefur talist ein af hyrnigarsteinum kristins sišašs mannfélags, og er ein af dżrmętustu įvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem sagan hefur sannaš, öld af öld, og enn žann dag ķ dag.
Milljöršum króna er eytt ķ óljósar ašildarvišręšur varšandi hugsanlega ašild Ķslands aš Evrópusambandinu, ESB., og žaš įn nokkurrar vissu um žaš, hvort meiri hluti almennings velji slķkan valkost. Tķmasetningin er einnig frįleit, žegar um er aš ręša eina mestu heimskreppu sögunnar. Hér er brušlaš meš skattfé borgaranna, sem nęr hefši veriš nżtt meš skynsömum og mannśšlegum hętti, til aš slį skjaldborg um heimilin sem og lķfsnaušsynlega lķknar- og heilbrigšisžjónustu sem og ašra lķfsnaušsynlega žjónustu, sem varša ekki sķst almannavarnir, auk annarrar velferšaržjónustu sem og menntunar.
V NIŠURLAG:
Guš gefi, aš sś sišblinda, sem fylgt hefur miskunnarlausum tķšaranda sinnuleysisins, skeytingarleysinsins og heimskunnar, heyri brįtt sögunni til, og ofangreind grundvallarhugsjón kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem kemur ekki sķst fram ķ ofangreindum oršum og hugsunum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzrs, einkum žar sem hann ręšir um, aš fyrr eša sķšar muni žęr hugsanir, sem hann lįti hér ķ ljós, - hinar kristilegu mannśšarhugsjónir - sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hljóti aš sigra bęši höfuš og hjarta. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179; įherslubreyting: ÓŽ).
Guš gefi svo sannarlega, aš svo megi verša, įšur en sį banvęni faraldur, sem er óhjįkvęmilegur įvöxtur og arfleifš hins pólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, kosti mannslķf eins vorra minnstu mešbręšra eša systra, nęr sem fjęr
Guš gefi einnig, aš viš taki įbyrgar landsstjórnir, sem leiti įvallt handleišslu Drottins ķ öllum sķnum verkum, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna, aš leišarljósi, bęši hér į landi sem annars stašar, og žį į ég viš ķ raun, raunverulega įbyrgar rķkisstjórnir, sem ķ senn hafni sandi sišblinds tķšaranda sem og aušęfaoflętisins, en hafi žvert į móti fyrrnefnd grundvallargildi reglufestu, skynsemi, viršingar, réttlętis, miskunnar og lķknar, aš leišarljósi, ķ mannfélagi, sem vissulega getur aldrei oršiš fullkomiš hérna megin grafar, žar sem vér getum heilshugar, senn ķ aušmżkt, og žakklęti en aušmżkt hefur hins vegar ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera, tekiš heilshugar undir meš séra Matthķasi Jochumssyni, ekki sķst ķ seinna versi Žjóšsöngs lands vors, žar sem vér gerum oss jafnframt grein fyrir žvķ, aš vort eiginlegt föšurland er į himnum, žar sem engin landamęri eru, engin sorg, sjśkdómar, strķš, né nokkuš annaš böl né žrenging, eru framar til, ķ alkęrleikanum heima hjį Guši Föšur vorum, viš hliš Lambsins, konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, Frelsara vors og Endurlausnara, ķ einingu Heilags Anda, žar sem verša endurfundir įstvina og vina:
Ó, Guš vors lands, ó, lands vors Guš,
vér lifum sem blaktandi, blaktandi strį,
vér deyjum, ef žś ert ei ljós žaš og lķf,
sem aš lyftir oss duftinu frį.
Ó, vertu hvern morgun vort ljśfasta lķf,
vor leištogi ķ daganna žraut,
og į kvöldin vor himneska hvķld og vor hlķf,
og vor hertogi į žjóšlķfsins braut.
:,: Ķslands žśsund įr, :,:
verši gróandi žjóšlķf meš žverrandi tįr,
sem žroskast į Gušs rķkis braut.
Sb. 1945 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 501).
Žessi orš mannvinarians og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, segja allt, sem segja žarf, og varšar eilķfgildan sannleika allra tķma:
Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfara vantrś į andleg veršmęti žetta er eitt af einkennum og meinsemdum samtķšarinnar.
Trśin į hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ..., ... trśin į mildina, miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann žetta allt, sem Jesśs talar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar en barnalegar fjarstęšur. (Sigurbjörn Einasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272; įherslubreyting: ÓŽ).
Ég enda meš sömu lykiloršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, og ég vitnaši til hér aš framan:
Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274; įherslubreyting: ÓŽ)..
Reykjavķk, 31. mars 2010.
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 06:32 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
1.4.2010 | 05:29
KRISTNAR MANNŚŠARHUSJÓNIR ALBERTS SCHWEITZERS OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG:
NĮNARI ŚTFĘRSLA:
KRISTNAR MANNŚŠARHUGSJÓNIR, SEM BYGGJAST Į HÖFUNDI ALLS LĶFS OG MISKUNNSEMDAR,GUŠS, Ķ DROTTNI VORUM JESŚ KRISTI, Ķ EININGU HEILAGS ANDA; EINKUM MANNVINA EINS OG ALBERTS SCHWEITZERS,OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG, Ķ LJÓSI SÖGUNNAR, FYRROG SĶŠAR, ANDSTĘTT SKEYTINGARLEYSI NŚTĶMAMANNFÉGS:
I INNGANGUR:
Órofasamhengi er milli björgunar eilķfrar sįlheillar mannsins sem og björgunarmannslķfa og lķknar og umönnunnar allra žeirra, sem žjįst į einn eša annanhįtt. Sama er aš segja varšandimenntunina, sérstaklega gagnvart börnunum. Og hér er bęnin, eins og varšar allt kristilegt lķferni, lykillinn ašfrelsandi, og lķknandi nįš og miskunn Gušs, ķ Drottni vorum Jesś Kristi. Og sérstaka athygli vekur ķ Gušspjallinu, ogžį mišaš viš tķšarandann ķ dag, aš ,,kostnašur varšandi lękningu hinna sjśku,er ekki nefdnur, og žvķ sķšur talinn eftir, eins og hins vegar er ómęlt gert ķhinum afhelgušu išnrķkjum nśtķmans, žmt. hér į landi, og kemur enn skżrar fram,žegar halla fer undan fęti, ekki sķst varšandi faraldur heimskreppunnar, ķ dag,žį fyrst reynir į sišferšileg gildi mannfélagsins, į hverjum tķma; og efvesturveldin huga ekki betur aš sķnum eigin žegnum, og stefna lķfi og heilsužeirra ķ brįša hęttu, hvernig fer žį fyrir fjarlęgum raunabörnum, t.d. ķAfrķku, žar sem fyrrverandi nżlendurķki hafa aš verulegu leiti višhaldiš žeirrilķknaržjónustu, sem žeim bar vissulega einnig skylda til, sem kristnibošarnirvoru frumkvöšlar aš. Og veršur jafnframtekki aš lķta sér nęst, žegar afhjśpast, aš rķkisvald viškomandi landsstjórnar,stendur ekki lengur t.d. undir kostnaši lķknaržjónustunnar, og žį nęr semfjęr! Verša ekki kristnibošarnir aš faraaš lķta sér nęr, įn žess aš draga į nokkurn hįtt śr žeirra ómetanlegakristnibošsstarfi, og žar meš įvextum žess, lķknaržjónusta til handa žeim sjśkusem og uppbygging og veršveisla menntunar barna, og uppbygging kristilegssafnašarstarfs, sem žeir veita m.a. ķ Afrķku! Hér veršum viš, sem jįtum kristna trś og siš, aš lķta okkur bęši nęr semfjęr, neyš nįungans skiptir alla hina kristnu mįli, hvot sem nįunginn bżr rétthandan okkur, ķ 10 km. fjarlegš sem og ķ 4000 km. fjarlęgš. Žetta įréttast sérstaklega ķkristnibošsskipuninni sem og ręšu Jesś ķ lok 25. kapķtula Matteusragušsspjalls,versum 31-46, varšandi sįluhjįlplega lķfsnaušsynlega skyldu vora viš nįungann,nęr sem fjęr: Tvö dęmi varšarlķknaržjónusuna viš žann, sem sjśkur er sem og fangann, auk hjįlpar til handafįtękum, og eru allt einn af dżrtsu įvöxtum kristilegrarar kęrleikstrśar ogsišar aldanna .
Vissulegabera viškomandi stjórnmįlamenn žjóšrķkja mikla įbyrgš į žessum mįlum, en verkžeirra geta yfirleitt aldrei annaš, en veriš endurspeglum į sišferši viškomandižjóšrķkis. Og žegar mikil afkristnun, afhelgun og afsišun, hefur įtt sér stašmešal žjóšrķkjanna, getur śtkoman sjaldnast oršiš góš, ķ kristilegumsišferšilegum skilningi; fyrir utan aš nżta hvern eyri allra milljaršanna, semallra best og į sem skynsamlegastan hįtt, įn endalauss ,,nišurskuršar, žar sem,,hįtķska hins miskunnarlausa afhelgaša tķšaranda nśtķmans er ķ algleymingi,sem lķfsnaušsynlega veršur hins vegar aš renna til lķfnaušsynlegra mįlaflokka,svo sem almannavarna, löggęslu, heilbrigšismįla, menntamįla, og almennrarvelferšaržjónustu; mannslķf hvers einstaks einstaklings er hér einskis metiš,auk žess sem veriš er aš ,,spara eyrinn, en ,,henda krónunni; tiltölulega hįarfjįrupphęšir eru skammarlega illa nżttar, hvaš žį aš hver eyrir žess fjįrmagns,sé nżttur til hins żtrasta, įn žess aš žaš verši į kostnaš viškomandi žjónustu,og starfsfólks žeirrar žjónustu. Óhjįkvęmilegt er, aš forgangsraša veršur varšandi rķkisrekstueinn, enžį er žaš sišferšileg lįgmarkskrafa, aš sérstakri skjaldborg sé slegiš um žaustörf, sem varša lķf og heilsu fólks; m.ö.o., eru upp į lķf og dauša komin. Allt hefur žetta vissulega veriš arfleifšviškomandi trśarmenningarlegs arfs, og įvaxta hans. .Og leifar žess arfs eru žó enn til stašar,žrįtt fyrir allt. En leiti blessaširstjórnmįlamennirnir ekki handleišslu og leišsagnar almįttugs Gušs, er ekki vonį góšu, og skammist sķn ekki fyrir ķeinlęgni, aš bišja Ķslandi, og Ķslenskri žjóš Gušs blessunar, eins ogfyrrverandi forsętisrįšherra gerši, ķ fyllstu einlęgni, auk žess aš reyna aštaka į erfišum mįlum af fyllstu įbyrgš, žvķ mišur andstętt nśverandistjórnvöldum.
Enžetta dugar ekki eitt sér, nema e.t.v. varšandi mannsęmandi grunnžjónustu,varšandi ofangreint, žar sem lķfi og heilsu fólks, sé ekki stefnt ķ voša, einsog allt bendir žvķ mišur til, ķ öllum ,,nišurskuršinum til lķfnaušsynlegrgaržjónustu, og viršist vera ,,hįtķska hins sišblinda tķšaranda nśtķmans. Žaš er žvķ mišur mjög aušvelt aš ,,skeranišur meš einu pennastriki, og e.t.v. einni ,,jaršżtu, og rśsta alda- ogįratuga grunnžjónustu björgunar mannnslķfa, og žį ekki sķst varšandilķknaržjónustuna; hitt er erfišara, aš vinna aš varšveislu žessararlķfsnaušsynlegu grunnžjónustu, og žį ķ senn meš markvissari og skynsamlegri semog mannśšlegri nżtingu varšandi kostnaš žessarar lķfnaušsynlegu žjónustu; enžaš er ekki alltaf hęgt aš foršast erfiš verkefni, žótt tķšarandi nśtķmanskrefjist žess. Tķšarandi nśtķmans villgera allt į sem aušveldastan hįtt, og verk stjórnmįlamannanna eru ekkert annašen endurspeglun žess tķšaranda, sem rķkir hverju sinni, hverjar sem afleišingarverša, ķ staš žess, aš vinna aš varšveislu grunnžjónustu björgunar mannslķfa oglķknar og miskunnsemi, sérstaklega til handa hinum sjśku, og öšrum, sem eigaerfitt; žetta kostar įtak og er aš mörgu leiti erfitt, en eigi aš sķšurframkvęmanlegt, sem sagan sannar, svo fremi kristin sišferši er meš ķ för,grundvölluš į konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi. Skyldan er vissulega til stašar hjįviškomandi žjóšrķkjum og stjórnmįlaleištogum žeirra, einnig fyrrverandinżlenduveldum, gagnvart fyrrvernadi žegnum sķnum einnig žar. Og žegar hallar undan fęti gagnvart eiginžegnum, sem er nógu slęmt, en er ekkert mišaš viš žaš, sem bķšur žegnafyrrverandi nżlendurķkja.
Vissulegaber sišferšilega įbyrgšarfullum stjórnvöldum, aš mannsęmandi grunnžjónustaverši veitt žegnum žeirra, bęši žegnum eigin lands, hér į landi semannarsstašar, sem og žegnum fyrrverandi nżlenduvelda, og senda eins marga lęknaį vettvang og unnt er til (fyrrverandi) nżlendna sinna, eins og mannvinurinn ogkristnibošslęknirinn, Albert Schweitzer, kemst m.a. aš orši. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, AS, Ęvisaga, bls. 178).
II VEGIŠ ÓMAKLEGA AŠHYRNINGARSTÉTTUM OG HYRNINGARSTÖRFUM KRISTILEGS SIŠAŠS MANNFÉLAGS, EINKUM LĶKNAR, MISKUNNAR, LÖGGĘSLU OGBJÖRGUNAR, O.S.FRV. SEM OG HYRNINGARSTÉTTUM HINS HEILAGA HJÓNABANDS, SAMKVĘMTHEILÖGU GUŠS ORŠI OG SKIKKAN SKAPARANS GRUNDVALLAREINGINGU KRISTILEGRARFJÖLSYLDU OG HEIMILIS, - AF HĮLFU ÓBILGJARNRA STJÓRNVALDA GUŠLAUSRAR OG SIŠLAUSRAR MARXĶSKRAR FORRĘŠISHYGGJU:
1 Störflķknar, miskunnar, björgunar, og uppeldis og fręšslu, eru vanmetin, į mjög ómakleganhįtt, af hįlfu gušlausrar marxķskrar forręšishyggju hins pólitķskarétttrśnašar - göfug hyrningarstörfkristilegs sišašs mannfélags, og samanstanda einkum af hefšbundnumkvennastörfum, einkum hjśkrunar, lķknar, ummönnunar, uppeldis- og fręšslu, aukstarfa lękna, presta, brįšališa, sjśkraflutningarmanna, lögreglumanna, aukannarra björgunarsveitarmanna. Žessigöfugu hyrningarstörf, eru dżrmęt dęmi um žann fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęraldrei grandaš, andstętt framagirnd forręšishyggjunnar og aušęfaoflętisins. Hvķlķk mannfyrirlitning og ķ raun ekki sķšurkvenfyrirlitning, žvķ konur eru einnig menn!
Endabitnar mannfyrirlitning marxķskrar forręšishyggju, ekki sķst į svķviršileganhįtt į męšrum og veršandi męšrum sem og męšravernd og ungbarnaeftirliti! Mannréttindi męšra og barna žeirra sem ogfešra, eru fótum trošin, į hinn svķviršilegasta hįtt žeirrar grimmu fasķskuforręšishyggju, sem metur mannslķfiš einskis! Žvķ mišur komu slķk dęmi fram ķ Kastljósi Sjónvarps, fimmtudagskvöldiš,žann 4. mars sl. Aš ekki sé talaš umžann glęp, aš śthżsa fįrveiku barni af gjörgęsludeild Barnaspķtala Hringsins,og kom fram ķ Ķslandi ķ dag Stöšvar tvö, nś nżveriš!
Andstęšažessa miskunnarleysins, er ekki sķst dugnašur žeirra kvenna, sem aukhjśkrunarstarfa sem og annarra starfa, hafa stofnaš fyrirtęki varšandiheilbrigšisžjónustu og heilsueflingu, m.a. innan fyrirtękja. Hér er ekki sķšur um göfug störfheilsueflingar aš ręša, og aš fyrirbyggja veikindi, sem skilar sér margfallttil mannfélagsins, į margžęttan hįtt, ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs!
2 Guš stofnaši hjónastéttina semgrundvallarhyrningarstéttar kristilegs og sišašs mannfélags. Gušlausir jašarhópar vinna markvisstaš žvķ,aš skapa óeiningu og sundrungu og óbrśanlegar gjįar milli žessarrar hyrningarstéttar hjónastéttarinnar kristilegssišašs mannfélags aldanna! Hvaš žį aš lķf hins ófędda barns sé mikilsmetiš, eša hitt žó heldur. Syndin er hérgerš aš einhverskonar mannréttindum mannréttindabrot ķ nafnimannréttinda, og gengur gróflega ķ berhögg viš Heilagt Gušs Oršs og SkikkanSkaparans. [Til aš fyrirbyggja allanmisskilngin, er hér hins vegar alls ekki veriš aš dęma žį einstaklionga, semekki tilheyra hjónaastéeinni, og geta vissulega framgengiš samkvęmt žeirriköllun Gušs, ķ Vķngarši Drottins, og enginn skyldi annan dęma]. Er hér e.t.v. um aš ręša syndina gegnHeilögum Anda, sem aldrei veršur fyrirgefin? Eša sś svķviršilega sundrung og ofbeldi, sem bitnar ekki sķst į konum ogbörnum, sem hefur stóraukist meš tilkomu žessarra jašarhópa miskunnarleysisins,auk almenns frįhvars frį kristinni kęrleikstrś og siš aldanna! Žessir djöfullegu jašarhópar andlegs dauša,eru óhugnalega skyldir djöfullegum hópum Talibana, žar sem hįmarkmiskunnarleysis og svķviršu, sem beinist ekki sķst gagnvart konum og börnum, erķ algleymingi!
3 Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn,Alberts Schweitzers, kemst m.a. svo aš orši:
Framtķšmannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitistviš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, ervanręksla, en ekki örlög. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274;įherslubreyting: ÓŽ).
III ŽĮTTUR ALBERTS SCHWEITZERS, OGFLEIRI MANNVINA OG KRISTNIBOŠA SJĮLFBOŠALIŠA, OG OFANGREINAR HYRNINGARSTÉTTARKRISTILEGS HJÓNABANDS, FJÖLSKYDLU OG HEIMILIS, SEM VERŠA ALLTAF SÉRSTAKIRHYRNINGARŽĘTTIR KRISTILEGS OG SIŠAŠS MANNFÉLAGS SEM OG HYRNINGARSTÉTTAHEILBROGŠIS- OG LĶKNARŽJÓNUSTU, AUK ANNARRA HYRNINGARSTARFA LÖGGĘSLU- OG BJÖRGUNAR,OG ÖRYGGISŽJÓNUSTU, Ž.M.T LOFTSKLEYTAMANNA OG FL, AUK UPPELDIS- OG MENNTUNNAR,OG ANNARRA MANNŚŠARSTARFA, O.S.FRV.:
Oršréttsegir ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers:
,,Žęržjóšir sem eiga nżlendur, verša aš lįta sér skiljast, aš žęr bera sķna sérstökuįbyrgš. Rķkin verša aš hjįlpa til žessaš bęta fyrir syndir fyrri tķma. Enrķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bak viš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk,sem hér kallar aš. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.178). Žetta eru orš aš sönnu; rķksvaldišgetur aldrei eitt sér, leyst žau mannśšarhlutverk, sem varšar mannsęmandilķknaržjónustu til hins sjśka, og žį nęr sem fjęr. Meira veršur aš koma til, og er nśtķminn allrasķst undantekning, žrįtt fyrir alla tęknižróunina.
...
Stašreyndiner og veršur alltaf sś, aš meira žurfi aš koma til, en rķkisvaldiš eitt sérgetur lagt til mįlanna, til aš leysa žaš mannśšarhlutverk, eins og AlbertSchweitzer kemst einnig aš orši, og vķsar žį ekki sķst til hins mikilvęgahlutverks og starfsemi sjįlfbošališans (kristnibošans):
,,Nżlendurķkinverša vitanlega aš senda eins marga lękna į vettvang og unnt er. En stjórnir sumra nżlendna fį ekki einu sinnilękna ķ žęr stöšur, sem til eru, žótt žęr séu alltof fįar. ,,Vér veršum aš nį ķ lękna, sem vilja gerastsjįlfbošališar og fara til litašra žjóša, taka aš sér aš lifa žar ķ einangrun,viš erfišleika hęttulegs loftslags, fjarri heimkynni og allri sišmenningu. Ég get sagt žeim af reynslu, aš žeir munu fįrķkuleg laun fyrir allt, sem žeir segja skiliš viš. Hiš góša sem žeir fį gjört, mun reynast ęrinlaun.. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, bls. 178).
Žeir,sem fara til žess aš vinna žetta hjįlparverk, žurfa aš eiga einhverja heimafyrir, sem veiti žeim naušsynlegan styrk. Žessi skylda hvķlir į öllum. Žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og višurkenna hana, eru žeir, semsjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bata meina sinna. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179). ... . Hverjir eru žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og eiga žegar aš hefjasthanda? (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Bręšralagžeir, sem žrautir reyndu. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.178).
Žašeru m.ö.o. žeir, sem sjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bót meinasinna. (Sigurbjörn Einarsson/ ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179).
...,žeir eru venzlašir hvar svo sem žeir eiga heima į hnettinum. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer,Ęvisaga, bls. 178).
Oršréttsegir Albert Schweitzer:
,,,,Éghef nś sjįlfur veriš tvķvegis skorinn upp og fengiš viš žaš heilsuna aftur, enhśn hafši veriš į hverfanda hveli sķšan 1918. Ég hef meš orgeltónleikum og erindum aflaš fjįr til žess aš grynna įskuldinni, sem ég varš aš safna strķšsįrin. Žvķ er ég įkvešinn ķ žvķ aš aš halda įframstarfi mķnu fyrir žjįša menn ķ fjarlęgš. Sś starfsemi, sem ég hafši byggt upp, hefur aš vķsu hruniš ķ strķšinu. Žeir vinir mķnir af żmsum žjóšum, sem höfšubundizt samtökum um aš styšja žaš, hafa vegna heimsvišburšanna oršiš višskilahverjir viš ašra um langt skeiš. Žeir,sem höfšu fęri į žvķ aš hjįlpa įfram, uršu margir öreigar ķ strķšinu. Žaš veršur erfitt aš afla fjįrins. Og nś žarf miklu meira en įšur, žvķ kostnašurviš starf mitt er oršinn žrefaldur, hversu mjög sem öllu er ķ hóf stillt.
Enég er samt hugrakkur. Eymdin, sem ég hefséš, veitir mér styrk, og traust mitt į mönnunum er mér vonarvaki. Ég vil treysta žvķ, aš ég finni nęgilegamarga menn, sem bjargaš hefur śr lķkamlegum žrautum og eru žess vegna fśsir ašfęra žakkarfórnir vegna žeirra, sem lifšu į lķkan hįtt. Ég vil vona, aš bręšralag žeirra, sem žrautirreyndu, geti brįšlega sent marga marga lękna vķšsvegar śt um heim. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 180).
Aškomanķ Lambarene, var slķk, eftir fyrri heimsstyrjöldina, aš Albert Schweitzer ogsamstarfsfólk hans, žurfti aš byggja allt upp, nįnast frį grunni,, ž.e.a.s.sjśkrahśssbyggingarnar. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga,bls.185-188). Aškoman var meš sannimargfallt verri, en allar heimskreppur, alla sl. öld, og allt til tilheimskreppunnar, sem skall į haustiš 2008, varšandi žaš, aš slį skjaldborg umžennanan einn af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar aldanna,lķknaržjónustuna, žar sem bęši žarf aš koma til uppbygging og varšveislarķkisvaldsins, meš góšan hug almennings aš baki sem og einstaklinga,lķknarfélaga, og jafnvel kristinna safnaša, aš ekki sé talaš um kristnibošssamtök(sjįlfbošališa), en Albert Schweitzer starfaši sem kristnibošslęknir, ķ rśmahįlfa ölda.
Rķkisvaldišveršur aš tryggja grunnžjónustu lķknaržjónustunnar, en meira žarf til, nęr semfjęr, einstaklinga og félaga, einkum kristinna félaga, sem hafa įlķka hugsjónirog eilķfšarlķfssżn žeirrar kristnu kęrleikstrśar aldanna, sem fylgjaskilyršislaust eftir kalli Jesś Krists, til kęrleiksžjónustu ķ VķngaršiDrottins. (Albert Schweitzer, 1954, TheQuest og the Historical Jesus, bls. 401), og er ķ órofa samhengi viškristnibošsskipunina, t.d. ķ Matteusargušspjalli, 28. kapķtula, vers18-20. Žegar žessum kristnumannśšargildum fękkar, eša hnignar, er ekki von į góšu, eins og sagan hefuralltaf sannaš, öld af öld, og einnig nś ķ dag.
Lķfshugsjónar,sem [t.d.] Albert Schweitzer hafši, žar sem hann stofnaši sjśkrahśs ķLambarene, ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfaöld, [(Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga)]; sannar hiš órofa samhengiköllunar Jesś Krists og kristnibošsskipunarinnar, varšandi nefntlķfsköllunarstarf Schweitzers; ķ jafnvel žótt žaš yrši ķ smękkašri fyrirmynd,mannvina og kristniboša/kristnibošslękna! Žį koma hér ekki sķšur til greina lķknarfélög, ekki sķst kristileglķknarfélög, kristileg samfélög, eins og Hjįlpręšisherinn, og SamhjįlpHvķtasunnumanna, kristnibošssamtök sem og kristnir söfnušir, sem öll/allir hafaunniš ómetanleg kęrleiksstörf ķ mannfélaginu, ķ Vķngarši Drottins.
Samkvęmtofangreindu, var ekki til neytt slķkt, eša neytt, sem gęti vķsaš hiš minnsta ķžį įtt, hjį Albert Schweitzer og ašstošarfólki hans - oršiš og inntak žess varekki til ķ ,,oršabók žeirra - hversu erfišlega, sem įraši, žótt hann nżtti semallra best hvern eyri til lķknarstarfsins, meš skynsömum sparnaši, sem bitnašialdrei į lķknaržjónustunni, [(Sigurnjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955,Albert Schweitzer, Ęvisaga)], sem hinsvegar ķ afkristnun, afhelgun og afsišunnśtķmans, er nefnt ,,endalaus nišurskuršur til lķknaržjónustunnar, og žį ekkibara hér į landi, heldur vķša um hinn vestręna heim, og ,,fyrirmyndin ekkisķst sótt til afhelgunar sumra ,,Norręnna velferšarstjórna, sem byggš hefurveriš aš verulegu leiti į marxķsk/bolsévķskri hugmyndafręši, sem er žvķ mišursöguleg stašreynd, sem bitnaš hefur miskunnarlaust į hinum sjśku, og žįsérstaklega bitnaš į gešfötlušum, og žvķ mišur viršast nśverandi stjórnvöld hérį landi, horfa mjög ķ žessa įtt, sérstaklega varšandi ,,uppbyggingu velferšar-og lķknaržjónustunnar; žótt m.a. rķki ķ Afrķku, fari margfallt ver śt śr žessummiskunnarlausa ,,nišurskurši til lķknaržjónustunnar; einum af įvöxtum hinssišblinda tķšaranda sinnuleysisins, og skeytingarleysis hans sem og,,nišurskuršar til žróunarašstošar, til handa vorum minnstu mešbręšrum ogsystrum!
T.d.kemur fram ķ ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185), ašstuttu eftir byltingu kommśnista/bolsévķka ķ Rśsslandi, hafi, aš öllu lķkindum,komiš fram undarleg ólyfjan bolséķskrar ofsatrśar og frumstęšrar forneskju, enhin sķšarnefnda var fyrir ķ Lambarene ķ Afrķku. Svonefndir hlébaršamenn, sem var nokkurs konar leyniregla innanfrumstęšrar forneskju, sem var landlęg forneskja ķ sumum rķkjum Afrķku, höfšuhaft sig óvenjumikiš ķ frammi. ,,Svovirtist sem žessi ófögnušur vęri aš magnast. Hugsanlegt, aš ekki vęri ašeins um landlęga forneskju aš ręša, heldurinnflutta pólitķk jafnframt, bolsévķska ofsatrś.
Fyrirtveim įrum hafši mašur veriš myrtur į kristnibošsstöšinni ķ Lambarene. Moršinginn var hlébaršamašur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185). Guši sé lof, aš žį uppręttikrinibošiš žetta andlega krabbamein af samblandi žessara ólyfjan marxķskrar/bolsévķskrarofsatrśar og helstefnu og frumstęšrar forneskju, og kristin kęrleikstrś ogįvextir hennar blómströšu ķ stašinn, og leiddu m.a. af sér lķkn og miskunn, ķstaš grimmdar og morša. Og ķ dag sjįumviš žvķ mišur žessar sömu helstefnur gušleysins og heišindómsins, m.a.marxķsk/bolsévķskrar ofsatrśar, og žį ekki sķst ķ Afrķku, žar sem m.a.stślkubörn eru hneppt ķ kynlķfsžręlkun, og drengir og stślkur eru hneppt ķvinnužręlkun, og drengir eru hnepptir ķhernaš, og geršir aš lifandi fallbyssufóšri. Ekkert annaš en skipulagt og markvisst kristniboš getur upprętt žetta andlegakrabbamein; žaš sannar sagan svo sannarlega, sbr. ofangreint dęmi, varšandisögu Lambarene, ķ Miš-Afrķku.
Hér,eins og varšandi allt annaš, er eina lausnin kröftugt og öflugt kristniboš, semupprętir m.a. žessa glępi, og žaš myrkur žeirra helstefna gušleysisins ogheišindómsins, sem byggt er į, hvort sem m.a. er um aš ręša frumstęša og/ešamarxķsk/bosévķska ofsatrś og helstefnu.
Séra Mattķas Jochomsson kemst svo aš orši ķ žżšingu į žessu sįlmversi:
Ó,lķt į žeirra hryggšarhag,
semheišnin blindar nótt og dag,
ó,kveik žeim ljós, ó, send žeim sól,
ó,sżn žeim Jesś nįšarstól.
Keble Sb. 1886 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 453).
IV EILĶFGILD ORŠ KONUNGARKĘRLEIKANS, GRUNDVALLARŽĮTTA HEILAGS GUŠS ORŠS, SEM ĮRRÉTTAR ENN TAKMARKALAUSAMISKUNNSEMD DROTTRINS, GUŠS FÖŠUR, HJĮ KONUNGI KONUNGANNA, DROTTINS JESŚ KRITS,Ķ EININGU HEILAGS ANDA; HÖFUNDAR ALLS LĶFS OG EILĶFGILDRAR MISKUNNSEMDARALKĘRLEIKA ALMĮTTUGS GUŠS Ķ DROTTNI JESŚ KRISTI, FRELDARA VORUM OGENDURLAUSNARA, Ķ KRAFTI HEILAGS ANDA, ANDSTĘTT MISKUNNARLEYSI GUŠLAUSSMANNFÉLAGS:
ĶMatteusargušspjalli, 25. kapķtula, versum 34-36 og 40, stendur ritaš:
...Og žį mun konungurinn segja viš žį til hęgri: ,Komiš žér, hinir blessušu föšur mķns, og takiš aš erfš rķkiš, sem yšurvar bśiš frį grundvöllun heims. Žvķhungrašur var ég, og žér gįfuš mér aš eta, žyrstur var ég, og žér gįfuš mér ašdrekka, gestur var ég, og žér hżstuš mig, nakinn og žér klędduš mig, sjśkur ogžér vitjušuš mķn, ķ fangelsi var ég, og žér komuš til mķn. ...
...Konungurinn mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur, žaš allt, sem žér gjöršuš einum minna minnstubręšra, žaš hafiš žér gjört mér. (Biblķan- Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 34-35;įherslubreyting: ÓŽ).
Seinni hópurinn, semmiskunnarverkunum sleppti, munu žį ....svara: ,Herra, hvenęr sįum vér žig hungrašan eša žyrstan, gestkominn ešanakinn, sjśkan eša ķ fangelsi, og hjįlpušumžér ekki? Hann mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur: Žaš allt sem žér gjöršuš ekki einumhinna minnstu bręšra minna, žaš hafiš žér ekki heldur gjört mér. Og žeirmunu fara til eilķfrar refsingar, en hinir réttlįtu til eilķfs lķfs. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981,bls. 35; įherslubreyting: ÓŽ).
Hérkemur fyrir Grķska oršiš *[dinkov“nsamév] hjįlpušum,sem lżsir enn dżpri merkingu oršsins vitjušuš *[épeskéyasšé] [heimsókn],žótt sś merking sé jafnframt ķ fullu gildi, ķ sem vķšustu samhengi. Enda er engin hjįlp, įn vitjunar. En jafnframt enn dżpra en eingöngu heimsókn, mešfullri viršingu fyrir heimsókninni sem slķkri, sem jafnframt er óhjįkvęmilega ķfullu samhengi ofangreinds; ž.e. hjįlp,athöfn, sem er hér m.a. upp į lķf og dauša hins sjśka komin. Sama varšar sķšan alla ašra, sem lķša, oger ekki hjįlpaš, fangans, hins hungraša, žyrsta, gestsins, o.s.frv. *([Hér veršuržvķ mišur óhjįkvęmilega aš notast viš Ķslenska stafi, ķ staš Grķskra, enmögulegt er aš bera žį fyllilega saman viš hina Grķsku stafi ķ GrķskaNżjatestamentinu: Novum TestamentumGreace, bls. 74**] Novum Testamentum Graece, 1983, bls. 74**).
Erumvér e.t.v. komin aš žeirri synd, semtelst syndin gegn Heilögum Anda, og veršur aldrei fyrirgefin? Og vér erum öllsamsek um, ekki ašeins stjórnmįlamennirnir?
Og e.t.v. sęta stjórnmįlamennirnir kśgunofrķkis erlendra stofnanana, eins og t.d.Alžjóša gjaldeyrissjóšsins (AGS)? Lķfiog heilsu fįrveiks fólks, er stefnt hér ķ brįšan voša, og afleišingarnar veršaaldrei, aldrei metnar til fjįr, hvort sem er hér į landi eša annars stšar! Glępur gegn mannkyni, og ekki ašeins hér įlandi? Og vér erum öll samsek hér,enda endurspegla stjórnvöld į hverjum tķma, vilja almennings, aš minnsta kosti,aš verulegu leiti. Aš minnsta kosti,voru hįttsettir nasistar Žrišja rķkis Hitlers, m.a. dęmdir fyrir žann žįttstrķšsglępa, aš hindra og meina stórumhópi fólks lęknisašstošar, fyrir utan alla ašra svķviršilega strķšsglępi, ķ hinum svonefndu Nurnbergréttarhöldun, aš lokinni seinni heimsstyrjöldinni, sem sagan sannar žvķ mišur.
Hérer um lykilatriši arfleifšar og įvaxtar kristinnar kęrleikstrśar og sišaraldanna, sem ótaldir sannir lęrisveinar Jesś Krists bęši hafa gert og unniš aš, aš gert yrši, į öllum öldum, ž.m.t. ķ dag. En žegar žessum kristna lķfsskilningikristninnar hnignar, er ekki von į góšu, og hefur aš sönnu komiš fram į öllumöldum, en ekki sķšur ķ allri afkristnun og afsišun grimmdar skeytingarleysis nśtķmans,sem sagan hefur einnig žvķ mišur sannaš, og sannar enn žann dag ķ dag.
Sišlausog sišblindur lķfshęttulegur - nišurskuršur andstętt hugsjón og störfumlķknar, miskunnsemdar og björgunar eins af dżrstu įvöxtum kristinnarkęrleikstrśar og sišar aldanna! Og kemurśt į eitt, hvert hiš eiginlega rekstarform lķknar og björgaunar er įkvešingrunnžjónusta veršur aš vera į vegum hins opinbera, en meira žarf til, svofremi sem mišaš aš er miskunnsemd, lķknsemi og björgun ķ ljósi žeirrakristilegu mannśšarsjónarmiša, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna ašleišarljósi, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, DrottinsJesś Krists, žess alkęrleika, žar sem Guš afklęddist dżrš himnanna, gjöršistmašur, į hinum fyrstu Jólum, vor vegna, dó į krossi žeim dauša, sem beiš vor,vegna synda vorra, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum meš upprisu sinni, įhinum fyrstu Pįskum, og śthellti sķnum Heilaga Anda yfir kirkju sķna, į hinnifyrstu Hvķtasunnu.
Drottinvor JesśsKristur, bar allar syndir vorar, sjśkdóma og annaš böl, upp įkrossinn, til žess aš vér skyldum frelsast og eiga lķf ķ fullum gnęgtum,andlega sem veraldlega, žannig aš enginn liši nokkurn skort, og taldi aldreieftir aš frelsa og lękna, og veita öllum žann eilķfgilda fjįrsjóš, sem mölur ogryš fęr aldrei eytt, en aldrei ķ ljósi aušęfaoflętisins, sem varšar hins vegaržann fjįtsjóš, sem mölur og ryš fęr eytt, og komiš hefur skżrlega fram ķheimskreppunni sem og öllum heimskreppum, žar sem hins vegar įvöxtur botnlaussforarpytts gręšgisvęšingar er höfš aš leišarljósi; slķkt hrynur, fyrr ešasķšar, og bitnar sķšan haršast į žeum, sem sķst skyldi, og litla sem enga sökeiga į įstandinu, eins og komiš hefur į daginn į gręšgisvęšinguaušęfaoflętisins, sem byggt er į forarpytti botnlausrar gręšgi, žar sem Guši ergleymt munum ķ žessu samhengi dęmisögu Jesś um rķka bóndann, sem stękkaši ogstękkaši hlöšur sķnar, en gleymdi Guši, og fyrirgjörši žar meš sįlu sinni.
Žįeru gušlausar helstefnur engu minni óvinur kristinnar kęrleikstrśar aldanna,helstefnur gušlausrar heimshyggju, skreyttar oft fögrum oršum jafnréttis enundarlegt er žaš jafnrétti, sem nęr ekki lengra og dżpra en žaš, aš nį ekkiyfir allt lķf mannsins, ž.m.t. hins ófędda barns, en lķfiš er frišheilagt frįgetnaši, samkvęmt Heilögu Gušs Orši og Skikkan Skaparans [hversu mikiš męttispara ķ heilbrigšismįluunum varšandi žaš aš afleggja svo til fóstureyšingar(hér er fé notaš til aš deyša lķf, ķ staš žess aš bjarga žvķ, og veita žvķ hinsvegar jafnframt alla mögulega lķkn og hjįlp, sem raunverulega er möguleg ekkisamkvęmt gešžóttaįkvöršun misvitra stjórnmįlamanna sem og annarra - en nżta žašfé žvert į móti žess heldur til bjargar og lķknar veiku fólki, aš ekki sé talašum męšur og börn žeirra] og ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs, alls eranda dregur, sbr. sišfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins, AlbertsSchweitzers: Lotning fyrir lķfinu. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 143-147,268; įherslubreyting: ÓŽ).
,,Hugtakišlotning fyrir lķfinu hefuröll skilyrši, segir Schweitzer, til aš vera grundvöllureinfaldrar lķfsskošunar, sem allir geta skiliš, en er um leiš ķ samręmi viškröfur rökręnnar huhsunar og samkvęm kęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268; įherslubreyting: ÓŽ).
.
Śtlegging: Žaš, sem žér gjöršuš ekki minna minnstu mešbręšra og systra žaš hafišžér heldur ekki gjört mér. Hvaš žį varšandi žį, sem m.a. gjöra sķnum minnstu mešbręšrum ogsystrum, t.d. meš lķfshęttulegum og sišlausum nišurskurši, til lķfsnaušsynlegralķknar- og björgunarstarfa, sem óhjįkvęmilega og fyrirsjįnlega munu kosta mörgmannslķf saklauss fólks, veikra barna sem annarra, nęr sem fjęr žaš er žvķmišur ekki spurningin, hvort einhverjir einstaklingarhljóti žjįningarfullan daušdaga af nišurskuršinum, heldur hversu mörgfórnarlömb nišurskuršarins verša, a.m.k. ef haldiš veršur įfram įmiskunnarlausri ógęfubraut sišblinds nišurskuršar, varšandi lķfsnaušsynleglķknar- og björgunarstörf. ž.m.t. lķifnaušsynlegrar žróunarhjįlpar?
Įsama tķma vinna ótaldir hér į landi og um vķša veröld, aš störfum lķknar, miskunnar,björgunar, uppeldis, menntunnar- og sįlgęslu lķknar- og heilbrigšisstéttir,löggęslu- og björgunarsveitir, og önnur örygisstörf, eins pg starf loftskeytamannaog fl., uppeldis- og menntunarstéttir, prestar/forstöšumenn, o.s.frv., eins ogljós ķ myrkrinu, nęr sem fjęr! Og žašmunar svo sannarlega um hvern žann einstakling, sem žannig fęr lķkn, miskunn oghjįlp, nęr sem fjęr, mitt ķ miskunnarlausum heiminum.
Og einnig į sama tķma fara kristnibošar,m.a. héšan frį Ķslandi, sem sjįlfbošališar ķ lķknar, uppeldsis- ogmenntunarstörf, til Afrķku, m.a. Kenķu og Ežķópķu.
Žetta sannar einnig, aš Heilagt GušsOrš, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni Jesś Kristi, talar alltaf inn ķallar ašstęšur lķfsins, og žaš į öllum tķmum.
Kristnibošarnir (sjįlfbošališarnir) hafaséš žessa skyldu sķna, [ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna og menntunina, ogžį ekki sķst menntun barna] į öllum öldum, nęr sem fjęr, og gera enn, og unnušómetanleg kristileg kęrleiksverk, į žessum vettvangi, lķknaš hinum sjśku oguppfrętt žį um Jesś Krists, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn AlbertSchweitzer, sem reisti sjśkrahśs įriš 1913, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, ogstarfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig,enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, ešaķ nįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęšiRómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, AlbertSchweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Žanniglżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķLambarene, og fórust m.a. orš į žessaleiš:
,,Égber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér ogfranskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegumskilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošsum žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, AlbertSchweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Schweitzer hefur lagtmikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar oghjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bęttlķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafauppfrętt žį um Jesśm Krist. (ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). Žetta sannreyndi Albert Schweitzer ķlķfsköllunarstarfi sķnu sem kristnibošslęknir, auk žess aš prédika į hverjumsunnudegi. [(Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga; Albert Schweitzer, 1935, My Lifeand Thought)]. ,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer,,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framarefast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessihindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš tilfulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum...Žeir menn einir,sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytjafrumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svokvalafullt. Ķ žessu tilliti myndujafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntustmįlavöxtum.
,,Kristindómurinnleysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķkaföšur. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129).
Samamį segja varšandi ómetanlegt lķknarverk mannvinarins systur Móšur Theresu, žar sem hśn starfaši ķ kristinnilķknarreglu nęr allt sitt lķf og sinnti og lķknaša sķnum minnsta mešbróšur ogsystur, į Indlandi. Fleiri lķknarverkmannvina mį nefna, eins og kristinna lķknarreglna Klaustra, og mį žar ekki sķstminnast, frį 19. öld, mannvinarins systur Önnu Marķu, sem hefur sömulķfshugsjón og Albert Schweitzer og systir Móšir Theresa, og fl., aš mišlasérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins JesśKrists, aš fyrirmynd Heilagrar Marķu Gušs móšur, į bjargtraustum grundvellikonungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, og gaf JesśKristi allt sitt lķf, en hśn lést langt um aldur fram; göfugra getur žaš ekkioršiš, aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandinįš Drottins Jesś Krist, fyrst meš fyrirbęn, sķšan meš beinni lķknaržjónustutil handa hinum sjśka.
M.ö.o.segir oršrétt, ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers [samatekt af ofangreindu]:
... . En rķkisvald gerir aldrei neittnema hugarfar almennings sé į bakviš. Ogrķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Rķkin verša aš hjįlpa til žessarrar lķknaržjónustu;[nżlendurķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178)].
Hérveršur aš koma meira til bęši varšandi mannfélag vort sem og fjarlęgarimannfélög. Hér veršur ķ senn ašeinhverju leiti, aš efla sjįlfbošastarfsemi bęši lękna og annarra, bęši nęr semfjęr; og kęmi žį e.t.v til greina, aš virkja hiš ómetanlega starfbjörgunarsveita, sem bęši starfa hér og landi, og eru tilbśnar aš fara tilfjarlęgari landa. Žį kemur vissulega tilgreina aš virkja stöndug fyrirtęki, sérstaklega til aš standa straum af kostnašižjónustunnar, og žį ekki sķst meš veršskuldušum skattaķvilnunum, fyllilegaandstętt žeirri leiš, sem hinir svonefndu forręšishyggjuflokkar hins pólitķskarétttrśnar miskunnarleysins vilja fara! Hversu illa fara t.d. Afrķkurķki, śt erkreppunni, žega skoriš er į sišlausan og sišblindan hįtt, meš markvissumvilja miskunnarleysins, einkum til heilbrigšis- og annarra björgunar sem oglöggęslustarfa, ķ hinum svo nefnda vestręna heimi? Og land vort er ekki lengur undanskilišmiskunnarleysi gušlausrar grimmdar hins pólitķska rétttrśnašarforręšishyggjunnar. Sišblindan eralgjör.
Og almenningur, einkum ķ hinum svonefndužróušu rķkjum, ž.m.t. hér į landi, veršur aš gera upp viš sig, hvort hannvilji varšveita og efla žį ómetanlegu žjónustu lķknar, björgunar og mannśšar,og žį einkum varšandi heilbrigšis- og lķknaržjónustuna, sem žegar hefur verišbyggš upp og varšveitt sem einn dżrsti arfur kristinnar kęrleikstrśar og sišaraldanna. Er ekki kominn tķmi til, ašvirša og meta hin göfugu störf miskunnar, lķknar og björgunar, aš veršleikum. Og žótt ekki vęri sķst barnanna vegna?
En hér mį ekki lįta stašar numiš, žótt vérmegum heldur aldrei gleyma žvķ, aš lķta oss nęst, žar sem oss hęttir til žessaš leita langt yfir skammt, eins og Schweitzer įréttar einnig. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272;įherslubreyting: ÓŽ). Enn įnż fara žróunarlöndin verst śt śr heimskreppum, og žį ekki sķst nżlendur ogfyrrverandi nżlendur, ekki sķst ķ Afrķku. Og enn ein skömm nśverandi stjórnvalda hins pólitķska rétttrśnašarmiskunnarleysisins er einnig sišlaus nišurskuršur til lķfsnaušsynlegrar žróunarašstošar. Hér sannast enn og aftur, aš lķtiš er aštreysta stjórnvöldum, og žótt žau legšu į mannsęmandi hįtt til žessarra mįla,af góšum huga, myndi žaš aldrei duga til varšandi hina lķfsnaušsynlegu žörf,žótt žeim beri hins vegar aš gera allt, sem ķ žeirra valdi stendur, ķ umbošialmennings.
Oršréttsegir Albert Schweitzer, sem į ekki sķšur viš ķ dag, en 5. įratug sl. aldar:
,,........
Sį,sem notiš hefur lęknishjįlpar og veriš meš žvķ móti bjargaš śr žungbęrumveikindum, veršur aš stušla aš žvķ, aš žeir, sem ekki geta nįš til neinslęknis, fįi hjįlp, eins og hann hlaut hjįlp.
Hver,sem bjargaš var frį žrautum eša dauša meš uppskurši, veršur aš stušla aš žvķ,aš lķknsöm deyfilyf og lęknishnķfur megi komast ķ notkun žar, sem žrautir ogdauši rķkja enn skefjalaust.
Móširin,sem į žaš lęknishjįlp aš žakka, aš barniš hennar er ennžį hjį henni og ekki ķkaldri mold, veršur aš minnast žeirrar vesalings móšur, sem getur ekki nįš tilneins lęknis, og stušla aš žvķ, aš sś móšir megi hljóta sömu harmagriš.
Žeir,sem hafa veriš vitni aš helstrķši, sem varš mildilegt vegna žess ašlęknishjįlpar naut, en hefši oršiš hręšilegt aš öšrum kosti, veršur aš hjįlpatil žess, aš ašrir geti öšlast sömu huggun meš harmi eftir įstvini sķna.
Žettaer bręšlalag žeirra, er žrautir reyndu. Žeim ber aš hefja mannśšarstarfiš ķ nżlendunum. Žaš į aš hefjast af žakkarfórnum žeirra. Sem sendimenn žeirra skyldu lęknar fara tilžess aš vinna žaš, sem vinna žarf ķ nafni mannkęrleikans mešal žjįšra manna ķfjarlęgš.
Fyrreša sķšar mun žęr hugsanir, sem ég lęt hér ķ ljós, sigra heiminn, vegna žess ašósveigjanleg rökvķsi žeirra hlżtur aš sigra bęši höfuš og hjarta.
En er tķmabęrt aš flytja heiminum žessarhugsanir einmitt nś? Evrópa er ķ rśstumog eymdin rķkir žar. Verkefnin eru ęrinį nęstu grösum. Rįšum vér viš aš sinnažvķ, sem fjęr er?
Sannleikurinn er engri stundu bundinn. Hans tķmi er ęvinlega og einkum žį, er hannviršist hvaš ótķmabęrastur. Įhyggjur vegna nįlęgra meina og fjarlęgra fara vel saman, ef žęr endast til žess ašvekja menn af hugsunarleysi og kalla nżjan mannśšaranda til lķfs.
........ (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. (178 -)179; įherslubreyting: ÓŽ).
Heimskreppanķ dag, bliknar ķ samanburši viš žį eymd, sem rķkti ķ Evrópu aš lokinni seinnihemsstyrjöldinni, žegar Evrópa var ķ rśstum. Žess meiri skömm er žaš sinnuleysi og skeytingarleysi hins sišblindatķšaranda hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar og miskunnarleysins,hvort sem er hér į landi, eša annars stašar, sem eyrir engu, en setur lķffjölda sjśklinga, ž.m.t. veikra barna, nęr sem fjęr, ķ brįša lķfshęttu! Hafi žeir skömm fyrir, žeir oflįtungar, semekki telja lengur žörf fyrir žeirri mannśš og lķkn, sem eru einn af dżrmętustuįvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem jafnframt er ķ órofa samhengiviš kristnibošsskipunina!
Hérmegum vér aldrei gleyma neinum vorra minnstu mešbręšra og systra, nęr sem fjęr,hvort sem er ķ voru landi, innan Evrópu, t.d. ķ Lettlandi og Grikklandi, eša utan, ž.m.t. ekki sķst ķ Afrķku ogvķšar. Og hér hafa svo sannarlega kristnibošarnir, bęši fyrr og nś, bęši hér įlandi sem annars stašar, ętķš séš žess kristilegu skyldu sķna, meš žannfjįrsjóš aš leišarljósi, sem mölur og ryš, fęr aldrei grandaš, grundvallaš įkonungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi!
Ogskynsamlegar tillögur stjórnarandstöšunnar og annarra skynsamra og įbyrgraašila žjóšfélagsins, eins og žaš aš skattleggja inngreišslu lķfeyrissjóša ekki afturvirkt, til aš afla rķkissjóši lķfnaušsynlegra tekna; - og žaš įžessum erfišu tķmum heimskreppunnar, og hins svonefnda hruns, vegna žess ašbyggt hafši veriš allt of mikiš į aušęfaoflętinu, fjįrsjóši, sem mölur og ryšfęr eytt; - er virt aš vettugi, en ķ stašinn eru lagšir į žjóšina stórauknarskattaįlögur, sem einkum eru ķžyngjandi fyrir heimilin ķ landinu, sem mörg hverblęša, enda ekkert veriš gert til aš huga aš hag heimilanna ķ landinu, ž.e.hjį hinum almenna borgara! Afleišinginveršur enn meiri landsflótti, einkum mešal ungs fólks!
Hinn miskunnarlausi tķšarandi nśtķmans, semaš sönnu gętir ekki ašeins hér į landi, heldur einnig vķša, einkum um hinnvetsręna heim, einkum žar sem afhelguš forręšishyggjustjórnvöld hefur nįšvöldum, ein og t.d. hin nżja forręšishyggjustjórn ķ Grikklandi, - žótt hśn sętieinnig ofrķki og kśgun Evrópusamandsins (ESB), gefur lķtiš fyrir hin kristilegusišferšisgildi mannfélagsins, hvaš žį, aš slį skjaldborg um žau gildi, hvortsem er um aš ręša heimiliš, sem veršur alltaf hyrningarsteinn kristins sišašsmannfélags, eša žį heilbrigšis- og lķknaržjónustu, sem til žessa, hefur talistein af hyrnigarsteinum kristins sišašs mannfélags, og er ein af dżrmętustuįvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem sagan hefursannaš, öld af öld, og enn žann dag ķ dag.
Milljöršum króna er eytt ķ óljósarašildarvišręšur varšandi hugsanlega ašild Ķslands aš Evrópusambandinu, ESB., ogžaš įn nokkurrar vissu um žaš, hvort meiri hluti almennings velji slķkanvalkost. Tķmasetningin er einnigfrįleit, žegar um er aš ręša eina mestu heimskreppu sögunnar. Hér er brušlaš meš skattfé borgaranna, semnęr hefši veriš nżtt meš skynsömum og mannśšlegum hętti, til aš slį skjaldborgum heimilin sem og lķfsnaušsynlega lķknar- og heilbrigšisžjónustu sem og ašralķfsnaušsynlega žjónustu, sem varša ekki sķst almannavarnir, auk annarrarvelferšaržjónustu sem og menntunar.
V NIŠURLAG:
Guš gefi, aš sś sišblinda, sem fylgt hefurmiskunnarlausum tķšaranda sinnuleysisins, skeytingarleysinsins og heimskunnar,heyri brįtt sögunni til, og ofangreind grundvallarhugsjón kristinnarkęrleikstrśar og sišar aldanna, sem kemur ekki sķst fram ķ ofangreindum oršumog hugsunum mannvinarins ogkristnibošslęknisins, Alberts Schweitzrs, einkum žar sem hann ręšir um, aš fyrr eša sķšar muni žęr hugsanir, semhann lįti hér ķ ljós, - hinar kristilegumannśšarhugsjónir - sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hljóti aš sigra bęši höfuš og hjarta. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179;įherslubreyting: ÓŽ).
Guš gefi svo sannarlega, aš svo megi verša,įšur en sį banvęni faraldur, sem er óhjįkvęmilegur įvöxtur og arfleifš hinspólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, kosti mannslķf eins vorra minnstumešbręšra eša systra, nęr sem fjęr
Guš gefi einnig, aš viš taki įbyrgarlandsstjórnir, sem leiti įvallt handleišslu Drottins ķ öllum sķnum verkum, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna,aš leišarljósi, bęši hér į landi sem annars stašar, og žį į ég viš ķ raun,raunverulega įbyrgar rķkisstjórnir, sem ķ senn hafni sandi sišblinds tķšarandasem og aušęfaoflętisins, en hafi žvert į móti fyrrnefnd grundvallargildi reglufestu,skynsemi, viršingar, réttlętis, miskunnar og lķknar, aš leišarljósi, ķmannfélagi, sem vissulega getur aldrei oršiš fullkomiš hérna megin grafar, žarsem vér getum heilshugar, senn ķ aušmżkt, og žakklęti en aušmżkt hefur hinsvegar ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera, tekiš heilshugar undir meš séra MatthķasiJochumssyni, ekki sķst ķ seinna versi Žjóšsöngs lands vors, žar sem vér gerumoss jafnframt grein fyrir žvķ, aš vort eiginlegt föšurland er į himnum, žar semengin landamęri eru, engin sorg, sjśkdómar, strķš, né nokkuš annaš böl né žrenging,eru framar til, ķ alkęrleikanum heima hjį Guši Föšur vorum, viš hliš Lambsins,konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, Frelsara vorsog Endurlausnara, ķ einingu Heilags Anda, žar sem verša endurfundir įstvina ogvina:
Ó,Guš vors lands, ó, lands vors Guš,
vérlifum sem blaktandi, blaktandi strį,
vérdeyjum, ef žś ert ei ljós žaš og lķf,
semaš lyftir oss duftinu frį.
Ó,vertu hvern morgun vort ljśfasta lķf,
vorleištogi ķ daganna žraut,
ogį kvöldin vor himneska hvķld og vor hlķf,
ogvor hertogi į žjóšlķfsins braut.
:,: Ķslands žśsund įr, :,:
veršigróandi žjóšlķf meš žverrandi tįr,
semžroskast į Gušs rķkis braut.
Sb. 1945 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 501).
Žessiorš mannvinarians og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, segja allt, semsegja žarf, og varšar eilķfgildan sannleika allra tķma:
Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfaravantrś į andleg veršmęti žetta er eitt af einkennumog meinsemdum samtķšarinnar.
Trśinį hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ..., ... trśin į mildina,miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann žetta allt, sem Jesśstalar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar enbarnalegar fjarstęšur. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272;įherslubreyting: ÓŽ).
Égenda meš sömu lykiloršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, AlbertsSchweitzers, og ég vitnaši til hér aš framan:
Framtķšmannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitistviš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, ervanręksla, en ekki örlög. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274;įherslubreyting: ÓŽ)..
Reykjavķk, 31. mars 2010.
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķgušfręši, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 05:33 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
27.3.2010 | 04:00
BĮKNIŠ EYKST Į KOSNTAŠ HEIMILA, OG LĮGMARKSGRUNNŽJÓNUSTU VELFERŠAR:
Allt sišaš fólk, hlżtur nś - og veršur - aš vakna hér af Žyrnirósarsvefni sinnuleysisins, miskunnarleysins, og sišblindunnar, gagnvart nįunga vorum, nęr sem fjęr. Og hvert mannslķf skiptir hér mįli, og er óafturkręft. Er žaš žetta, sem žjóšin virkilega vill? Ég vil ekki trśa žvķ aš svo sé, en mikil afkristnun og afsišun, sem er ekki aš byrja ķ dag, hlżtur hér žvķ mišur aš hafa mikil įhrif varšandi žaš, aš grafa undan žvķ, aš hyrningarsteinar sišašs mannfélags, sé heimiliš og fjölskyldan, og aš mannslķfiš, hvaš žį eilķf sįluhjįlp žess, sé metiš, ķ gušlausu mannfélagi miskunnarleysins.
Meš óskum um Gušs blessun.
Trśmįl | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
Fyrir Alžingi, liggur fyrir frumvarp til laga, sem byggist į forręšishyggju marxķskrar hugmyndafręši, žar sem einstaklingsframtakiš er ekki ašeins lķtilsmetiš, heldur svķvirt, į grundvelli žeirrar hugmyndafręši marxķskrar foręšishyggju, sem sér manneskjuna ašeins sem hluta af ópersónlegum tölum į pappķr; fyrir utan žaš, hversu ógešfellt er aš nota oršiš kvóta yfir mennskar manneskjur, eins og um vęri aš ręša dauša hluti eša tölur į pappķr. Hér er žvķ mišur um aš ręša einręši fasķskrar hugmyndafręši, sem žolir ekki framtak og frelsi einstaklingsins. Ef fleiri en 50 manns starfa hjį fyrirtęki, mega ekki fleiri en 60% annars hvors kynsins, vera ķ stjórn fyrirtękja. Veršur skiptingin nęst, e.t.v. jafnframt mišuš viš kynžįtt, eša eitthvaš annaš?
Fyrir utan margžętt brot į stjórnarskrį fullvalda lżšręšisrķkis, sem varša ķ senn eignarétt og atvinnufrelsi einstaklingsins sem einstaklings sem og persónurétt, óhįš kynferši, kynžętti, o.s.frv., kemur fyrirskipun forręšishyggjunnar, sem ętlar aš brjóta žau grundvallarmannréttindi, og svipta einstaklinga eiganda/eigendur lögvöršum grundvallarréttindum, - jafnvel afturvirkt, - sem einkum koma fram ķ ofannefndum stjórnskipunarlegum grundvallarlögum fullvalda lżšręšisrķkis. Žaš žarf ekki glöggt auga til aš sjį, aš ofangreind foręšishyggja, bitnar ekkert sķšur į konum, en körlum, bęši sem einstaklingum, en einnig sem fjölskyldum.
Hinsvegar er hjónabandiš, heimiliš og fjölskyldan, sem ętķš verša hyrningarsteinar kristilegs og sišašs mannfélags, ekki hįtt metin, af ofangreindri forręšishyggju, eins og žvķ mišur hefur sannast m.a. hér į landi, žar sem heimilin hafa mįtt blęša śt, ķ rétt rśmt įr!
Tek ég hér heilshugar undir meš hįttvirtum žingmanni, Ragnheiši E. Įrnadóttur, sem greiddi atkvęši gegn ofangreindu frumvarpi forręšishyggjunnar! Hinn ,,pólitķski rétttrśnašur forręšishyggjunnar" vinnur jafnframt markvisst aš žvķ, aš mynda óbrśanlega gjį į milli kynjanna. Žaš er hins vegar vissulega ekkert, sem męlir gegn žvķ, aš konur sem karlar vinni sem mest og best saman, į grundvelli gagnkvęmrar viršingar, og ekkert nema gott eitt um žaš aš segja.
Og aš halda einhverjum einstaklingi frį žvķ, aš komast ķ tiltekiš starf, eša stöšu, sem hugur hans hneigist til, og hann hefur hęfni til, sem skal metiš į sem faglegastan og hlutlęgastan hįtt, en ekki huglęgan, žar sem persónuleg gešžóttaįkvöršun ręšur feršinni, hvort sem er į grundvelli kynferšis, kynžįttar, eša sem óęskilegseinstaklings, o.s.frv., er vissulega fordęmanlegt! Og hér komum viš einmitt aš žeim kjarna mįlins, žar sem hver einstaklingur sé metinn sem einstaklingur mennsk manneskja, en ekki eins og daušur hlutur eša tala įpappķr.
Hįttsettir embęttismenn, bęši andlegir og veraldlegir, hafa bęši fyrr og nś, beitt fólki valdahroka, og žaš į öllum öldum. Žaš sannar sagan. Žaš hafa einnig voldug rķki gert, bęši gegn eigin žegnum sem og öšrum, ž.m.t. fįmennum, eša fįmennari žjóšum.
Valdahrokinn varšandi hiš svonefnda Icesave-mįl, er ķ raun og veru ekkert einsdęmi. Nś hafa Ķslendingar, hins vegar, einstakt tękifęri, til aš sżna valdahroka tveggja fyrrverandi nżlenduvelda, aš ķ senn valdahroki og fjįrkśgun, verši ekki lišin, hver sem ķ hlut į! Förum öll įkjörstaš, og segjum skżrt nei, ķ žjóšaratkvęšagreišlunni į laugardaginn, 6. mars nk. Aušmżktin, andstęša valdhrokans, hefur ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera. Loks įrétta ég stušning minn viš hęstvirtan forseta hins fullvalda lżšveldis Ķslands!
Ég enda meš žessum oršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers:
Framtķš mannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitist viš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, er vanręksla, en ekki örlög. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274; įherslubreyting: ÓŽ).
Meš óskum um Gušs blessun.
Meš vinsemd og viršingu,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķ gušfręši, og er meš lögvarinn rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Trśmįl | Breytt s.d. kl. 04:48 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
Um bloggiš
Ólafur Þórisson
Nżjustu fęrslur
- Nżtt frumvarp Velferšarrįšuneytisins gegn ófęddum börnum glęp...
- HUGVEKJA: KRISTIN KĘRLEIKSTRŚ OG MENNINGARARFLEIFŠ ALDANNA:
- SAMRĘMAST FRJĮLSAR FÓSTUREYŠINGAR KRISTINNI KĘRLEIKSTRŚ ALDA...
- HEYRIR FLÓTTAMANNAHJĮLP SAMEINUŠU ŽJÓŠANNA, NŚ SÖGUNNI TIL?
- MANNVINURINN OG KRISTNIBOŠSLĘKNIRINN ALBERT SCHWEITZER; Ķ ĮR ...
Bloggvinir
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (23.1.): 0
- Sl. sólarhring:
- Sl. viku: 1
- Frį upphafi: 0
Annaš
- Innlit ķ dag: 0
- Innlit sl. viku: 1
- Gestir ķ dag: 0
- IP-tölur ķ dag: 0
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar