1.4.2010 | 05:29
KRISTNAR MANNŚŠARHUSJÓNIR ALBERTS SCHWEITZERS OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG:
NĮNARI ŚTFĘRSLA:
KRISTNAR MANNŚŠARHUGSJÓNIR, SEM BYGGJAST Į HÖFUNDI ALLS LĶFS OG MISKUNNSEMDAR,GUŠS, Ķ DROTTNI VORUM JESŚ KRISTI, Ķ EININGU HEILAGS ANDA; EINKUM MANNVINA EINS OG ALBERTS SCHWEITZERS,OG FLEIRI MANNVINA, HEIMFĘRŠAR TIL MANNFÉLAGSINS Ķ DAG, Ķ LJÓSI SÖGUNNAR, FYRROG SĶŠAR, ANDSTĘTT SKEYTINGARLEYSI NŚTĶMAMANNFÉGS:
I INNGANGUR:
Órofasamhengi er milli björgunar eilķfrar sįlheillar mannsins sem og björgunarmannslķfa og lķknar og umönnunnar allra žeirra, sem žjįst į einn eša annanhįtt. Sama er aš segja varšandimenntunina, sérstaklega gagnvart börnunum. Og hér er bęnin, eins og varšar allt kristilegt lķferni, lykillinn ašfrelsandi, og lķknandi nįš og miskunn Gušs, ķ Drottni vorum Jesś Kristi. Og sérstaka athygli vekur ķ Gušspjallinu, ogžį mišaš viš tķšarandann ķ dag, aš ,,kostnašur varšandi lękningu hinna sjśku,er ekki nefdnur, og žvķ sķšur talinn eftir, eins og hins vegar er ómęlt gert ķhinum afhelgušu išnrķkjum nśtķmans, žmt. hér į landi, og kemur enn skżrar fram,žegar halla fer undan fęti, ekki sķst varšandi faraldur heimskreppunnar, ķ dag,žį fyrst reynir į sišferšileg gildi mannfélagsins, į hverjum tķma; og efvesturveldin huga ekki betur aš sķnum eigin žegnum, og stefna lķfi og heilsužeirra ķ brįša hęttu, hvernig fer žį fyrir fjarlęgum raunabörnum, t.d. ķAfrķku, žar sem fyrrverandi nżlendurķki hafa aš verulegu leiti višhaldiš žeirrilķknaržjónustu, sem žeim bar vissulega einnig skylda til, sem kristnibošarnirvoru frumkvöšlar aš. Og veršur jafnframtekki aš lķta sér nęst, žegar afhjśpast, aš rķkisvald viškomandi landsstjórnar,stendur ekki lengur t.d. undir kostnaši lķknaržjónustunnar, og žį nęr semfjęr! Verša ekki kristnibošarnir aš faraaš lķta sér nęr, įn žess aš draga į nokkurn hįtt śr žeirra ómetanlegakristnibošsstarfi, og žar meš įvextum žess, lķknaržjónusta til handa žeim sjśkusem og uppbygging og veršveisla menntunar barna, og uppbygging kristilegssafnašarstarfs, sem žeir veita m.a. ķ Afrķku! Hér veršum viš, sem jįtum kristna trś og siš, aš lķta okkur bęši nęr semfjęr, neyš nįungans skiptir alla hina kristnu mįli, hvot sem nįunginn bżr rétthandan okkur, ķ 10 km. fjarlegš sem og ķ 4000 km. fjarlęgš. Žetta įréttast sérstaklega ķkristnibošsskipuninni sem og ręšu Jesś ķ lok 25. kapķtula Matteusragušsspjalls,versum 31-46, varšandi sįluhjįlplega lķfsnaušsynlega skyldu vora viš nįungann,nęr sem fjęr: Tvö dęmi varšarlķknaržjónusuna viš žann, sem sjśkur er sem og fangann, auk hjįlpar til handafįtękum, og eru allt einn af dżrtsu įvöxtum kristilegrarar kęrleikstrśar ogsišar aldanna .
Vissulegabera viškomandi stjórnmįlamenn žjóšrķkja mikla įbyrgš į žessum mįlum, en verkžeirra geta yfirleitt aldrei annaš, en veriš endurspeglum į sišferši viškomandižjóšrķkis. Og žegar mikil afkristnun, afhelgun og afsišun, hefur įtt sér stašmešal žjóšrķkjanna, getur śtkoman sjaldnast oršiš góš, ķ kristilegumsišferšilegum skilningi; fyrir utan aš nżta hvern eyri allra milljaršanna, semallra best og į sem skynsamlegastan hįtt, įn endalauss ,,nišurskuršar, žar sem,,hįtķska hins miskunnarlausa afhelgaša tķšaranda nśtķmans er ķ algleymingi,sem lķfsnaušsynlega veršur hins vegar aš renna til lķfnaušsynlegra mįlaflokka,svo sem almannavarna, löggęslu, heilbrigšismįla, menntamįla, og almennrarvelferšaržjónustu; mannslķf hvers einstaks einstaklings er hér einskis metiš,auk žess sem veriš er aš ,,spara eyrinn, en ,,henda krónunni; tiltölulega hįarfjįrupphęšir eru skammarlega illa nżttar, hvaš žį aš hver eyrir žess fjįrmagns,sé nżttur til hins żtrasta, įn žess aš žaš verši į kostnaš viškomandi žjónustu,og starfsfólks žeirrar žjónustu. Óhjįkvęmilegt er, aš forgangsraša veršur varšandi rķkisrekstueinn, enžį er žaš sišferšileg lįgmarkskrafa, aš sérstakri skjaldborg sé slegiš um žaustörf, sem varša lķf og heilsu fólks; m.ö.o., eru upp į lķf og dauša komin. Allt hefur žetta vissulega veriš arfleifšviškomandi trśarmenningarlegs arfs, og įvaxta hans. .Og leifar žess arfs eru žó enn til stašar,žrįtt fyrir allt. En leiti blessaširstjórnmįlamennirnir ekki handleišslu og leišsagnar almįttugs Gušs, er ekki vonį góšu, og skammist sķn ekki fyrir ķeinlęgni, aš bišja Ķslandi, og Ķslenskri žjóš Gušs blessunar, eins ogfyrrverandi forsętisrįšherra gerši, ķ fyllstu einlęgni, auk žess aš reyna aštaka į erfišum mįlum af fyllstu įbyrgš, žvķ mišur andstętt nśverandistjórnvöldum.
Enžetta dugar ekki eitt sér, nema e.t.v. varšandi mannsęmandi grunnžjónustu,varšandi ofangreint, žar sem lķfi og heilsu fólks, sé ekki stefnt ķ voša, einsog allt bendir žvķ mišur til, ķ öllum ,,nišurskuršinum til lķfnaušsynlegrgaržjónustu, og viršist vera ,,hįtķska hins sišblinda tķšaranda nśtķmans. Žaš er žvķ mišur mjög aušvelt aš ,,skeranišur meš einu pennastriki, og e.t.v. einni ,,jaršżtu, og rśsta alda- ogįratuga grunnžjónustu björgunar mannnslķfa, og žį ekki sķst varšandilķknaržjónustuna; hitt er erfišara, aš vinna aš varšveislu žessararlķfsnaušsynlegu grunnžjónustu, og žį ķ senn meš markvissari og skynsamlegri semog mannśšlegri nżtingu varšandi kostnaš žessarar lķfnaušsynlegu žjónustu; enžaš er ekki alltaf hęgt aš foršast erfiš verkefni, žótt tķšarandi nśtķmanskrefjist žess. Tķšarandi nśtķmans villgera allt į sem aušveldastan hįtt, og verk stjórnmįlamannanna eru ekkert annašen endurspeglun žess tķšaranda, sem rķkir hverju sinni, hverjar sem afleišingarverša, ķ staš žess, aš vinna aš varšveislu grunnžjónustu björgunar mannslķfa oglķknar og miskunnsemi, sérstaklega til handa hinum sjśku, og öšrum, sem eigaerfitt; žetta kostar įtak og er aš mörgu leiti erfitt, en eigi aš sķšurframkvęmanlegt, sem sagan sannar, svo fremi kristin sišferši er meš ķ för,grundvölluš į konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi. Skyldan er vissulega til stašar hjįviškomandi žjóšrķkjum og stjórnmįlaleištogum žeirra, einnig fyrrverandinżlenduveldum, gagnvart fyrrvernadi žegnum sķnum einnig žar. Og žegar hallar undan fęti gagnvart eiginžegnum, sem er nógu slęmt, en er ekkert mišaš viš žaš, sem bķšur žegnafyrrverandi nżlendurķkja.
Vissulegaber sišferšilega įbyrgšarfullum stjórnvöldum, aš mannsęmandi grunnžjónustaverši veitt žegnum žeirra, bęši žegnum eigin lands, hér į landi semannarsstašar, sem og žegnum fyrrverandi nżlenduvelda, og senda eins marga lęknaį vettvang og unnt er til (fyrrverandi) nżlendna sinna, eins og mannvinurinn ogkristnibošslęknirinn, Albert Schweitzer, kemst m.a. aš orši. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, AS, Ęvisaga, bls. 178).
II VEGIŠ ÓMAKLEGA AŠHYRNINGARSTÉTTUM OG HYRNINGARSTÖRFUM KRISTILEGS SIŠAŠS MANNFÉLAGS, EINKUM LĶKNAR, MISKUNNAR, LÖGGĘSLU OGBJÖRGUNAR, O.S.FRV. SEM OG HYRNINGARSTÉTTUM HINS HEILAGA HJÓNABANDS, SAMKVĘMTHEILÖGU GUŠS ORŠI OG SKIKKAN SKAPARANS GRUNDVALLAREINGINGU KRISTILEGRARFJÖLSYLDU OG HEIMILIS, - AF HĮLFU ÓBILGJARNRA STJÓRNVALDA GUŠLAUSRAR OG SIŠLAUSRAR MARXĶSKRAR FORRĘŠISHYGGJU:
1 Störflķknar, miskunnar, björgunar, og uppeldis og fręšslu, eru vanmetin, į mjög ómakleganhįtt, af hįlfu gušlausrar marxķskrar forręšishyggju hins pólitķskarétttrśnašar - göfug hyrningarstörfkristilegs sišašs mannfélags, og samanstanda einkum af hefšbundnumkvennastörfum, einkum hjśkrunar, lķknar, ummönnunar, uppeldis- og fręšslu, aukstarfa lękna, presta, brįšališa, sjśkraflutningarmanna, lögreglumanna, aukannarra björgunarsveitarmanna. Žessigöfugu hyrningarstörf, eru dżrmęt dęmi um žann fjįrsjóš, sem mölur og ryš fęraldrei grandaš, andstętt framagirnd forręšishyggjunnar og aušęfaoflętisins. Hvķlķk mannfyrirlitning og ķ raun ekki sķšurkvenfyrirlitning, žvķ konur eru einnig menn!
Endabitnar mannfyrirlitning marxķskrar forręšishyggju, ekki sķst į svķviršileganhįtt į męšrum og veršandi męšrum sem og męšravernd og ungbarnaeftirliti! Mannréttindi męšra og barna žeirra sem ogfešra, eru fótum trošin, į hinn svķviršilegasta hįtt žeirrar grimmu fasķskuforręšishyggju, sem metur mannslķfiš einskis! Žvķ mišur komu slķk dęmi fram ķ Kastljósi Sjónvarps, fimmtudagskvöldiš,žann 4. mars sl. Aš ekki sé talaš umžann glęp, aš śthżsa fįrveiku barni af gjörgęsludeild Barnaspķtala Hringsins,og kom fram ķ Ķslandi ķ dag Stöšvar tvö, nś nżveriš!
Andstęšažessa miskunnarleysins, er ekki sķst dugnašur žeirra kvenna, sem aukhjśkrunarstarfa sem og annarra starfa, hafa stofnaš fyrirtęki varšandiheilbrigšisžjónustu og heilsueflingu, m.a. innan fyrirtękja. Hér er ekki sķšur um göfug störfheilsueflingar aš ręša, og aš fyrirbyggja veikindi, sem skilar sér margfallttil mannfélagsins, į margžęttan hįtt, ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs!
2 Guš stofnaši hjónastéttina semgrundvallarhyrningarstéttar kristilegs og sišašs mannfélags. Gušlausir jašarhópar vinna markvisstaš žvķ,aš skapa óeiningu og sundrungu og óbrśanlegar gjįar milli žessarrar hyrningarstéttar hjónastéttarinnar kristilegssišašs mannfélags aldanna! Hvaš žį aš lķf hins ófędda barns sé mikilsmetiš, eša hitt žó heldur. Syndin er hérgerš aš einhverskonar mannréttindum mannréttindabrot ķ nafnimannréttinda, og gengur gróflega ķ berhögg viš Heilagt Gušs Oršs og SkikkanSkaparans. [Til aš fyrirbyggja allanmisskilngin, er hér hins vegar alls ekki veriš aš dęma žį einstaklionga, semekki tilheyra hjónaastéeinni, og geta vissulega framgengiš samkvęmt žeirriköllun Gušs, ķ Vķngarši Drottins, og enginn skyldi annan dęma]. Er hér e.t.v. um aš ręša syndina gegnHeilögum Anda, sem aldrei veršur fyrirgefin? Eša sś svķviršilega sundrung og ofbeldi, sem bitnar ekki sķst į konum ogbörnum, sem hefur stóraukist meš tilkomu žessarra jašarhópa miskunnarleysisins,auk almenns frįhvars frį kristinni kęrleikstrś og siš aldanna! Žessir djöfullegu jašarhópar andlegs dauša,eru óhugnalega skyldir djöfullegum hópum Talibana, žar sem hįmarkmiskunnarleysis og svķviršu, sem beinist ekki sķst gagnvart konum og börnum, erķ algleymingi!
3 Mannvinurinn og kristnibošslęknirinn,Alberts Schweitzers, kemst m.a. svo aš orši:
Framtķšmannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitistviš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, ervanręksla, en ekki örlög. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274;įherslubreyting: ÓŽ).
III ŽĮTTUR ALBERTS SCHWEITZERS, OGFLEIRI MANNVINA OG KRISTNIBOŠA SJĮLFBOŠALIŠA, OG OFANGREINAR HYRNINGARSTÉTTARKRISTILEGS HJÓNABANDS, FJÖLSKYDLU OG HEIMILIS, SEM VERŠA ALLTAF SÉRSTAKIRHYRNINGARŽĘTTIR KRISTILEGS OG SIŠAŠS MANNFÉLAGS SEM OG HYRNINGARSTÉTTAHEILBROGŠIS- OG LĶKNARŽJÓNUSTU, AUK ANNARRA HYRNINGARSTARFA LÖGGĘSLU- OG BJÖRGUNAR,OG ÖRYGGISŽJÓNUSTU, Ž.M.T LOFTSKLEYTAMANNA OG FL, AUK UPPELDIS- OG MENNTUNNAR,OG ANNARRA MANNŚŠARSTARFA, O.S.FRV.:
Oršréttsegir ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers:
,,Žęržjóšir sem eiga nżlendur, verša aš lįta sér skiljast, aš žęr bera sķna sérstökuįbyrgš. Rķkin verša aš hjįlpa til žessaš bęta fyrir syndir fyrri tķma. Enrķkisvald gerir aldrei neitt nema hugarfar almennings sé į bak viš. Og rķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk,sem hér kallar aš. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.178). Žetta eru orš aš sönnu; rķksvaldišgetur aldrei eitt sér, leyst žau mannśšarhlutverk, sem varšar mannsęmandilķknaržjónustu til hins sjśka, og žį nęr sem fjęr. Meira veršur aš koma til, og er nśtķminn allrasķst undantekning, žrįtt fyrir alla tęknižróunina.
...
Stašreyndiner og veršur alltaf sś, aš meira žurfi aš koma til, en rķkisvaldiš eitt sérgetur lagt til mįlanna, til aš leysa žaš mannśšarhlutverk, eins og AlbertSchweitzer kemst einnig aš orši, og vķsar žį ekki sķst til hins mikilvęgahlutverks og starfsemi sjįlfbošališans (kristnibošans):
,,Nżlendurķkinverša vitanlega aš senda eins marga lękna į vettvang og unnt er. En stjórnir sumra nżlendna fį ekki einu sinnilękna ķ žęr stöšur, sem til eru, žótt žęr séu alltof fįar. ,,Vér veršum aš nį ķ lękna, sem vilja gerastsjįlfbošališar og fara til litašra žjóša, taka aš sér aš lifa žar ķ einangrun,viš erfišleika hęttulegs loftslags, fjarri heimkynni og allri sišmenningu. Ég get sagt žeim af reynslu, aš žeir munu fįrķkuleg laun fyrir allt, sem žeir segja skiliš viš. Hiš góša sem žeir fį gjört, mun reynast ęrinlaun.. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, bls. 178).
Žeir,sem fara til žess aš vinna žetta hjįlparverk, žurfa aš eiga einhverja heimafyrir, sem veiti žeim naušsynlegan styrk. Žessi skylda hvķlir į öllum. Žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og višurkenna hana, eru žeir, semsjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bata meina sinna. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179). ... . Hverjir eru žeir, sem sjį skylduna žegar ķ staš og eiga žegar aš hefjasthanda? (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Bręšralagžeir, sem žrautir reyndu. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls.178).
Žašeru m.ö.o. žeir, sem sjįlfir hafa reynt žjįningar, en fengiš bót meinasinna. (Sigurbjörn Einarsson/ ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178-179).
...,žeir eru venzlašir hvar svo sem žeir eiga heima į hnettinum. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer,Ęvisaga, bls. 178).
Oršréttsegir Albert Schweitzer:
,,,,Éghef nś sjįlfur veriš tvķvegis skorinn upp og fengiš viš žaš heilsuna aftur, enhśn hafši veriš į hverfanda hveli sķšan 1918. Ég hef meš orgeltónleikum og erindum aflaš fjįr til žess aš grynna įskuldinni, sem ég varš aš safna strķšsįrin. Žvķ er ég įkvešinn ķ žvķ aš aš halda įframstarfi mķnu fyrir žjįša menn ķ fjarlęgš. Sś starfsemi, sem ég hafši byggt upp, hefur aš vķsu hruniš ķ strķšinu. Žeir vinir mķnir af żmsum žjóšum, sem höfšubundizt samtökum um aš styšja žaš, hafa vegna heimsvišburšanna oršiš višskilahverjir viš ašra um langt skeiš. Žeir,sem höfšu fęri į žvķ aš hjįlpa įfram, uršu margir öreigar ķ strķšinu. Žaš veršur erfitt aš afla fjįrins. Og nś žarf miklu meira en įšur, žvķ kostnašurviš starf mitt er oršinn žrefaldur, hversu mjög sem öllu er ķ hóf stillt.
Enég er samt hugrakkur. Eymdin, sem ég hefséš, veitir mér styrk, og traust mitt į mönnunum er mér vonarvaki. Ég vil treysta žvķ, aš ég finni nęgilegamarga menn, sem bjargaš hefur śr lķkamlegum žrautum og eru žess vegna fśsir ašfęra žakkarfórnir vegna žeirra, sem lifšu į lķkan hįtt. Ég vil vona, aš bręšralag žeirra, sem žrautirreyndu, geti brįšlega sent marga marga lękna vķšsvegar śt um heim. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 180).
Aškomanķ Lambarene, var slķk, eftir fyrri heimsstyrjöldina, aš Albert Schweitzer ogsamstarfsfólk hans, žurfti aš byggja allt upp, nįnast frį grunni,, ž.e.a.s.sjśkrahśssbyggingarnar. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga,bls.185-188). Aškoman var meš sannimargfallt verri, en allar heimskreppur, alla sl. öld, og allt til tilheimskreppunnar, sem skall į haustiš 2008, varšandi žaš, aš slį skjaldborg umžennanan einn af dżrstu įvöxtum kristinnar kęrleikstrśar aldanna,lķknaržjónustuna, žar sem bęši žarf aš koma til uppbygging og varšveislarķkisvaldsins, meš góšan hug almennings aš baki sem og einstaklinga,lķknarfélaga, og jafnvel kristinna safnaša, aš ekki sé talaš um kristnibošssamtök(sjįlfbošališa), en Albert Schweitzer starfaši sem kristnibošslęknir, ķ rśmahįlfa ölda.
Rķkisvaldišveršur aš tryggja grunnžjónustu lķknaržjónustunnar, en meira žarf til, nęr semfjęr, einstaklinga og félaga, einkum kristinna félaga, sem hafa įlķka hugsjónirog eilķfšarlķfssżn žeirrar kristnu kęrleikstrśar aldanna, sem fylgjaskilyršislaust eftir kalli Jesś Krists, til kęrleiksžjónustu ķ VķngaršiDrottins. (Albert Schweitzer, 1954, TheQuest og the Historical Jesus, bls. 401), og er ķ órofa samhengi viškristnibošsskipunina, t.d. ķ Matteusargušspjalli, 28. kapķtula, vers18-20. Žegar žessum kristnumannśšargildum fękkar, eša hnignar, er ekki von į góšu, eins og sagan hefuralltaf sannaš, öld af öld, og einnig nś ķ dag.
Lķfshugsjónar,sem [t.d.] Albert Schweitzer hafši, žar sem hann stofnaši sjśkrahśs ķLambarene, ķ Miš-Afrķku, og starfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfaöld, [(Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga)]; sannar hiš órofa samhengiköllunar Jesś Krists og kristnibošsskipunarinnar, varšandi nefntlķfsköllunarstarf Schweitzers; ķ jafnvel žótt žaš yrši ķ smękkašri fyrirmynd,mannvina og kristniboša/kristnibošslękna! Žį koma hér ekki sķšur til greina lķknarfélög, ekki sķst kristileglķknarfélög, kristileg samfélög, eins og Hjįlpręšisherinn, og SamhjįlpHvķtasunnumanna, kristnibošssamtök sem og kristnir söfnušir, sem öll/allir hafaunniš ómetanleg kęrleiksstörf ķ mannfélaginu, ķ Vķngarši Drottins.
Samkvęmtofangreindu, var ekki til neytt slķkt, eša neytt, sem gęti vķsaš hiš minnsta ķžį įtt, hjį Albert Schweitzer og ašstošarfólki hans - oršiš og inntak žess varekki til ķ ,,oršabók žeirra - hversu erfišlega, sem įraši, žótt hann nżtti semallra best hvern eyri til lķknarstarfsins, meš skynsömum sparnaši, sem bitnašialdrei į lķknaržjónustunni, [(Sigurnjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955,Albert Schweitzer, Ęvisaga)], sem hinsvegar ķ afkristnun, afhelgun og afsišunnśtķmans, er nefnt ,,endalaus nišurskuršur til lķknaržjónustunnar, og žį ekkibara hér į landi, heldur vķša um hinn vestręna heim, og ,,fyrirmyndin ekkisķst sótt til afhelgunar sumra ,,Norręnna velferšarstjórna, sem byggš hefurveriš aš verulegu leiti į marxķsk/bolsévķskri hugmyndafręši, sem er žvķ mišursöguleg stašreynd, sem bitnaš hefur miskunnarlaust į hinum sjśku, og žįsérstaklega bitnaš į gešfötlušum, og žvķ mišur viršast nśverandi stjórnvöld hérį landi, horfa mjög ķ žessa įtt, sérstaklega varšandi ,,uppbyggingu velferšar-og lķknaržjónustunnar; žótt m.a. rķki ķ Afrķku, fari margfallt ver śt śr žessummiskunnarlausa ,,nišurskurši til lķknaržjónustunnar; einum af įvöxtum hinssišblinda tķšaranda sinnuleysisins, og skeytingarleysis hans sem og,,nišurskuršar til žróunarašstošar, til handa vorum minnstu mešbręšrum ogsystrum!
T.d.kemur fram ķ ęvisögu mannvinarins og kristnibošslęknisins Alberts Schweitzers, (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185), ašstuttu eftir byltingu kommśnista/bolsévķka ķ Rśsslandi, hafi, aš öllu lķkindum,komiš fram undarleg ólyfjan bolséķskrar ofsatrśar og frumstęšrar forneskju, enhin sķšarnefnda var fyrir ķ Lambarene ķ Afrķku. Svonefndir hlébaršamenn, sem var nokkurs konar leyniregla innanfrumstęšrar forneskju, sem var landlęg forneskja ķ sumum rķkjum Afrķku, höfšuhaft sig óvenjumikiš ķ frammi. ,,Svovirtist sem žessi ófögnušur vęri aš magnast. Hugsanlegt, aš ekki vęri ašeins um landlęga forneskju aš ręša, heldurinnflutta pólitķk jafnframt, bolsévķska ofsatrś.
Fyrirtveim įrum hafši mašur veriš myrtur į kristnibošsstöšinni ķ Lambarene. Moršinginn var hlébaršamašur. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson,1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 185). Guši sé lof, aš žį uppręttikrinibošiš žetta andlega krabbamein af samblandi žessara ólyfjan marxķskrar/bolsévķskrarofsatrśar og helstefnu og frumstęšrar forneskju, og kristin kęrleikstrś ogįvextir hennar blómströšu ķ stašinn, og leiddu m.a. af sér lķkn og miskunn, ķstaš grimmdar og morša. Og ķ dag sjįumviš žvķ mišur žessar sömu helstefnur gušleysins og heišindómsins, m.a.marxķsk/bolsévķskrar ofsatrśar, og žį ekki sķst ķ Afrķku, žar sem m.a.stślkubörn eru hneppt ķ kynlķfsžręlkun, og drengir og stślkur eru hneppt ķvinnužręlkun, og drengir eru hnepptir ķhernaš, og geršir aš lifandi fallbyssufóšri. Ekkert annaš en skipulagt og markvisst kristniboš getur upprętt žetta andlegakrabbamein; žaš sannar sagan svo sannarlega, sbr. ofangreint dęmi, varšandisögu Lambarene, ķ Miš-Afrķku.
Hér,eins og varšandi allt annaš, er eina lausnin kröftugt og öflugt kristniboš, semupprętir m.a. žessa glępi, og žaš myrkur žeirra helstefna gušleysisins ogheišindómsins, sem byggt er į, hvort sem m.a. er um aš ręša frumstęša og/ešamarxķsk/bosévķska ofsatrś og helstefnu.
Séra Mattķas Jochomsson kemst svo aš orši ķ žżšingu į žessu sįlmversi:
Ó,lķt į žeirra hryggšarhag,
semheišnin blindar nótt og dag,
ó,kveik žeim ljós, ó, send žeim sól,
ó,sżn žeim Jesś nįšarstól.
Keble Sb. 1886 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 453).
IV EILĶFGILD ORŠ KONUNGARKĘRLEIKANS, GRUNDVALLARŽĮTTA HEILAGS GUŠS ORŠS, SEM ĮRRÉTTAR ENN TAKMARKALAUSAMISKUNNSEMD DROTTRINS, GUŠS FÖŠUR, HJĮ KONUNGI KONUNGANNA, DROTTINS JESŚ KRITS,Ķ EININGU HEILAGS ANDA; HÖFUNDAR ALLS LĶFS OG EILĶFGILDRAR MISKUNNSEMDARALKĘRLEIKA ALMĮTTUGS GUŠS Ķ DROTTNI JESŚ KRISTI, FRELDARA VORUM OGENDURLAUSNARA, Ķ KRAFTI HEILAGS ANDA, ANDSTĘTT MISKUNNARLEYSI GUŠLAUSSMANNFÉLAGS:
ĶMatteusargušspjalli, 25. kapķtula, versum 34-36 og 40, stendur ritaš:
...Og žį mun konungurinn segja viš žį til hęgri: ,Komiš žér, hinir blessušu föšur mķns, og takiš aš erfš rķkiš, sem yšurvar bśiš frį grundvöllun heims. Žvķhungrašur var ég, og žér gįfuš mér aš eta, žyrstur var ég, og žér gįfuš mér ašdrekka, gestur var ég, og žér hżstuš mig, nakinn og žér klędduš mig, sjśkur ogžér vitjušuš mķn, ķ fangelsi var ég, og žér komuš til mķn. ...
...Konungurinn mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur, žaš allt, sem žér gjöršuš einum minna minnstubręšra, žaš hafiš žér gjört mér. (Biblķan- Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981, bls. 34-35;įherslubreyting: ÓŽ).
Seinni hópurinn, semmiskunnarverkunum sleppti, munu žį ....svara: ,Herra, hvenęr sįum vér žig hungrašan eša žyrstan, gestkominn ešanakinn, sjśkan eša ķ fangelsi, og hjįlpušumžér ekki? Hann mun žį svara žeim: ,Sannlega segi ég yšur: Žaš allt sem žér gjöršuš ekki einumhinna minnstu bręšra minna, žaš hafiš žér ekki heldur gjört mér. Og žeirmunu fara til eilķfrar refsingar, en hinir réttlįtu til eilķfs lķfs. (Biblķan - Heilög Ritning - Gamla testamentiš og Nżja testamentiš, 1981,bls. 35; įherslubreyting: ÓŽ).
Hérkemur fyrir Grķska oršiš *[dinkov“nsamév] hjįlpušum,sem lżsir enn dżpri merkingu oršsins vitjušuš *[épeskéyasšé] [heimsókn],žótt sś merking sé jafnframt ķ fullu gildi, ķ sem vķšustu samhengi. Enda er engin hjįlp, įn vitjunar. En jafnframt enn dżpra en eingöngu heimsókn, mešfullri viršingu fyrir heimsókninni sem slķkri, sem jafnframt er óhjįkvęmilega ķfullu samhengi ofangreinds; ž.e. hjįlp,athöfn, sem er hér m.a. upp į lķf og dauša hins sjśka komin. Sama varšar sķšan alla ašra, sem lķša, oger ekki hjįlpaš, fangans, hins hungraša, žyrsta, gestsins, o.s.frv. *([Hér veršuržvķ mišur óhjįkvęmilega aš notast viš Ķslenska stafi, ķ staš Grķskra, enmögulegt er aš bera žį fyllilega saman viš hina Grķsku stafi ķ GrķskaNżjatestamentinu: Novum TestamentumGreace, bls. 74**] Novum Testamentum Graece, 1983, bls. 74**).
Erumvér e.t.v. komin aš žeirri synd, semtelst syndin gegn Heilögum Anda, og veršur aldrei fyrirgefin? Og vér erum öllsamsek um, ekki ašeins stjórnmįlamennirnir?
Og e.t.v. sęta stjórnmįlamennirnir kśgunofrķkis erlendra stofnanana, eins og t.d.Alžjóša gjaldeyrissjóšsins (AGS)? Lķfiog heilsu fįrveiks fólks, er stefnt hér ķ brįšan voša, og afleišingarnar veršaaldrei, aldrei metnar til fjįr, hvort sem er hér į landi eša annars stšar! Glępur gegn mannkyni, og ekki ašeins hér įlandi? Og vér erum öll samsek hér,enda endurspegla stjórnvöld į hverjum tķma, vilja almennings, aš minnsta kosti,aš verulegu leiti. Aš minnsta kosti,voru hįttsettir nasistar Žrišja rķkis Hitlers, m.a. dęmdir fyrir žann žįttstrķšsglępa, aš hindra og meina stórumhópi fólks lęknisašstošar, fyrir utan alla ašra svķviršilega strķšsglępi, ķ hinum svonefndu Nurnbergréttarhöldun, aš lokinni seinni heimsstyrjöldinni, sem sagan sannar žvķ mišur.
Hérer um lykilatriši arfleifšar og įvaxtar kristinnar kęrleikstrśar og sišaraldanna, sem ótaldir sannir lęrisveinar Jesś Krists bęši hafa gert og unniš aš, aš gert yrši, į öllum öldum, ž.m.t. ķ dag. En žegar žessum kristna lķfsskilningikristninnar hnignar, er ekki von į góšu, og hefur aš sönnu komiš fram į öllumöldum, en ekki sķšur ķ allri afkristnun og afsišun grimmdar skeytingarleysis nśtķmans,sem sagan hefur einnig žvķ mišur sannaš, og sannar enn žann dag ķ dag.
Sišlausog sišblindur lķfshęttulegur - nišurskuršur andstętt hugsjón og störfumlķknar, miskunnsemdar og björgunar eins af dżrstu įvöxtum kristinnarkęrleikstrśar og sišar aldanna! Og kemurśt į eitt, hvert hiš eiginlega rekstarform lķknar og björgaunar er įkvešingrunnžjónusta veršur aš vera į vegum hins opinbera, en meira žarf til, svofremi sem mišaš aš er miskunnsemd, lķknsemi og björgun ķ ljósi žeirrakristilegu mannśšarsjónarmiša, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna ašleišarljósi, grundvallaš į konungi konunganna, konungi kęrleikans, DrottinsJesś Krists, žess alkęrleika, žar sem Guš afklęddist dżrš himnanna, gjöršistmašur, į hinum fyrstu Jólum, vor vegna, dó į krossi žeim dauša, sem beiš vor,vegna synda vorra, og fullnaši sigur sinn yfir daušanum meš upprisu sinni, įhinum fyrstu Pįskum, og śthellti sķnum Heilaga Anda yfir kirkju sķna, į hinnifyrstu Hvķtasunnu.
Drottinvor JesśsKristur, bar allar syndir vorar, sjśkdóma og annaš böl, upp įkrossinn, til žess aš vér skyldum frelsast og eiga lķf ķ fullum gnęgtum,andlega sem veraldlega, žannig aš enginn liši nokkurn skort, og taldi aldreieftir aš frelsa og lękna, og veita öllum žann eilķfgilda fjįrsjóš, sem mölur ogryš fęr aldrei eytt, en aldrei ķ ljósi aušęfaoflętisins, sem varšar hins vegaržann fjįtsjóš, sem mölur og ryš fęr eytt, og komiš hefur skżrlega fram ķheimskreppunni sem og öllum heimskreppum, žar sem hins vegar įvöxtur botnlaussforarpytts gręšgisvęšingar er höfš aš leišarljósi; slķkt hrynur, fyrr ešasķšar, og bitnar sķšan haršast į žeum, sem sķst skyldi, og litla sem enga sökeiga į įstandinu, eins og komiš hefur į daginn į gręšgisvęšinguaušęfaoflętisins, sem byggt er į forarpytti botnlausrar gręšgi, žar sem Guši ergleymt munum ķ žessu samhengi dęmisögu Jesś um rķka bóndann, sem stękkaši ogstękkaši hlöšur sķnar, en gleymdi Guši, og fyrirgjörši žar meš sįlu sinni.
Žįeru gušlausar helstefnur engu minni óvinur kristinnar kęrleikstrśar aldanna,helstefnur gušlausrar heimshyggju, skreyttar oft fögrum oršum jafnréttis enundarlegt er žaš jafnrétti, sem nęr ekki lengra og dżpra en žaš, aš nį ekkiyfir allt lķf mannsins, ž.m.t. hins ófędda barns, en lķfiš er frišheilagt frįgetnaši, samkvęmt Heilögu Gušs Orši og Skikkan Skaparans [hversu mikiš męttispara ķ heilbrigšismįluunum varšandi žaš aš afleggja svo til fóstureyšingar(hér er fé notaš til aš deyša lķf, ķ staš žess aš bjarga žvķ, og veita žvķ hinsvegar jafnframt alla mögulega lķkn og hjįlp, sem raunverulega er möguleg ekkisamkvęmt gešžóttaįkvöršun misvitra stjórnmįlamanna sem og annarra - en nżta žašfé žvert į móti žess heldur til bjargar og lķknar veiku fólki, aš ekki sé talašum męšur og börn žeirra] og ķ dżpstu kęrleikans merkingu žess oršs, alls eranda dregur, sbr. sišfręši mannvinarins og kristnibošslęknisins, AlbertsSchweitzers: Lotning fyrir lķfinu. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 143-147,268; įherslubreyting: ÓŽ).
,,Hugtakišlotning fyrir lķfinu hefuröll skilyrši, segir Schweitzer, til aš vera grundvöllureinfaldrar lķfsskošunar, sem allir geta skiliš, en er um leiš ķ samręmi viškröfur rökręnnar huhsunar og samkvęm kęrleikskenningu Jesś. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 268; įherslubreyting: ÓŽ).
.
Śtlegging: Žaš, sem žér gjöršuš ekki minna minnstu mešbręšra og systra žaš hafišžér heldur ekki gjört mér. Hvaš žį varšandi žį, sem m.a. gjöra sķnum minnstu mešbręšrum ogsystrum, t.d. meš lķfshęttulegum og sišlausum nišurskurši, til lķfsnaušsynlegralķknar- og björgunarstarfa, sem óhjįkvęmilega og fyrirsjįnlega munu kosta mörgmannslķf saklauss fólks, veikra barna sem annarra, nęr sem fjęr žaš er žvķmišur ekki spurningin, hvort einhverjir einstaklingarhljóti žjįningarfullan daušdaga af nišurskuršinum, heldur hversu mörgfórnarlömb nišurskuršarins verša, a.m.k. ef haldiš veršur įfram įmiskunnarlausri ógęfubraut sišblinds nišurskuršar, varšandi lķfsnaušsynleglķknar- og björgunarstörf. ž.m.t. lķifnaušsynlegrar žróunarhjįlpar?
Įsama tķma vinna ótaldir hér į landi og um vķša veröld, aš störfum lķknar, miskunnar,björgunar, uppeldis, menntunnar- og sįlgęslu lķknar- og heilbrigšisstéttir,löggęslu- og björgunarsveitir, og önnur örygisstörf, eins pg starf loftskeytamannaog fl., uppeldis- og menntunarstéttir, prestar/forstöšumenn, o.s.frv., eins ogljós ķ myrkrinu, nęr sem fjęr! Og žašmunar svo sannarlega um hvern žann einstakling, sem žannig fęr lķkn, miskunn oghjįlp, nęr sem fjęr, mitt ķ miskunnarlausum heiminum.
Og einnig į sama tķma fara kristnibošar,m.a. héšan frį Ķslandi, sem sjįlfbošališar ķ lķknar, uppeldsis- ogmenntunarstörf, til Afrķku, m.a. Kenķu og Ežķópķu.
Žetta sannar einnig, aš Heilagt GušsOrš, grundvallaš į Oršinu holdi klęddu, Drottni Jesś Kristi, talar alltaf inn ķallar ašstęšur lķfsins, og žaš į öllum tķmum.
Kristnibošarnir (sjįlfbošališarnir) hafaséš žessa skyldu sķna, [ekki sķst varšandi lķknaržjónustuna og menntunina, ogžį ekki sķst menntun barna] į öllum öldum, nęr sem fjęr, og gera enn, og unnušómetanleg kristileg kęrleiksverk, į žessum vettvangi, lķknaš hinum sjśku oguppfrętt žį um Jesś Krists, eins og mannvinurinn og kristnibošslęknirinn AlbertSchweitzer, sem reisti sjśkrahśs įriš 1913, ķ Lambarene ķ Miš-Afrķku, ogstarfaši žar sem kristnibošslęknir ķ rśma hįlfa öld, sem sagan sannar einnig,enda starfaši Schweitzer į kristnibošsstöš Franskra Mótmęlenda ķ Lambarene, ešaķ nįgrenni viš hana, og hafši nįin kynni og samvinnu viš kristniboša, bęšiRómverks-Kažólska og Evangelķska. (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, AlbertSchweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Žanniglżsti Schweitzer kynnum sķnum, af kristnibošinu, eftir žriggja įra veru ķLambarene, og fórust m.a. orš į žessaleiš:
,,Égber einlęga lotningu fyrir žvķ starfi, sem amerķskir kristnibošar hófu hér ogfranskir kristnibošar hafa haldiš įfram. Žeir hafa mótaš hugsun innlendra manna, ķ mannlegum og kristilegumskilningi, į žann veg, aš žaš myndi sannfęra jafnvel ramma andstęšinga kristnibošsum žaš, aš kenning Jesś megnar mikiš gagnvart frumstęšum mönnum. (Arnbjörn Kristinsson, 1955, AlbertSchweitzer, Ęvisaga, bls. 250).
Schweitzer hefur lagtmikla įherslu į aš minna į žaš, sem kristnibošiš hefur gert til lķknar oghjįlpar Afrķkumönnum. Žeir hafa bęttlķkamleg mein innlendra og kennt žeim hagnżta hluti, auk žess, sem žeir hafauppfrętt žį um Jesśm Krist. (ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 250). Žetta sannreyndi Albert Schweitzer ķlķfsköllunarstarfi sķnu sem kristnibošslęknir, auk žess aš prédika į hverjumsunnudegi. [(Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga; Albert Schweitzer, 1935, My Lifeand Thought)]. ,,,,Hver, sem kynnist hugarheimi frumstęšra manna, skrifar Schweitzer,,,og žekkir óttann, hręšsluįtandiš, sem žeir eru ķ ... getur aldrei framarefast um, aš oss beri aš gera allt, sem unnt er, til žess aš losa žį viš žessihindurvitni. Og enn segir Schweitzer: ,,Evrópumenn munu aldrei geta skiliš tilfulls, hversu skelfileg tilveran er žessum vesalings mönnum...Žeir menn einir,sem hafa séš žessar hörmungar ķ nęrsżn, skilja, aš žaš er skylda vor aš flytjafrumstęšum nżja lķfsskošun, er losi žį viš žį hugaróra, sem gera žeim lķfiš svokvalafullt. Ķ žessu tilliti myndujafnvel stękustu efasemdamenn verša vinir kristnibošsins, ef žeir kynntustmįlavöxtum.
,,Kristindómurinnleysir žessa menn śr višjum óttans. ,,Žeir vita sķšan, aš örlög vor allra eru į hendi sama, kęrleiksrķkaföšur. (Sigurbjörn Einarsson/ArnbjörnKristinsson, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 129).
Samamį segja varšandi ómetanlegt lķknarverk mannvinarins systur Móšur Theresu, žar sem hśn starfaši ķ kristinnilķknarreglu nęr allt sitt lķf og sinnti og lķknaša sķnum minnsta mešbróšur ogsystur, į Indlandi. Fleiri lķknarverkmannvina mį nefna, eins og kristinna lķknarreglna Klaustra, og mį žar ekki sķstminnast, frį 19. öld, mannvinarins systur Önnu Marķu, sem hefur sömulķfshugsjón og Albert Schweitzer og systir Móšir Theresa, og fl., aš mišlasérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandi nįš Drottins JesśKrists, aš fyrirmynd Heilagrar Marķu Gušs móšur, į bjargtraustum grundvellikonungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, og gaf JesśKristi allt sitt lķf, en hśn lést langt um aldur fram; göfugra getur žaš ekkioršiš, aš mišla sérstaklega hinum sjśku og ašframkomnu, frelsandi og lķknandinįš Drottins Jesś Krist, fyrst meš fyrirbęn, sķšan meš beinni lķknaržjónustutil handa hinum sjśka.
M.ö.o.segir oršrétt, ķ Ęvisögu Alberts Schweitzers [samatekt af ofangreindu]:
... . En rķkisvald gerir aldrei neittnema hugarfar almennings sé į bakviš. Ogrķkin leysa aldrei žaš mannśšarhlutverk, sem hér kallar aš. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178).
Rķkin verša aš hjįlpa til žessarrar lķknaržjónustu;[nżlendurķkin verša aš hjįlpa til žess aš bęta fyrir syndir fyrri tķma. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 178)].
Hérveršur aš koma meira til bęši varšandi mannfélag vort sem og fjarlęgarimannfélög. Hér veršur ķ senn ašeinhverju leiti, aš efla sjįlfbošastarfsemi bęši lękna og annarra, bęši nęr semfjęr; og kęmi žį e.t.v til greina, aš virkja hiš ómetanlega starfbjörgunarsveita, sem bęši starfa hér og landi, og eru tilbśnar aš fara tilfjarlęgari landa. Žį kemur vissulega tilgreina aš virkja stöndug fyrirtęki, sérstaklega til aš standa straum af kostnašižjónustunnar, og žį ekki sķst meš veršskuldušum skattaķvilnunum, fyllilegaandstętt žeirri leiš, sem hinir svonefndu forręšishyggjuflokkar hins pólitķskarétttrśnar miskunnarleysins vilja fara! Hversu illa fara t.d. Afrķkurķki, śt erkreppunni, žega skoriš er į sišlausan og sišblindan hįtt, meš markvissumvilja miskunnarleysins, einkum til heilbrigšis- og annarra björgunar sem oglöggęslustarfa, ķ hinum svo nefnda vestręna heimi? Og land vort er ekki lengur undanskilišmiskunnarleysi gušlausrar grimmdar hins pólitķska rétttrśnašarforręšishyggjunnar. Sišblindan eralgjör.
Og almenningur, einkum ķ hinum svonefndužróušu rķkjum, ž.m.t. hér į landi, veršur aš gera upp viš sig, hvort hannvilji varšveita og efla žį ómetanlegu žjónustu lķknar, björgunar og mannśšar,og žį einkum varšandi heilbrigšis- og lķknaržjónustuna, sem žegar hefur verišbyggš upp og varšveitt sem einn dżrsti arfur kristinnar kęrleikstrśar og sišaraldanna. Er ekki kominn tķmi til, ašvirša og meta hin göfugu störf miskunnar, lķknar og björgunar, aš veršleikum. Og žótt ekki vęri sķst barnanna vegna?
En hér mį ekki lįta stašar numiš, žótt vérmegum heldur aldrei gleyma žvķ, aš lķta oss nęst, žar sem oss hęttir til žessaš leita langt yfir skammt, eins og Schweitzer įréttar einnig. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272;įherslubreyting: ÓŽ). Enn įnż fara žróunarlöndin verst śt śr heimskreppum, og žį ekki sķst nżlendur ogfyrrverandi nżlendur, ekki sķst ķ Afrķku. Og enn ein skömm nśverandi stjórnvalda hins pólitķska rétttrśnašarmiskunnarleysisins er einnig sišlaus nišurskuršur til lķfsnaušsynlegrar žróunarašstošar. Hér sannast enn og aftur, aš lķtiš er aštreysta stjórnvöldum, og žótt žau legšu į mannsęmandi hįtt til žessarra mįla,af góšum huga, myndi žaš aldrei duga til varšandi hina lķfsnaušsynlegu žörf,žótt žeim beri hins vegar aš gera allt, sem ķ žeirra valdi stendur, ķ umbošialmennings.
Oršréttsegir Albert Schweitzer, sem į ekki sķšur viš ķ dag, en 5. įratug sl. aldar:
,,........
Sį,sem notiš hefur lęknishjįlpar og veriš meš žvķ móti bjargaš śr žungbęrumveikindum, veršur aš stušla aš žvķ, aš žeir, sem ekki geta nįš til neinslęknis, fįi hjįlp, eins og hann hlaut hjįlp.
Hver,sem bjargaš var frį žrautum eša dauša meš uppskurši, veršur aš stušla aš žvķ,aš lķknsöm deyfilyf og lęknishnķfur megi komast ķ notkun žar, sem žrautir ogdauši rķkja enn skefjalaust.
Móširin,sem į žaš lęknishjįlp aš žakka, aš barniš hennar er ennžį hjį henni og ekki ķkaldri mold, veršur aš minnast žeirrar vesalings móšur, sem getur ekki nįš tilneins lęknis, og stušla aš žvķ, aš sś móšir megi hljóta sömu harmagriš.
Žeir,sem hafa veriš vitni aš helstrķši, sem varš mildilegt vegna žess ašlęknishjįlpar naut, en hefši oršiš hręšilegt aš öšrum kosti, veršur aš hjįlpatil žess, aš ašrir geti öšlast sömu huggun meš harmi eftir įstvini sķna.
Žettaer bręšlalag žeirra, er žrautir reyndu. Žeim ber aš hefja mannśšarstarfiš ķ nżlendunum. Žaš į aš hefjast af žakkarfórnum žeirra. Sem sendimenn žeirra skyldu lęknar fara tilžess aš vinna žaš, sem vinna žarf ķ nafni mannkęrleikans mešal žjįšra manna ķfjarlęgš.
Fyrreša sķšar mun žęr hugsanir, sem ég lęt hér ķ ljós, sigra heiminn, vegna žess ašósveigjanleg rökvķsi žeirra hlżtur aš sigra bęši höfuš og hjarta.
En er tķmabęrt aš flytja heiminum žessarhugsanir einmitt nś? Evrópa er ķ rśstumog eymdin rķkir žar. Verkefnin eru ęrinį nęstu grösum. Rįšum vér viš aš sinnažvķ, sem fjęr er?
Sannleikurinn er engri stundu bundinn. Hans tķmi er ęvinlega og einkum žį, er hannviršist hvaš ótķmabęrastur. Įhyggjur vegna nįlęgra meina og fjarlęgra fara vel saman, ef žęr endast til žess ašvekja menn af hugsunarleysi og kalla nżjan mannśšaranda til lķfs.
........ (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. (178 -)179; įherslubreyting: ÓŽ).
Heimskreppanķ dag, bliknar ķ samanburši viš žį eymd, sem rķkti ķ Evrópu aš lokinni seinnihemsstyrjöldinni, žegar Evrópa var ķ rśstum. Žess meiri skömm er žaš sinnuleysi og skeytingarleysi hins sišblindatķšaranda hins pólitķska rétttrśnašar forręšishyggjunnar og miskunnarleysins,hvort sem er hér į landi, eša annars stašar, sem eyrir engu, en setur lķffjölda sjśklinga, ž.m.t. veikra barna, nęr sem fjęr, ķ brįša lķfshęttu! Hafi žeir skömm fyrir, žeir oflįtungar, semekki telja lengur žörf fyrir žeirri mannśš og lķkn, sem eru einn af dżrmętustuįvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem jafnframt er ķ órofa samhengiviš kristnibošsskipunina!
Hérmegum vér aldrei gleyma neinum vorra minnstu mešbręšra og systra, nęr sem fjęr,hvort sem er ķ voru landi, innan Evrópu, t.d. ķ Lettlandi og Grikklandi, eša utan, ž.m.t. ekki sķst ķ Afrķku ogvķšar. Og hér hafa svo sannarlega kristnibošarnir, bęši fyrr og nś, bęši hér įlandi sem annars stašar, ętķš séš žess kristilegu skyldu sķna, meš žannfjįrsjóš aš leišarljósi, sem mölur og ryš, fęr aldrei grandaš, grundvallaš įkonungi konunganna, konungi kęrleikans, Drottni Jesś Kristi!
Ogskynsamlegar tillögur stjórnarandstöšunnar og annarra skynsamra og įbyrgraašila žjóšfélagsins, eins og žaš aš skattleggja inngreišslu lķfeyrissjóša ekki afturvirkt, til aš afla rķkissjóši lķfnaušsynlegra tekna; - og žaš įžessum erfišu tķmum heimskreppunnar, og hins svonefnda hruns, vegna žess ašbyggt hafši veriš allt of mikiš į aušęfaoflętinu, fjįrsjóši, sem mölur og ryšfęr eytt; - er virt aš vettugi, en ķ stašinn eru lagšir į žjóšina stórauknarskattaįlögur, sem einkum eru ķžyngjandi fyrir heimilin ķ landinu, sem mörg hverblęša, enda ekkert veriš gert til aš huga aš hag heimilanna ķ landinu, ž.e.hjį hinum almenna borgara! Afleišinginveršur enn meiri landsflótti, einkum mešal ungs fólks!
Hinn miskunnarlausi tķšarandi nśtķmans, semaš sönnu gętir ekki ašeins hér į landi, heldur einnig vķša, einkum um hinnvetsręna heim, einkum žar sem afhelguš forręšishyggjustjórnvöld hefur nįšvöldum, ein og t.d. hin nżja forręšishyggjustjórn ķ Grikklandi, - žótt hśn sętieinnig ofrķki og kśgun Evrópusamandsins (ESB), gefur lķtiš fyrir hin kristilegusišferšisgildi mannfélagsins, hvaš žį, aš slį skjaldborg um žau gildi, hvortsem er um aš ręša heimiliš, sem veršur alltaf hyrningarsteinn kristins sišašsmannfélags, eša žį heilbrigšis- og lķknaržjónustu, sem til žessa, hefur talistein af hyrnigarsteinum kristins sišašs mannfélags, og er ein af dżrmętustuįvöxtum og arfleifš kristinnar kęrleikstrśar og sišar aldanna, sem sagan hefursannaš, öld af öld, og enn žann dag ķ dag.
Milljöršum króna er eytt ķ óljósarašildarvišręšur varšandi hugsanlega ašild Ķslands aš Evrópusambandinu, ESB., ogžaš įn nokkurrar vissu um žaš, hvort meiri hluti almennings velji slķkanvalkost. Tķmasetningin er einnigfrįleit, žegar um er aš ręša eina mestu heimskreppu sögunnar. Hér er brušlaš meš skattfé borgaranna, semnęr hefši veriš nżtt meš skynsömum og mannśšlegum hętti, til aš slį skjaldborgum heimilin sem og lķfsnaušsynlega lķknar- og heilbrigšisžjónustu sem og ašralķfsnaušsynlega žjónustu, sem varša ekki sķst almannavarnir, auk annarrarvelferšaržjónustu sem og menntunar.
V NIŠURLAG:
Guš gefi, aš sś sišblinda, sem fylgt hefurmiskunnarlausum tķšaranda sinnuleysisins, skeytingarleysinsins og heimskunnar,heyri brįtt sögunni til, og ofangreind grundvallarhugsjón kristinnarkęrleikstrśar og sišar aldanna, sem kemur ekki sķst fram ķ ofangreindum oršumog hugsunum mannvinarins ogkristnibošslęknisins, Alberts Schweitzrs, einkum žar sem hann ręšir um, aš fyrr eša sķšar muni žęr hugsanir, semhann lįti hér ķ ljós, - hinar kristilegumannśšarhugsjónir - sigra heiminn, vegna žess aš ósveigjanleg rökvķsi žeirra hljóti aš sigra bęši höfuš og hjarta. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 179;įherslubreyting: ÓŽ).
Guš gefi svo sannarlega, aš svo megi verša,įšur en sį banvęni faraldur, sem er óhjįkvęmilegur įvöxtur og arfleifš hinspólitķska rétttrśnašar miskunnarleysisins, kosti mannslķf eins vorra minnstumešbręšra eša systra, nęr sem fjęr
Guš gefi einnig, aš viš taki įbyrgarlandsstjórnir, sem leiti įvallt handleišslu Drottins ķ öllum sķnum verkum, meš hina kristnu kęrleikstrś og siš aldanna,aš leišarljósi, bęši hér į landi sem annars stašar, og žį į ég viš ķ raun,raunverulega įbyrgar rķkisstjórnir, sem ķ senn hafni sandi sišblinds tķšarandasem og aušęfaoflętisins, en hafi žvert į móti fyrrnefnd grundvallargildi reglufestu,skynsemi, viršingar, réttlętis, miskunnar og lķknar, aš leišarljósi, ķmannfélagi, sem vissulega getur aldrei oršiš fullkomiš hérna megin grafar, žarsem vér getum heilshugar, senn ķ aušmżkt, og žakklęti en aušmżkt hefur hinsvegar ekkert meš undirlęgjuhįtt aš gera, tekiš heilshugar undir meš séra MatthķasiJochumssyni, ekki sķst ķ seinna versi Žjóšsöngs lands vors, žar sem vér gerumoss jafnframt grein fyrir žvķ, aš vort eiginlegt föšurland er į himnum, žar semengin landamęri eru, engin sorg, sjśkdómar, strķš, né nokkuš annaš böl né žrenging,eru framar til, ķ alkęrleikanum heima hjį Guši Föšur vorum, viš hliš Lambsins,konungar konunganna, konungar kęrleikans, Drottins Jesś Krists, Frelsara vorsog Endurlausnara, ķ einingu Heilags Anda, žar sem verša endurfundir įstvina ogvina:
Ó,Guš vors lands, ó, lands vors Guš,
vérlifum sem blaktandi, blaktandi strį,
vérdeyjum, ef žś ert ei ljós žaš og lķf,
semaš lyftir oss duftinu frį.
Ó,vertu hvern morgun vort ljśfasta lķf,
vorleištogi ķ daganna žraut,
ogį kvöldin vor himneska hvķld og vor hlķf,
ogvor hertogi į žjóšlķfsins braut.
:,: Ķslands žśsund įr, :,:
veršigróandi žjóšlķf meš žverrandi tįr,
semžroskast į Gušs rķkis braut.
Sb. 1945 Matthķas Jochumsson. (Sįlmabók, 1972, bls. 501).
Žessiorš mannvinarians og kristnibošslęknisins, Alberts Schweitzers, segja allt, semsegja žarf, og varšar eilķfgildan sannleika allra tķma:
Gleišgosaleg oftrś į ytri getu, samfaravantrś į andleg veršmęti žetta er eitt af einkennumog meinsemdum samtķšarinnar.
Trśinį hiš ótrślega žarf aš vakna og glęšast aftur ..., ... trśin į mildina,miskunnsemina, hógvęršina, įstśšina, hjartahreinleikann žetta allt, sem Jesśstalar um sem sjįlfsagša hluti, en yfirleitt er hlustaš į nś sem meinlitlar enbarnalegar fjarstęšur. (SigurbjörnEinasrsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 272;įherslubreyting: ÓŽ).
Égenda meš sömu lykiloršum mannvinarins og kristnibošslęknisins, AlbertsSchweitzers, og ég vitnaši til hér aš framan:
Framtķšmannkyns veltur į žvķ, aš sérhver mašur, hvert sem starf hans er, leitistviš aš sżna, hvaš sönn mennska er. Žaš sem menn lįta ógjört ķ žessu efni, ervanręksla, en ekki örlög. (SigurbjörnEinarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, Ęvisaga, bls. 274;įherslubreyting: ÓŽ)..
Reykjavķk, 31. mars 2010.
Meš óskum um Gušs blessun,
Ólafur Žórisson, cand. theol.
Höfundur er meš embęttispróf ķgušfręši, og er meš rétt til embęttisgengis til prestsžjónustu.
Meginflokkur: Trśmįl og sišferši | Aukaflokkar: Stjórnmįl og samfélag, Trśmįl, Vefurinn | Breytt s.d. kl. 05:33 | Facebook
Um bloggiš
Ólafur Þórisson
Nżjustu fęrslur
- Nżtt frumvarp Velferšarrįšuneytisins gegn ófęddum börnum glęp...
- HUGVEKJA: KRISTIN KĘRLEIKSTRŚ OG MENNINGARARFLEIFŠ ALDANNA:
- SAMRĘMAST FRJĮLSAR FÓSTUREYŠINGAR KRISTINNI KĘRLEIKSTRŚ ALDA...
- HEYRIR FLÓTTAMANNAHJĮLP SAMEINUŠU ŽJÓŠANNA, NŚ SÖGUNNI TIL?
- MANNVINURINN OG KRISTNIBOŠSLĘKNIRINN ALBERT SCHWEITZER; Ķ ĮR ...
Bloggvinir
Heimsóknir
Flettingar
- Ķ dag (22.1.): 0
- Sl. sólarhring:
- Sl. viku: 1
- Frį upphafi: 0
Annaš
- Innlit ķ dag: 0
- Innlit sl. viku: 1
- Gestir ķ dag: 0
- IP-tölur ķ dag: 0
Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.